BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK ALGILARI İLE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 11 - 16, 01.08.2022

Ramazan Kubat , Mahmut Ulukan , Yunus Şahinler , Adnan Ersoy

https://doi.org/10.47257/busad.1017222

Öz

Bu çalışmanın amacı, Aydın ilinde MEB’e bağlı farklı kurumlarda görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin dönüşümcü liderlik algıları ile örgütsel bağlılık düzeylerinin belirlenmesi, iki değişken arasındaki ilişkinin incelenmesi ve dönüşümcü liderlik algılarının örgütsel bağlılık düzeylerini yordayıp yordamadığının açıklanmasıdır. Bu çalışma nicel araştırma deseninde ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırma evrenini Aydın ilinde MEB’e bağlı kurumlarda görev yapan beden eğitimi öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırma örneklemini belirlemek için gelişigüzel örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi Aydın ilinde farklı kurumlarda görev yapan 167 (%50,9) erkek, 161 (%49,1) kadın olmak üzere toplam 328 beden eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak "Dönüşümcü Liderlik Ölçeği" ve "Örgütsel Bağlılık Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 25.00 istatistik paket programından yararlanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, korelasyon ve regresyon istatistiki teknikleri kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi .05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; beden eğitimi öğretmenlerinin ölçeklerden aldıkları ortalama puana göre dönüşümcü liderlik algılarının ve örgütsel bağlılık düzeylerinin orta seviyelerde olduğu tespit edilmiştir. Beden eğitimi öğretmenlerinin dönüşümcü liderlik algılarının ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasında orta düzeyde pozitif yönde bir ilişki olduğu ve dönüşümcü liderliğin örgütsel bağlılığın önemli bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak beden eğitimi öğretmenlerinin dönüşümcü liderlik algılarının ve çalıştıkları kurumlara bağlılıklarının iyi seviyelerde olduğu, öğretmenlerin dönüşümcü liderlik düzeyleri arttıkça çalıştıkları kuruma olan bağlılık düzeylerinin de artacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi ve Spor, Liderlik, Dönüşümcü Liderlik, Bağlılık, Örgütsel Bağlılık

INVESTİGATİON OF THE RELATİONSHİP BETWEEN PHYSİCAL EDUCATİON TEACHERS' TRANSFORMATİONAL LEADERSHİP PERCEPTİONS AND LEVELS OF ORGANİZATİONAL COMMİTMENT

Öz

This study aims to determine the transformational leadership perceptions and organizational commitment levels of physical education teachers working in different institutions affiliated to the Ministry of National Education in Aydın, examine the relationship between the two variables, and explain whether transformational leadership perceptions predict their organizational commitment levels. This study is descriptive in the relational survey model. The research universe consists of physical education teachers working in institutions affiliated with the Ministry of National Education in Aydın. A random sampling method was used to determine the study sample. The sample of the study consists of 328 physical education teachers, 167 (50.9%) male and 161 (49.1%) female, working in different institutions in Aydın. As data collection tools were used "Transformational Leadership Scale" and "Organizational Commitment Scale". Research data were analyzed using SPSS 25.00 statistical package program. Descriptive statistics, correlation and statistical regression techniques were used in the analysis of the data. According to the research findings, the transformational leadership perceptions and organizational commitment levels of physical education teachers were at moderate levels according to the average score they got from the scales. It has been determined that there is a moderately positive relationship between the transformational leadership perceptions of physical education teachers and their organizational commitment levels and that transformational leadership is an essential predictor of organizational commitment. As a result, it can be said that the transformational leadership perceptions of physical education teachers and their commitment to the institutions they work at are at reasonable levels, and as the transformational leadership levels of the teachers' increase, their level of commitment to the institution they work will also increase.

Anahtar Kelimeler

Physical Education and Sports, Leadership, Transformational Leadership, Commitment, Organizational Commitment

Kaynakça

• ABD RAZAK, N., DARMAWAN, I.G.D., and KEEVES, J.P. (2009). Teacher commitment. Saha, L. And Dworkin, A. (Eds.). International Handbook of Research on Teachers and Teaching, (pp. 343-360), Netherlands: Springer.
• ALLEN, N.J. (2003). Examining organizational commitment in China, Journal of Vocational Behavior, Vol. 62, 511–515.
• AROKİASAMY, A.R.A., ABDULLAH, A.G.K., SHAARİ M.Z.A., and İSMAİL, A. (2016). Transformational Leadership of School Principals and Organizational Health of Primary School Teachers in Malaysia, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 229, 151-157. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.07.124
• BASS, B. M., and RİGGİO, R. E. (2006). Transformational leadership (2nd ed.). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• BOGLER, R., & SOMECH, A. (2004). Influence of teacher empowerment on teachers’ organizational commitment, professional commitment and organizational citizenship behavior in schools. Teaching and Teacher Education, 20, 277–289.
• BURNS, J.M. (1978) Leadership. Harper And Row Publishers. Newyork.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E. K., AKGÜN, Ö. E., KARADENİZ, Ş. Ve DEMİREL, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• CHEN, L.Y. (2002). An examination of the relationship between leadership behavior and organizational commitment at steel companies. Journal of Applied Management and Entrepreneurship, 7(2), 122–142.
• DAĞLI, A., ELÇİÇEK, Z., HAN, B. (2018), Örgütsel Bağlılık Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, Elektronik Sosyal bilimler Dergisi, 17(68), 1765-1777.
• DALE, K. ve FOX, M.L. (2008). Leadership style and organizational commitment: mediating effect of role stres. Journal of Managerial Issues, 20(1), 109-130.
• DEE, J. R., HENKİN, A. B., & SİNGLETON, C. A. (2006). Organizational commitment of teachers in urban schools: examining the effects of team structures. Urban Education, 41, 603–627.
• DİKMEN, B. (2012). Liderlik Kuramları ve Dönüştürücü Liderlik Kuramı'nın Çalışanların Örgütsel Bağlılık Algıları Üzerindeki Etkisine Yönelik Uygulamalı Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• DOLU, B. (2011). Bankacılık Sektöründe Çalışanların Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma (Tezsiz Yüksek Lisans Bitirme Projesi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• ERASLAN, L. (2004). Liderlikte Post-Modern Bir Paradigma: Dönüşümcü Liderlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 1(1), 1-32.
• FREDRİKSSON, U. (2004). Quality education: The key role of teachers. Education International Working Papers, 14, 1-20.
• FULLER, C. M., SİMMERİNG, M. J., ATİNC, G., ATİNC, Y., & BABİN, B. J. (2016). Common methods variance detection in business research. Journal of Business Research, 69(8), 3192-3198.
• GÜÇLÜ, H. (2006). Turizm Sektöründe Durumsal Faktörlerin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi (Yayımlanmış Doktora tezi) Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• GÜNDOĞAN, T. (2009). Örgütsel Bağlılık: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uygulaması (Uzmanlık Yeterlilik Tezi). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Ankara.
• HALL, J., JOHNSON, S., WYSOCKİ, A., & KEPNER, K. (2008). Transformational leadership: Thetransformation of managers and associates. Florida: University of Florida.
• HAMİD, S.F., NORDİN, N., ADNAN, A.A. VE SİRUN, N. (2013). A study on primary school teachers’organizational commitmentand psychological empowerment in the district of Klang, Procedia – Social and Behavioral Sciences, 90, 782–787. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.07.152
• JOFFRES, C., and HAUGHEY, M. (2001). Elementary Teachers' Commitment Declines: Antecedents, Processes, and Outcomes. The Qualitative Report, 6(1), 1-22. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2001.2007
• KARAHAN, A. (2008). Hastanelerde Liderlik ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinin İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 145-163.
• KELEŞ. G. Ö. (2009). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Özelliklerini Gösterme Düzeylerine İlişkin Öğretmen Görüşleri: Muğla İli Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• KESKES, I., SALLAN, J. M., SİMO, P., & FERNANDEZ, V. (2018). Transformational leadershipand organizational commitment: Mediating role of leader-member exchange. Journal of Management Development, 37(3), 271–284.
• KUL, M. ve GÜÇLÜ, M. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 1021-1038.
• LİU, Y. & IPE, M. (2010). The impact of organizational and leader–member support on expatriate commitment. The International Journal of Human Resource Management, 21(7), 1035-1048.
• MEYER, J. P., & ALLEN, N. J. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research, and application. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• MEYER, J. P., ALLEN, N. J. & SMİTH, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extensionand test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology. 78, 538-551.
• NGUNİ, S., SLEEGERS, P., & DENESSEN, E. (2006). Transformational and transactional leadership effects on teachers’ job satisfaction, organizational commitment, andorganizational citizenship behavior in primary schools: The Tanzanian case.School Effectiveness and School Improvement, 17(2), 145–177.
• NORTHOUSE, G. (2007). Leadership Theory and Practice. New Delhi: Sage.
• OĞUZ, E. (2011). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile yöneticilerin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(3), 377-403.
• O'REİLLY, C. A. VE ROBERTS, K. H. (1978). Supervisor İnfluence and Subordinate Mobility Aspirations as Moderators of Consideration and İnitiating Structure. Journal of Applied Psychology, 63(1), 96-102.
• ÖZDEN, Y. (1997). Öğretmenlerde okula adanmışlık: yönetici davranışları ile ilişkili mi. Milli eğitim, 135(7/9), 35-41.
• PODSAKOFF PHİLİP M., MACKENZİE SCOTT B., BOMMER WİLLİAM H., (1996). Transformational Leader Behaviors and Substitutes for Leadership as Determinants of Employee Satisfaction, Commitment, Trust and, Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Management, 22(2), 1996, ss. 259-298.
• PODSAKOFF, P. M., MACKENZİE, S. B., & PODSAKOFF, N. P. (2012). Sources of method bias in social science research and recommendations on how to control it. Annual Review of Psychology, 63(1), 539-569. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-120710-100452
• PODSAKOFF, P. M., MACKENZİE, S. B., LEE, J. Y., & PODSAKOFF, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903.
• ROBBİNS, S. (2006). Organizational behavior. New Jersey: Prentice Hall.
• SAĞIR, M. ve AYDIN, A.U. (2019). Otantik Liderlik, Örgütsel Bağlılık ve Psikolojik Sermaye Arasındaki İlişki: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 800-812.
• SELAMAT, N., NORDİN, N. VE ADNAN, A.A. (2013). Rekindle Teacher's Organizational Commitment: The Effect of Transformational Leadership Behavior, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 90, 566-574, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.07.127
• SİNGH, K., & BİLLİNGSLEY, B. S. (1998). Professional support and its effects on teachers’ commitment. The Journal of Educational Research, 91, 229–239.
• WANG, X., MA, L., & ZHANG, M. (2014). Transformational leadership and agency work-ers’ organizational commitment: The mediating effect of organizational justiceand job characteristics. Social Behavior and Personality, 42(1), 25–36.
• YILMAZ, M. (2014). Spor Genel Müdürlüğü ve Taşra Teşkilatı Çalışanlarının Yöneticilerine İlişkin Etik Liderlik Davranış Özelliklerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Açısından İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Sakarya.