Geological properties of Güney formation (Ereğli - Ulukışla Basin, Niğde)

Yıl 2021, Cilt: 165 Sayı: 165, 31 - 52, 19.08.2021

Ayfer Özdemir , Nurettin Sonel

https://doi.org/10.19111/bulletinofmre.855696

Öz

The aim of this study to determine stratigraphic, sedimentological and petrographic characteristics of the Upper Paleocene - Lower Eocene Güney formation in the Ereğli - Ulukışla Basin based on the lithological and environmental interpretations related to petroleum source and reservoir rock properties of it. For this purpose, the geological characteristics of the Güney formation and its relations with other units were followed by field observations and the unit was investigated by making a stratigraphic cross section from bottom to top. In addition, during the field studies, four (4) scaled stratigraphic sections (OSK) were formed and fifty - two (52) sandstone samples were taken from these OSKs. The Güney formation starts with conglomerates at the basement and continues as sandstone - shale alternation. The fact that the sand size material is more than the clay size material, the sandstone layers are thick (at least 2 m) around the Kardeşgediği station, the presence of channel fillings, slump structures, and pebbles indicate that the sequence shows convergent turbidite character. However, in the vicinity of Ovacık - Güney village and Tatlıpınar ridges, shales having an average layer thickness of 30 cm (thick) and sandstones up to 3 - 5 cm (thin) and shales are denser than sandstones show the formation has divergent character. The Güney formation transitions laterally and vertically overlies the agglomerate unit of the Ulukışla formation and turbiditic sandstone - shale units of the Halkapınar formation. The Aktoprak formation passes laterally and vertically over the Formation. Petrographic studies show that the formation sandstones are lithic arenite and feldspathic arenite and are deposited in the fore - arc basin.

Anahtar Kelimeler

Ereğli - Ulukışla Basin, Güney Formation, Sandstone, Sedimantology, Stratigraphy, Petrography.

Teşekkür

This article is the product of a master's thesis on the geology and petroleum reservoir rock properties of the Ereğli - Ulukışla basin Güney formation. During the master thesis field study, I express my deepest love and respect to my late father Cemil Özdemir, who helped take and carry samples, and Manolya Sınacı, who helped with fossil determinations. I would like to express my gratitude and respect to Prof. Dr. Yusuf Kaan Kadıoğlu, who provided laboratory facilities during petrographic examinations. In addition, I would like to express my gratitude and respect to Prof. Dr. Atike Nazik, who added invaluable contributions and opinions to this article and made an evaluation. Also i would like to express my gratitude and respect to the editor of Bulletin of the Mineral Research and Exploration Prof. Dr. Halim Mutlu, and to the assistant editors. .

Kaynakça

• s Akgün, F., Kayseri Özer, M.S., Tekin, E., Varol, B., Şen, Ş., Herece, E., Gündoğan, İ., Sözeri, K., Us, S., M. 2020. Late Eocene to Late Miocene palaeoecological and palaeoenvironmental dynamics of the Ereğli - Ulukışla Basin (Southern Central Anatolia). Geological Journal 1-31. https://doi.org/10.1002/gj.4021
• Baş, H., Ayhan, A., Atabey, E. 1986. Ulukışla - Çamardı (Niğde) volkanitlerinin bazı petrolojik ve jeokimyasal özellikleri. Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odası Birliği Jeoloji Mühendisliği Dergisi 26, 27-34. Blumental, M. M. 1956. Yüksek Bolkardağının Kuzey Kenar Bölgelerinin ve Batı Uzantılarının Jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayını, 153.
• Bouma, A. 1964. Turbidites. Turbidites Developments in Sedimentology 3, 247-256. doi:10.1016/s0070-4571(08)70967-1
• Dellaloğlu, A. A., Aksu, R. 1986. Ereğli (Konya) - Ulukışla- Çiftehan - Çamardı (Niğde) dolayının jeolojisi ve petrol olanakları. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Rapor No: 2205, 11-15, Ankara.
• Demirtaşlı, E., Bilgin, A. Z., Erenler, F., Işılar, S., Sanlı, D., Selim, N., Turhan, N. 1973. Bolkardağlarının jeolojisi. Cumhuriyetin 50. yılı Yerbilimleri Kongresi. Bulletin of Mineral Research and Exploration 12, 42-67.
• Dickinson, W. R., Suczek, C. A. 1979. Plate tectonics and sandstone compositions. American Association of Petroleum Geologists Bulletin 63, 2142-2182.
• Dickinson, W. R., Beard, L. S., Breakendridge, G. R., Erjavec, L. J., Ferguson, Inman, K. F., Knepp, R. A., Lindberg, F.A., Ryberg, P. T. 1983. Provenance of North American Phanezoic sandstones in relation to tectonic setting. Geogical Society of America Bulletin 94, 222-235. Folk, R. L., Andrews. P. B., Lewis, D. W. 1970. Detrial sedimentary rock classification and nomenclature for use in New Zeland. Journal of Geology and Geophysics 13(4), 937-968.
• Gürbüz, E., Seyitoğlu, G., Güney, A. 2020. Late Cenozoic tectono - sedimantary evolution of the Ulukışla Basin: progressive basin development in south- central Turkey. International Journal of Earth Science (Geologische Rundschau) 109, 345-371. https://doi.org/10.1007/s00531-019-01805-8
• Ketin, İ., Akarsu, R. 1965. Ulukışla Tersiyer Havzasının jeolojik etüdü hakkında rapor. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Rapor No: 339, Ankara. Mutti, E., Davoli, G. 1992. AGIP Press. Turbidite Sandstones, 275.
• Nazik, A., Gökçen, N. 1989. Ulukışla Tersiyer istifinin foraminifer and ostrakod faunasına göre stratigrafik yorumu. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni 32, 89-99.
• Nazik, A., Gökçen, N. 1992. Ostracoda genus Zonocypris and its species in Kurtulmustepe Formation of Ulukisla Basin (Turkey). Revista Espaňola de Micropaleontologia 24, 63-69.
• Okay, A. C. 1955. Niğde - Çamardı ve Ulukışla arasındaki bölgenin jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Rapor No: 2381, Ankara (unpublished).
• Oktay, F. Y. 1982. Ulukışla ve çevresinin stratigrafisi ve jeolojik evrimi. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni 25, 15-23.
• Özdemir, A. 2006. Ereğli - Ulukışla Havzası Güney Formasyonunun Jeolojisi ve Petrol Hazne Kaya Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği, 93.
• Sınacı, M. 2006. Ereğli - Ulukışla Havzası Güney Formasyonu Nannoplankton Biyostratigrafisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği, 130.
• Sonel, N., Sarı, A. 2004. Ereğli - Ulukışla (Konya - Niğde) havzasının hidrokarbon potansiyelinin incelenmesi. G. Ü. Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Dergisi 19(14), 393-403.
• Sonel, N., Sarı, A., Toprak, Ö., Şengüler, İ. 1999. Ulukışla (Niğde) bitümlü şeyllerinin jeokimyasal incelemesi. S. Ü. Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Dergisi 14(2), 77-89.
• Walker, R. G. 1978. Deep water sandstone facies and ancient submarine fans: model for exploration for stratigraphic traps. American Association of Petroleum Geologists Bulletin 62(6), 932-966.
• Yoldaş, R. 1973. Niğde - Ulukışla bitümlü şist alanının jeolojisi ve ekonomik olanakları. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Rapor No: 5050,Ankara (unpublished).
• Nazik, A., Gökçen, N. 1992. Ostracoda genus Zonocypris and its species in Kurtulmustepe Formation of Ulukisla Basin (Turkey). Revista Espaňola de Micropaleontologia 24, 63-69. Okay, A. C. 1955. Niğde - Çamardı ve Ulukışla arasındaki bölgenin jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Rapor No: 2381, Ankara (unpublished).
• Oktay, F. Y. 1982. Ulukışla ve çevresinin stratigrafisi ve jeolojik evrimi. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni 25, 15-23.
• Özdemir, A. 2006. Ereğli - Ulukışla Havzası Güney Formasyonunun Jeolojisi ve Petrol Hazne Kaya Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği, 93.
• Sınacı, M. 2006. Ereğli - Ulukışla Havzası Güney Formasyonu Nannoplankton Biyostratigrafisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği, 130.
• Sonel, N., Sarı, A. 2004. Ereğli - Ulukışla (Konya - Niğde) havzasının hidrokarbon potansiyelinin incelenmesi. G. Ü. Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Dergisi 19(14), 393-403.
• Sonel, N., Sarı, A., Toprak, Ö., Şengüler, İ. 1999. Ulukışla (Niğde) bitümlü şeyllerinin jeokimyasal incelemesi. S. Ü. Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Dergisi 14(2), 77-89.
• Walker, R. G. 1978. Deep water sandstone facies and ancient submarine fans: model for exploration for stratigraphic traps. American Association of Petroleum Geologists Bulletin 62(6), 932-966.
• Yoldaş, R. 1973. Niğde - Ulukışla bitümlü şist alanının jeolojisi ve ekonomik olanakları. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Rapor No: 5050, Ankara (unpublished). Nazik, A., Gökçen, N. 1992. Ostracoda genus Zonocypris and its species in Kurtulmustepe Formation of Ulukisla Basin (Turkey). Revista Espaňola de Micropaleontologia 24, 63-69.
• Okay, A. C. 1955. Niğde - Çamardı ve Ulukışla arasındaki bölgenin jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Rapor No: 2381, Ankara (unpublished).
• Oktay, F. Y. 1982. Ulukışla ve çevresinin stratigrafisi ve jeolojik evrimi. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni 25, 15-23.
• Özdemir, A. 2006. Ereğli - Ulukışla Havzası Güney Formasyonunun Jeolojisi ve Petrol Hazne Kaya Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği, 93.
• Sınacı, M. 2006. Ereğli - Ulukışla Havzası Güney Formasyonu Nannoplankton Biyostratigrafisi.Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği, 130.
• Sonel, N., Sarı, A. 2004. Ereğli - Ulukışla (Konya - Niğde) havzasının hidrokarbon potansiyelinin incelenmesi. G. Ü. Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Dergisi 19(14), 393-403.
• Sonel, N., Sarı, A., Toprak, Ö., Şengüler, İ. 1999. Ulukışla (Niğde) bitümlü şeyllerinin jeokimyasal incelemesi. S. Ü. Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Dergisi 14(2), 77-89.
• Walker, R. G. 1978. Deep water sandstone facies and ancient submarine fans: model for exploration for stratigraphic traps. American Association of Petroleum Geologists Bulletin 62(6), 932-966.
• Yoldaş, R. 1973. Niğde - Ulukışla bitümlü şist alanının jeolojisi ve ekonomik olanakları. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Rapor No: 5050, Ankara (unpublished).