A REVIEW OF THE NAME OF TUR AND HUN/XYON IN AVESTA AND PEHLEVICE WORKS

Yıl 2022, Sayı: 23, 200 - 206, 28.04.2022

Osman Özer , Mahmut Polat

https://doi.org/10.29029/busbed.1036898

Öz

The names of Tur and Xyon appear in Zoroastrianism's Holy Book, Avesta and Pahlavi works. These remind
Turan, Turk, Hun. Two great civilizations that lived in close geographies for long centuries affected each other in various fields. Signs of this can be seen in essential religious, literary, and historical works and myths. The position of the Turks on the map is clearly political-cultural. Avesta and Pahlavi works are among the main sources of Turkish-Iranian relations.

Anahtar Kelimeler

Avesta, Pahlavi, Tur, Turani, Hun, Turk

AVESTA VE PEHLEVİCE ESERLERDE TUR VE HUN/XYON ADI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Zerdüştîliğin Kutsal Kitabı Avesta ve Pehlevice eserlerde Tur ve Xyon adı yer almaktadır. Bunlar Turan, Türk,
Hun’u çağrıştırmaktadır. Uzun asırlar yakın coğrafyalarda yaşamış iki büyük medeniyet birbirini çeşitli alanlarda etkilemiştir. Bunun emareleri temel dinî, edebî, tarihî eser ve söylencelerde görülmektedir. Türklerin tarihteki konumu, siyasi-kültürel etkinliğini bariz bir şekilde aktarmaktadır. Avesta ve Pehlevice eserler, Türk-İran ilişkilerinin temel kaynakları arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Avesta, Pehlevice, Tur, Turanî, Hun, Türk

Kaynakça

• Amuzgar, Jale-Ahmed Tefazzoli (1388), Kitab Pencom Dinkard, İntişarat Muin, 2. Baskı, Tahran.
• Aryen, Arman (1395), Nigerahayi Ahurayi, Neşri Movc, 2. Baskı, Tahran.
• Asana, Camasp (1394), Metnhayi Pehlevi, Editör, Said Uryan, İntişarat İlmi, 2. Baskı, Tahran.
• Azergoşasp, Firuz (1387), Gatha, 1-2, İntişarat Fereveher, 3. Baskı, Tahran.
• Bahar, Mehrdad (1395), Bundaheşn, İntişarat Tus, 5. Baskı, Tahran.
• Cüneydi, Feridun (1387), Name Pehlevani, İntişarat Bunyad Nişabur, Tahran.
• Durmuş, İlhami (1993), İskitler (Sakalar), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları:141seri Iıı-Sayı: B-8, Ankara.
• Dustkhah, Celil (1392), Avesta, İntişarat Morvarid, 17. Baskı, Tahran.
• Feravaşi, Behram (1390), Karnameyi Erdeşiri Babekan, İntişarat Danişgahe Tehran, 5. Baskı, Tahran.
• Herodotos, (2019), Çeviren, Müntekim Ökmen, İş Bankası Kültür Yayınları, 15. Baskı, İstanbul.
• Mohassel, M. T. Raşid (1389), Dinkard Heftom, Pejuheşgah Ulum İnsani U Mutalaat Ferhengi, Tahran.
• Nevvabi, Y. Mahyar (1387), Yadger Zeriran, İntişarat Esatir, 2. Baskı Tahran.
• Özdizbay, Aliye-Erol (2021), Eski İran Tarihi, İstanbul Üniversitesi.
• Polat, Mahmut (2013), Günümüz İran Zerdüştîliği Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Polat, Mahmut (2019), Zerdüşt’ün Gatha’sı Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana.
• Purdavud, İbrahim (1347), Yeştha, 1-2, İntişarat Danişgahe Tehran, 2. Baskı, Tahran.
• Purdavud, İbrahim (1387), Yasna, İntişarat Esatir, 2. Baskı, Tahran.
• Purdavud (1394), Gatha, İntişarat Esatir, 4. Baskı, Tahran.
• Tafazzuli, Ahmed (1391), Minoy Khıred, İntişarat Tus, 5. Baskı, Tahran.
• Uryan, Said (1392), Rahnameyi Ketibehayi İrani Miyane Pehlevi-Parti, İntişarat İlmi, Tahran.
• Uşideri, Cehangir (1394), Danişnameyi Mazdayasna, Neşr Merkez, 6. Baskı, Tahran.
• Yıldırım, Kürşat (2021), Hun Tarihi, İstanbul Üniversitesi.
• Yıldırım, Nimet (2008), Fars Mitolojisi Sözlüğü, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
• Yücel, Mualla Uydu (2020), Türk Tarihine Giriş, İstanbul Üniversitesi