DIŞ POLİTİKA KRİZLERİNDE İSTİHBARATIN ROLÜ: SANCAK KRİZİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 26 - 46, 30.06.2023

Bayali Gezer , Fuat Aksu

https://doi.org/10.18221/bujss.1203628

Cited By: 1

Öz

Dış politika krizleri ile kararlaştırma arasında doğrudan bir ilişki vardır. Kararlaştırma sürecinde bilgiye erişim kritik bir öneme sahiptir. Bilgi çeşitli yöntemlerle sağlanabiliyor olsa da istihbarat kaynaklarından elde edilmesi sıkça rastlanan bir durumdur. Bu açıdan krizin niteliğine bağlı olarak kriz yönetimiyle istihbarat arasında güçlü bir bağ vardır. Aslında istihbaratın tek fonksiyonu bilgi elde etmek yada üretmek değildir. Bilgiyi hasmın erişiminden korumak (İKK), deforme-empoze etmek (propaganda), korku ile birlikte kullanarak hedef kitleyi ikna etmek (psikolojik harp) ve gizli bir elle çatışma/çekişme ortamını dost unsurların lehine şekillendirecek eylemler icra etmek (örtülü faaliyetler) istihbarat örgütleri marifetiyle yürütülen faaliyetlerdir. Bu açıdan istihbarat dış politika krizlerinde sanılandan daha etkin bir aktör olarak karşımıza çıkar. İstihbarat fonksiyonlarının örnek bir kriz üzerinden incelenmesi, kriz ve istihbarat arasındaki ilişkiyi somutlaştırmak açısından önemlidir. Bu çalışmada istihbarat fonksiyonlarının Sancak Krizi’nde oynadığı rol incelenerek istihbaratın kriz yönetimine katkısı ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dış politika krizi, kriz yönetiminde istihbarat, istihbarat fonksiyonları, Sancak (Hatay) Krizi

THE ROLE OF INTELLIGENCE ON FOREIGN POLICY CRISIS: CASE OF SANJAK CRISIS

Öz

There is a direct relationship between foreign policy crisis and decision-making. In the decision making-process, access to information is critically important. Although information can be provided by various methods, it is common to obtain it from intelligence sources. In this respect, there is a strong connection between crisis management and intelligence, depending on the nature of the crisis. In fact, the function of intelligence is not only to obtain or produce information. Protecting information from enemies’ access (counter-intelligence), distort-impose knowledge (propaganda), to persuade their target audience by using it in combination with fear (psychological warfare), to carry out actions that will alter the conflict/contention environment in favour of the friendly sides with a secret hand (covert operations) are activities carried out by intelligence agencies. From this point of view, in foreign policy crises, intelligence appears to be a more active actor than previously thought. Examining intelligence functions through the perspective of a sample crisis is critical to understanding the relationship between crisis and intelligence. The role of intelligence functions in the Sanjak Crisis will be examined in this study to reveal the contribution of intelligence to crisis management.

Anahtar Kelimeler

Foreign policy crisis, intelligence in crisis management, intelligence functions, Sanjak (Hatay) Crisis

Kaynakça

• Acar, Ü. (2015). Türk istihbaratında yapısal sorunlar. S. Yılmaz (Ed.), İstihbarat dünyası (s.37-55). Kripto Yayınları.
• Aksu, F. ve Kafdağlı T. (2020). İki seviyeli oyun örneği olarak sancak krizi. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(2), 16-56. https://doi.org/10.24013/jomelips.766395
• Aksu, F. (2017). Türk dış politikasında karar alma ve kriz yönetimi süreç analizi. Dış Politika ve Kriz İncelemeleri Yayınları.
• Armaoğlu F. (2018). 20. yüzyıl siyasi tarihi. Kronik Yayınları.
• Army Field Manual. (2003). Psychological operations tactics, techniques, and procedures. Fort Belvoir, VA: Headquarters, Department of the Army. https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05-301.pdf
• Dağıstan, A. ve Sofuoğlu, A. (2008). İşgalden katılıma Hatay. Phoenix Yayınları.
• Duman, Ç. (2008). Hatay Millet Meclisi (2 Eylül 1938 - 29 Haziran 1939) [Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi.