Öğretmenlerin Okul İçerisinde Karşılaştıkları Mobbing Düzeylerinin Örgütsel Bağlılıklarına Olan Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 152 - 166, 31.12.2022

Burhanettin Karakoç

Öz

Bu çalışma ile öğretmenlerin okul içerisinde karşılaştıkları mobbinglerin örgütsel bağlılıklarına olan ilişkisini araştırmak ve bazı değişkenler açısından aralarındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında 359 ölçek değerlendirilerek analizi yapılmıştır. Araştırmada veriler iki farklı ölçme aracı ile toplanmıştır. Araştırmanın nicel kısmında öğretmenlere uygulanan iki ölçekle toplanan veriler cinsiyet, öğretmenlerin gelir düzeyi, medeni durumları, branş ve yaş değişkenleri bakımından değerlendirilmiş ve bu değişkenler açısından bir farklılık ortaya çıkarmak için t Testi ile ANOVA analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda branş ve gelir düzeyi değişkenleri bakımından örgütsel bağlılık ile mobbing düzeyi arasında anlamlı bir farklılığın olduğu ortaya çıkmış; fakat cinsiyet, medeni durum ve yaş, değişkenleri bakımından mobbing ve örgütsel bağlılık arasındaki anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında ise mobbinge doğrudan maruz kalan on öğretmenle görüşülmüştür. Toplanan veriler ve yapılan analizler ışığında öğretmenlerin daha çok okul idaresi ve diğer öğretmenler tarafından mobbinge maruz kaldığı belirlenmiştir. Öğretmenlerin yaşadıkları bu mobbinglerin örgütsel bağlılıklarını nasıl etkilediği sorusuna, araştırmaya katılan öğretmenlerin %81.8’inin örgütsel bağlılığını olumsuz yönde etkilediğini ifade ederken, öğretmenlerin % 18,2’si ise örgütsel bağlılıklarını etkilemediğini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Örgütsel bağlılık, Okulda mobbing ve örgütsel bağlılık.

Teşekkür

ilginiz ve yapacağınız öneriler için şimdiden çok teşekkür eder saygılarımı sunarım.

Kaynakça

• Acar, A.B. Dündar, G. (2008). İş yerinde psikolojik yıldırmaya (mobbing) maruz kalma sıklığı ile demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2); 111- 120.
• Alkan, E. (2011). Yıldırma (Mobbing) davranışlarının beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişliği üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Balıkesir.
• Atalay, İ. (2010). Mobbingin örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Kamu sektöründen bir örnek. Yüksek Lisans Tezi. Atılım Üniversitesi: Ankara.
• Ayhan, S. ve Şahbudak, E. (2012). Üniversitelerde asistanlara yönelik psikolojik taciz: Gazi, Kocaeli ve Cumhuriyet Üniversitesi örneği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 297-310.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E.K. Akgün, K.Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (12. Basım). Pegem A: Ankara. Cemaloğlu, N. (2007) Örgütlerin kaçınılmaz sorunu: yıldırma, Bilig, 42, 111-126: Ankara
• Çapan, E. B. (2010). Metaphoric sensations of teacher candidates about gifted students. International Social Researches Journal, 3(12), 140-154.
• Demirel, Y. ve Özçınar, M. F. (2009). “Örgütsel vatandaşlık davranışının iş tatmini üzerine etkisi: Farklı sektörlere yönelik bir araştırma”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 1, ss: 129- 145: Aksaray
• Doğan, D. Çınar, M. Duman, D. Ve Yurdugül, H.(2011). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin iş ortamında psikolojik yıldırmaya (mobbing) ilişkin algı ve görüşleri.5th International Computer& Instructional Technologies Symposium. Fırat Üniversitesi: Elazığ
• Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi (12. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım: Ankara
• Kayahan- Yüksel, D. & Emmioğlu- Sarıkaya, E. (2021). Mother’s participation in literacy education of children with special learning disability: a draft training program, E-International Journal of Educational Research, 12(5), 36-64. DOI: https://doi.org/10.19160/e-ijer.999351
• Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 17(1), 117-139.
• Kuş, E. (2012). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Anı: Ankara
• Ocak, S. (2008). Öğretmenlerin duygusal tacize (mobbing) ilişkin algıları (Edirne ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Edirne
• Özyer, K. ve Orhan, U. (2012). Akademisyenlere uygulanan psikolojik tacize yönelik empirik bir araştırma. Ege Akademik Araştırma, 12 (4), 511-518: İzmir Seçer, İ. (2013). SPSS ve LIREL ile Pratik Veri Analizi Analiz Raporlaştırma. Anı Yayıncılık. Ankara.
• Smith, P.K. & Shu, S. (2000). What good schools can do about bullying: Findings from survey in english schools after a decade of research and action. Childhood,7,193–212.
• Sönmez, V. Ve Alacapınar, G. F. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık: Ankara
• Surgevil O. Fettahlıoğlu O.O. Gucenmez S & Budak G. (2007). Belediye çalısanlarının duygusal saldırıya uğrama ve tukenmislik duzeylerinin incelenmesine yonelik bir arastırma, Balıkesir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Haziran, 10: 17
• Şenturan, Ş. ve Mankan, E. (2009). Ücretin iş yer indeki yıldırma olgusu üzerindeki etkisi. Bilig, 50, 153-168. Uğurlu, C,T. Çağlar, Ç. Güneş, H. (2012). Orta öğretim okullarında yıldırma (Mobbing) davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Güz 2012: Ankara.
• Yıldırım, A. Simsek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin: Ankara
• Yüksel, A. (2021). Kamu istihdam yaratma olgusu olarak toplum yararına program: aktif istihdam politikası mı emek sömürüsü mü? Emek Araştırma Dergisi (GEAD), 12(20), 407-428.