İslami Finans Ürünlerinin Geliştirilmesi

Yıl 2022, Sayı: 20, 299 - 328, 25.12.2022

Ashraf Dawaba

https://doi.org/10.34085/buifd.1194386

Öz

İslami Finans ve bankacılık kurumlarının bir dizi finans ürünlerini geliştirmedeki başarısına rağmen, bu finansal ürünlerin hacmi, İslami finans endüstrisinin büyüklüğü ve karşılaştığı zorluklarla orantılı değildir. Özellikle de bu kurumların birçoğunun, ürünlerinin yapısını, şer’i biçimi yansıtacak şekilde imitasyon ve taklide dayalı geleneksel finansal ürünleri temel alarak yapılandırma eğilimine tanıklık etmesi göz önüne alındığında bu durum söz konusudur. Bu bağlamda bu çalışma, İslami finans ürünlerini, şer’i hilelerden uzak, İslami meşruiyet ile ekonomik ve sosyal verimliliği birleştirerek geliştirmeyi amaçlamaktadır. Tümevarım, tümdengelim ve betimsel analiz tekniklerini temel alan çalışmada, İslami finans ürünleri kavramı, İslam tarihindeki örnekleri, çeşitleri, çağdaş gerçekliği ve bu gerçekliğin sebepleri ele alınmıştır. Bu ürünlerin geliştirilmesi için, bu geliştirmenin ilkelerini, ihtiyaçlarını ve aşamalarını içeren bir bakış geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslami Finans Mühendisliği, Yenilik, Takli, Yasallık, Yeterlik, İslami Finans Ürünler

نحو تطوير للمنتجات المالية الإسلامية

Öz

رغم نجاح المؤسسات المالية والمصرفية الإسلامية في تطوير عدد من المنتجات المالية، إلا أن مستوى تلك المنتجات المالية لم يكن متناسبا مع حجم الصناعة المالية الإسلامية والتحديات التي تواجهها، لا سيما في ظل ما تشهده تلك المؤسسات من توجه العديد منها نحو هيكلة منتجاتها اعتمادا على هيكلة المنتجات المالية التقليدية محاكاة وتقليدا، بصورة تعكس الشكلية الشرعية. وفي هذا الإطار تسعي هذه الدراسة لتطوير المنتجات المالية الإسلامية بصورة تجمع بين المشروعية الإسلامية والكفاءة الاقتصادية والاجتماعية بعيدا عن فقه الحيل المذمومة. وقد اعتمدت الدراسة على المنهج الاستقرائي والمنهج الاستنباطي والمنهج الوصفي التحليلي، وتناولت مفهوم المنتجات المالية الإسلامية، ونماذجها في التراث الإسلامي، وأنواعها، وواقعها المعاصر، وأسباب هذا الواقع، ووضعت رؤية لتطوير تلك المنتجات تضمنت مبادئ ومتطلبات ومراحل هذا التطوير.

Anahtar Kelimeler

الهندسة المالية الإسلامية, الابتكار, المشروعية, الكفاءة, المنتجات المالية الإسلامية

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ahmed b. Muhammed b. Hanbel. el-Müsned. Mısır: Müessesetü Kurtuba, ty.
• ALBARAKA, Bankü’l-Bereke el-İslâmiyye. et-Takrîri’l- mâlî li-banki’l-Bereke âm 2020. Bahreyn: Matbûâti’l-Banki’l-Bereke, ty.