Ortaöğretim 12. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Etiği Algılarının İncelenmesi: Bir Durum Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 38 Sayı: 2, 57 - 74, 31.12.2021

Nilgün Yenice , Gizem Alpak Tunç

https://doi.org/10.52597/buje.932005

Öz

Durum çalışması desenindeki bu araştırmada ortaöğretim 12. sınıf öğrencilerinin çevre etiği algılarının incelenmesi amaçlanmıştır. 12. sınıfta öğrenim gören 9 kız, 6 erkek olmak üzere 15 öğrenci ile görüşmeler yapılmış ve elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmaya ilişkin verilerin toplanmasında, 15 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, öğrencilerin doğaya yönelik olumlu algılara sahip oldukları dikkat çekmektedir. Bununla birlikte öğrencilerden gelen yanıtlar çevreyi merkeze alan bir etik yaklaşıma sahip olduklarını göstermektedir. Öğrencilerin çevre sorunları ile ilgili bir fikre sahip olmalarına karşın kendilerinin bu konuda ne yapacaklarını bilememeleri dikkat çekicidir. Doğaya zarar vermeyerek çevre sorunları ile mücadele etmeye çalışan öğrencilerin yüksek bir hassasiyet ve duyarlılığa sahip olmalarına rağmen farkındalık ve bilgi yetersizliği sebebiyle yapabileceklerinin farkında olmadıkları belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda bazı önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

çevre etiği, 12. sınıf öğrencileri, örnek olay çalışması

Investigation of the Environmental Ethics Perceptions of 12th Graders: A Single Case Study

Öz

In this study in the case study design, it was aimed to examine the environmental ethics perceptions of secondary school 12th grade students. Interviews were conducted with 15 students, 9 girls and 6 boys, studying in the 12th grade, and the obtained data were analyzed by descriptive analysis method. A semi-structured interview form consisting of 15 questions was used to collect data related to the research. When the research findings are examined, it is remarkable that the students have positive perceptions towards nature. However, the answers from the students show that they have an ethical approach centered on the environment. It is remarkable that although the students have an idea about environmental problems, they do not know what to do about it. It has been determined that the students who try to struggle with environmental problems by not harming the nature, although they have a high sensitivity and sensitivity, they are not aware of what they can do due to lack of awareness and knowledge. Some suggestions were made in line with the findings obtained.

Anahtar Kelimeler

Environmental ethics, 12th graders, case study

Kaynakça

• Alpak Tunç, G. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevreye yönelik etik yaklaşımları ile sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Alpak Tunç, G. ve Yenice, N. (2017). An analysis of pre-service science teachers’ moral considerations about environment and their attitudes towards sustainable environment. International Electronic Journal of Environmental Education,7, 17-33.
• Aydın, F. ve Kaya, H. (2011). Sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 229-257.
• Callicott, J. B. (1984). Non-anthropocentric value theory and environmental ethics. American Philosophical Quarterly,21(4) 299-309.
• Çüçen, A. (2011). Derin ekoloji. Erişim tarihi: 08.06.2014. (http://blog.aku.edu.tr/ometin/files/2011/12/derinekoloji.pdf)
• Deniş Çeliker, H. ve Akar, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin doğaya ilişkin metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 101-119.
• Ekici, G. (2005). Lise öğrencilerinin çevre eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 18, 71-83.
• Hatch, J. A. (2002). Doing qualitative research in education settings. Suny Press.
• İncekara, S. ve Tuna, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin çevresel konularla ilgili bilgi düzeylerinin ölçülmesi: Çankırı ili örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 168-182.
• Kahyaoğlu, M. (2015). İlköğretim öğrencilerinin doğa kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(11), 831-845.
• Kahyaoğlu, M. ve Kırıktaş, H. (2016). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin “doğa” kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 58-76.
• Karaca, C. (2008). Çevre, insan ve etik çerçevesinde çevre sorunlarına ve çözümlerine yönelik yaklaşımlar. Çukurova Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 19-33.
• Karakoç, A. G. (2004). Çevre sorunlarına çağdaş yaklaşımlar: ekolojik, ekonomik, politik ve yönetsel perspektifler içinde. Marin, M.C. ve Yıldırım, U. (Haz.), Çevre sorunlarına etik yaklaşım (s.59-74), Beta yayıncılık.
• Kaya, E., Akıllı, M. ve Sezek, F. (2009). An investigation of high school students’ environmental attitudes in terms of gender. Mehmet Akif Ersoy University J. Educ. Faculty, 9(18), 43-54.
• Köşker, N. (2013). İlkokul öğrencileri ve sınıf öğretmeni adaylarının doğaya ilişkin algıları ve sorumluluklarına yönelik düşünceleri. Turkish Studies, 8(3), 341-355.
• Oweini, A. ve Houri, A. (2006). Factors affecting environmental knowledge and attitudes among Lebanese college students. Applied Environmental Education and Communication, 5(2), 95-105.
• Özay Köse, E. (2010). Lise öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarına etki eden faktörler. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 198-211.
• Özdemir, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin çevreciliği: Çevreye yönelik etik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43: 373-385.
• Parlak, B. (2004). Çevre sorunlarına çağdaş yaklaşımlar: Ekolojik, ekonomik, politik ve yönetsel perspektifler içinde. Marin, C. M., Yıldırım, U. (Haz.). Çevre- ekoloji- çevrebilim: Kavramsal bir tartışma (s. 13-30). Beta Basım A.Ş.
• Paker, T. (2015). Durum çalışması. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Haz.). Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımlar (s. 119-134). Ankara: Anı.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.
• Yıldız, Ş. (2011). Öğretmenlerin, öğretmen adaylarının ve öğrencilerin sürdürülebilir çevre ile ilgili kavramsal anlamaları ve tutumları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3. baskı). Sage.