Yerinde Yaşlanma ve Yaşam Kalitesi (Sivas Örneği)

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 12, 41 - 51, 26.10.2023

Ziynet Bahadır , Faruk Ay , Gülüşan Özgün Başıbüyük

Öz

Bu çalışmanın amacı, Sivas il merkezindeki yaşlı bireyleri, “yerinde yaşlanma” ve “yaşam kalitesi” açısından incelemek ve yerinde yaşlanmanın yaşam kalitesi üzerindeki etkisini belirleyebilmektir. Bu amaçla gerçekleştirilen araştırmada, yerinde yaşlanma ve yaşam kalitesi ölçeklerinden yararlanılmıştır. Sivas il merkezinde yaşayan 65 yaş ve üzerinde olan 387 kişiye yüz yüze anket uygulanarak veriler toplanmış, verilerin değerlendirilmesinde SPSS 23 aracılığıyla ortalama, yüzde, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır.
Araştırma bulgularına göre, katılımcıların yaşam kalitesi düzeyleri, orta düzeydedir. Yaşam kalitesi puanlarından en düşük ortalama, sosyal alan boyutundadır. Yerinde yaşlanma ve yaşam kalitesi arasında pozitif güçlü bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Yaşam kalitesi ölçeği boyutlarından “fiziki yeterlilikler” boyutunun, yaşam kalitesi üzerinde daha büyük etkiye sahip olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yerinde yaşlanma, yaşam kalitesi, Sivas

Kaynakça

• Arslanoğlu, C., Kürşat, A. C. A. R., Ahmet, M. O. R., Baynaz, K., Karakaş, F., İpekoğlu, G., & Arslanoğlu, E. (2021). Üniversite öğrencilerinin egzersiz yapma durumuna göre yaşam kalitelerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 187-198.
• ASPB. (2011). Türkiye’de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler. ASPB Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını. Ankara.
• Çapçıoğlu, İ., & Alpay A, A. (2019). Çevresel Gerontoloji Bağlamında “Yerinde Yaşlanma”nın Temel Belirleyicileri ve Aktif Yaşlanma Süreciyle İlişkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1949-1966.
• Doğanyiğit, S.Ö. (2018). Yaşlı Sağlığında Geronteknolojik Ürünlerin Kullanımı. (Editör: Duben, A.) Yaşlanma ve Yaşlılık. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayını. İstanbul.135-152.
• Fidaner, H., Elbi, H. & Fidaner, C. (1999). Yaşam kalitesinin ölçülmesi, WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi. 7:5-13.
• Kalınkara, V., & Arpacı, F. (2016). Yerinde Yaşlanma. (Editör: V. Kalınkara). Yaşlılık Disiplnlerarası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler 2 Nobel Yayını. Ankara. 399-422.
• Kalınkara, V., & Kapıkıran, Ş. (2017). Yerinde yaşlanma ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10(2), 54-66.
• Kalınkara, V. (2019). Yerinde Yaşlanma ve Geronteknoloji. (Editör: Velittin Kalınkara). Nobel Yayını. Ankara. 467-501.
• Karaduman, A., Yiğiter, K., Aras, Ö., & Yakut, Y. (2004). Yaşlılıkta Fiziksel Bağımsızlık ve Yaşam Kalitesi. Yaşlılık Gerçeği. H.Ü.GEBAM. Ankara. 79-96.
• Kurtkapan, H., & Şentürk, M. (2021). Yerinde Yaşlanma ve Yerel Yönetim Uygulamaları: İstanbul Örneği. Sosyolojik Bağlam Dergisi, 2(3): 1-13.
• Müftüler, G. H. (2021). Yaşlılık Sosyolojisi Kurumsal Yaklaşım. Pegem Akademi Yayını. Ankara.
• Özbek, Ç., & Adnan, M. (2021). Kadın Yoksulluğuna Farklı Bir Bakış: Yaşlı Kadınların Dijital Yoksunluğu. (Editör: Cem Ergun).Yaşlılık ve Yoksulluk, Nobel Yayını. 261-276.
• Tang, F., & Pickard, J. G. (2008). Aging in place or relocation: Perceived awareness of community-based long-term care and services. Journal of Housing for the Elderly, 22(4), 404-422.
• Tezel, E. & Hocaoğlu, D. (2019). Geleceğin Dijital Kentleri: Yaşlılar İçin Ev Destekli Teknolojiler. (Editör: Velittin Kalınkara) Yaşlılık Yeni Yüzyılın Gerçeği, Nobel Yayını. Ankara. 437-465.
• Tomanbay, İ. (2022). Sosyal Bakımda Yeni Yaklaşım, Yeni Anlayış, Yeni Çözüm Modeli: Yaşam Destek Terkten Telebakıma Bir Yolculuk. (Editör: Harun Ceylan) Modern Hayat ve Yaşlılık, Nobel Yayını. Ankara.129-173.
• Vanleerberghe, P., De Witte, N., Claes, C., Schalock, R. L., & Verté, D. (2017). The quality of life of older people aging in place: a literature review. Quality of Life Research, 26, 2899-2907.
• Whoqol Group. (1998). Development of the World Health Organization WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychological medicine, 28(3), 551-558.
• Yılmaz, C.K. (2020). Yaşlı Bireylerde Yerinde Yaşlanma ile Başarılı Yaşlanma ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, 3, 38-48.
• Zorlu, T., & Onur, D. (2019). Yaşlılık ve Yaşam Çevresinin Tasarımı. (Editör: Velittin Kalınkara). Yaşlılık Yeni Yüzyılın Gerçeği, Nobel Yayını. Ankara.411-436.