Varoluşçuluğun Terminolojisinin Kökenleri ve Özcülüğün Kavramsal Epistemolojisi Üzerine

Yıl 2023, Sayı: 22, 1 - 16, 25.12.2023

Halis Çavuşoğlu

https://doi.org/10.34085/buifd.1319848

Öz

VAROLUŞÇULUĞUN TERMİNOLOJİSİNİN KÖKENLERİ VE ÖZCÜLÜĞÜN KAVRAMSAL EPİSTEMOLOJİSİ ÜZERİNE
ON THE ORIGINS OF EXISTENTIAL TERMINOLOGY AND THE CONCEPTUAL EPISTEMOLOGY OF ESSENTIALITY
Bursa / Türkiye
0000-0002-8989-7701 [e-mail]

ÖZET
Varoluşçuluk akımı, var ve olmak kelimelerinin birleşimiyle elde edilebilecek olan öz ve bu özün-varlığın anlamı üzerine birçok farklı düşünceye sahip plan bir felsefi akımdır. Bu nedenle varlığın oluşum yöntemleri ve bu varoluşun başlangıcında ki temel kaynak-öz ile sonucunda ulaşılabilecek olan varlığın kendisi burada önemli bir yere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu konu ile ilgili ilkçağ felsefesinden modern felsefeye kadar birçok filozof, birbirinden farklı ve yeni görüşler ortaya koymuştur. Bu farklılığın, varlık ve öz anlayışındaki öncelik-sonralık ilişkisindeki ayrı düşüncelere bağlı olmakla birlikte, bu alandaki filozofların teist olup-olmamaları da bir sebep olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu farklılıklara rağmen varlık ve öz hiçbir zaman birbirinden ayrılamayan iki ayrı temel konu olarak felsefe alanındaki filozofların ilgi odağı olarak görülmüştür.
Varoluşçuluk, insanların her geçen zaman dilimine baktığımızda daha az ve kısıtlı şeyleri düşünmeye meylettiğine bizim dikkatlerimizi çekmektedir. Varoluşçuluk, insanların yaşadığı dünyadaki anlam benzerliği ve anlam çelişkilerinden de anlaşılacağı üzere bir anlam olmadığını ve ortaya bir anlam koyamadıklarını ifade etmektedir. Buna ek olarak varoluşçuluk, insanlığın içerisinde herhangi bir gaye ve bir rasyonellik barındırmadığını ortaya koyar. Hatta bu durumun saçma olduğunu bile savunanlar olmaktadır.
Bu çalışmamız vesilesi ile bizlerde gördük ki; varoluşçuluk üzerine Türkiye’de ve özellikle Avrupa ülkelerinde birçok çalışma, eser, yazı ve okumalar yapılmıştır. Ancak öz ve özcülük üzerine bu kadar fazla yapılmış veya yazılmış çalışmalara rastlamak pek mümkün görünmemektedir. Bu nedenle varoluşçuluk ve özcülük arasında var olan bu etkileşimi de bilmek ve anlamak tam olarak gerçekleşememiştir. Biz burada eksikliklerimiz ve kusurlarımız ile birlikte felsefe alanında fark ettiğimiz bu eksiklik veya yetersizliği bir nebze telafi ederek doldurabildiysek ne mutlu bize diyerek duygularımızı ve düşüncelerimizi ifade etmeye çalışıyorum
Anahtar Kelime: Varlık, Varoluş, Varoluşçuluk, Öz, Özcülük

ON THE ORIGINS OF EXISTENTIAL TERMINOLOGY AND THE CONCEPTUAL EPISTEMOLOGY OF ESSENTIALITY
ABSTRACT
Existentialism is a philosophical movement that has many different thoughts on the essence that can be obtained by combining the words being and being and the meaning of this essence-existence. For this reason, we can say that the methods of the formation of existence and the basic source-self at the beginning of this existence and the existence itself, which can be reached as a result, have an important place here. Many philosophers, from ancient philosophy to modern philosophy, have put forward different and new views on this subject. While this difference is due to the different ideas on the relationship between primacy and secondness in the understanding of existence and essence, it is also due to the fact that philosophers in this field are theists or not. Despite these differences, existence and essence have never been separated from each other and have always been the center of interest for philosophers in the field of philosophy.
Existentialism draws our attention to the fact that people tend to think about fewer and fewer things with each passing period of time. Existentialism states that there is no meaning and cannot make any sense as it is understood from the meaning similarities and contradictions in the world in which people live. In addition, existentialism reveals that humanity does not contain any purpose and rationality. There are even those who argue that this situation is absurd.
On the occasion of this study, we have seen that there have been many studies, works, writings and readings on existentialism in Turkey and especially in European countries. However, it does not seem possible to come across so many studies on essence and essentialism. Therefore, knowing and understanding this interaction between existentialism and essentialism has not been fully realized. Here, I am trying to express our feelings and thoughts by saying that we are happy if we have been able to fill this deficiency or inadequacy that we have realized in the field of philosophy with our deficiencies and flaws by compensating to some extent.
Keyword: Being, Existence, Existentialism, Essence, Essentialism

Anahtar Kelimeler

Varlık, Varoluş, Varoluşçuluk, Öz, Özcülük

Kaynakça

• Sartre, Jean Paul. Varoluşçuluk. çev. Asım Bezirci. İstanbul: Say Yayınları, 28. Basım, 2018.
• Tokat, Latif. Varoluşçu Teoloji. Ankara: Elis Yayınları, 1. Basım, 2013.
• Topçu, Nurettin. Varoluş Felsefesi Hareket Felsefesi. İstanbul: Dergah Yayınları, 9. Basım, 2020.