A Chronological Overview of Accounting Education in The Ottoman Empire

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 28 - 32, 31.07.2021

Hatice Şimşek

https://doi.org/10.47257/busad.908070

Öz

Accounting is the process of collecting data related to transactions that can be expressed in money, recording, summarizing, presenting in the form of reports, analysis and interpretation from various sources. A lot of information that can help in making decisions in organizations is provided by accounting. One of the most important problems of organizations today is the lack of a healthy accounting system. This situation prevents organizations from making healthy financial and managerial decisions. Accounting has gained a very important place for all societies and our country for centuries. Therefore, it is also very important to examine the history of such a valuable area. Although the origins of government accounting in our country date back to quite old centuries, the development of commerce and industry from the nineteenth century has been compelled to follow the practices of developed countries in business accounting and education. Therefore, in the development process of accounting, accounting profession and accounting education, it was left behind developed countries. Thus, the field of accounting has not developed to the desired extent in our country. Many factors have affected the development process of accounting, accounting profession and accounting education in our country. The importance and use of accounting is increasing day by day, both in our country and in the world. In this study, explanations were made about the pre-Republican technical, commercial and accounting education in the Ottoman Empire. Subsequently, a chronology was created on pre-Republic accounting education in the Ottoman Empire. This study is extremely important in terms of showing the chronological development of accounting education in the pre-Republic period in the Ottoman Empire.

Anahtar Kelimeler

Accounting Education, Vocational Education, Chronology, Ottoman Empire, Accounting

Osmanlı İmparatorluğu'nda Muhasebe Eğitimine Kronolojik Bir Bakış

Öz

Muhasebe, para ile ifade edilebilen işlemlere ilişkin verilerin çeşitli kaynaklardan toplanıp kaydedilmesi, özetlenmesi, raporlar şeklinde sunulması, analizi ve yorumlanması sürecidir. Organizasyonlarda karar alınmada yardımcı olabilecek birçok bilgi muhasebe tarafından sağlanmaktadır. Günümüzde kuruluşların en önemli sorunlarından birisi de, sağlıklı bir muhasebe sistemlerinin olmamasıdır. Bu durum ise kuruluşların sağlıklı biçimde finansal ve yönetsel kararlar almalarının önüne set çekmektedir. Muhasebe yüzyıllardır bütün toplumlar ve ülkemiz için çok önemli yer edinmiştir. Dolayısıyla bu kadar değerli bir alanın tarihini incelemek de oldukça önem arz etmektedir. Ülkemizde devlet muhasebesinin kökenleri oldukça eski yüzyıllara uzansa da, ticaretin ve sanayinin on dokuzuncu yüzyıldan itibaren gelişmeye başlaması, işletme muhasebesi ve eğitimi konusunda çoğunlukla gelişmiş ülke uygulamalarını takip etmek durumunda kalınmıştır. Dolayısıyla muhasebenin, muhasebe mesleğinin ve muhasebe eğitiminin gelişim sürecinde gelişmiş ülkelerin gerisinde kalınmıştır. Böylece de muhasebe alanı ülkemizde istenilen ölçüde gelişim göstermemiştir. Ülkemizde muhasebenin, muhasebe mesleğinin ve muhasebe eğitiminin gelişim sürecini pek çok faktör etkilemiştir. Gerek ülkemizde gerekse dünyada muhasebenin önemi ve kullanımı gün geçtikçe artış göstermektedir. Bu çalışmada Osmanlı İmparatorluğu’nda Cumhuriyet öncesi teknik, ticari ve muhasebe eğitimi konusunda açıklamalar yapılmıştır. Sonrasında da Osmanlı İmparatorluğu’nda Cumhuriyet öncesi muhasebe eğitimi konusunda bir kronoloji oluşturulmuştur. Bu çalışma Osmanlı İmparatorluğu’nda Cumhuriyet öncesi dönemde muhasebe eğitiminin kronolojik gelişim seyrini göstermesi bakımından son derece önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Eğitimi, Mesleki Eğitim, Kronoloji, Osmanlı İmparatorluğu, Muhasebe

Kaynakça

• AKSAKALOĞLU, H. (2013). Ticaret Meslek Liselerinde Verilen Muhasebe Eğitiminin Muhasebecilik Mesleğine Uygunluğu: Bursa İli Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• AKYÜZ, Y. (2011). “Osmanlı Döneminden Cumhuriyete Geçilirken Eğitim-Öğretim Alanında Yaşanan Dönüşümler”. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(2), 9-22.
• ALTIN, M. (2009). Muhasebe Eğitiminin İşletme Beklentilerini Karşılama Düzeyinin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde.
• BULUT, S. S. (2018). Marmara ve Ege Bölgesindeki Devlet Üniversitelerinin İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültelerinde Verilen Derslerin Mali Müşavirlik Sınavlarına Denkliği, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• CEYLAN, S. (2012). Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Ortaöğretim (1876-1920), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• ÇAMTOSUN, İ. (2008). Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi Sürecinde Ticaret Meslek Liselerindeki Muhasebe Eğitiminin Meslek Yüksek Okullarındaki Muhasebe Eğitimine Etkileri: İstanbul’da Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ÇEMREK, N. (2017). Ticaret Meslek Liselerinde Muhasebe Eğitiminin İncelenmesi: Muğla Meslek Liseleri Üzerine Bir Araştırma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla.
• DURAK, G. (2009). Üniversitelerde Verilen Muhasebe Eğitiminin Kırklareli Yöresi’nde Faaliyet Gösteren Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Beklentilerini Karşılama Düzeyinin İncelenmesi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• GÜVEMLİ, O. (2000), Türk Devletleri Muhasebe Tarihi Osmanlı İmparatorluğu’na Kadar. Süryay Sürekli Yayınlar A.Ş. İstanbul.
• GÜVEMLİ, O. (2005). “Türkiye’de Ticaret Liselerinin Kuruluş Öyküsü”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 28, 16-23.
• GÜVEMLİ, O. (2011). “Türkiye'de Muhasebe Meslek Örgütünün Kuruluşu ve Gelişmesi”. Muhasebe ve Finans Tarihi Vakfı Dergisi, 129-145.
• İMAMOĞLU, M. (2010). Ortaöğretim Kurumlarında Muhasebe Eğitimi ve Karşılaşılan Sorunların İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• KURNAZ, S. (2017). Muhasebe Eğitimi Veren ve Vermeyen Anadolu Liselerindeki Öğrencilerin Girişimcilik Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bursa İlinin Orhangazi İlçesinde Bir Araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• ÖZKUL, A. S. (2012), “19. Yüzyıl Türk Yükseköğretiminde İşletme Eğitimi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 223-241.
• SAĞLAMYÜREK, S. (2014). Etnik Yapıdaki Değişimin Muhasebe Düşüncesi Üzerindeki Etkisi: Hamidiye Ticaret Mektebi Örneği, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi Gümüşhane.