Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Sınırlılık Algı Şemaları İle Sınav Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1/1, 69 - 85, 26.06.2018

İlhan Çiçek , Fuat Tanhan

Öz

Bu araştırmanın amacı üniversiteye
hazırlanan lise son sınıf öğrencilerinde sınırlılık algısı ile sınav kaygısı
arasındaki ilişki’yi saptamaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırma Batman ili
merkezinde lise son sınıfa devam eden öğrencilerin devam ettiği üç meslek
lisesi, üç fen/anadolu lisesi ile üç genel liseden 210 kız, 254 erkek olmak
üzere toplam 464 öğrenci üzerinde uygulanmıştır.

Araştırmada 5 maddeden
oluşan bir “Kişisel Bilgi Formu”, 20 maddeden oluşan, Spielberger ve
arkadaşların 1979’da geliştirdiği, Öner (1990) tarafından Türkçe’ye uyarlanan,
likert tipi bir ölçek olan “Sınav Kaygısı Envanteri” ile Boysan ve Kayri (2006)
tarafından geliştirilen ve 30 maddeden oluşan beşli likert tipi olan
“Sınırlılık Şemaları Ölçeği” kullanılmıştır.

Araştırma hipotezleri
SPSS 20 programıyla analiz edildi. İlk önce Sınav Kaygısı Envanteri ile
Sınırlılık Şemaları Ölçeği ile ilgi elde edilen bulgular (ortalama, yüzde ve
standart sapmalar) betimsel istatistikle elde edildi. Daha sonra
Kolmogorov-Simornor Normallik Testi ile ölçeklerin normal dağılmadığı saptandı.
Bunun sonucunda Sınav Kaygısı Envanteri ile Sınırlılık Şemaları Ölçeği
arasındaki ilişkinin saptanması için nonparamatik testler kullanıldı.

Bu araştırmanın sonucunda, üniversiteye hazırlanan
öğrencilerde sınırlılık algısı ile sınav kaygısı arasında anlamlı bir ilişkinin
olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca sınırlılık şema ölçeğinden alınan puanların
dersaneye gidip-gitmeme durumuna ve öğrencilerin gittikleri lise türüne göre
anlamlı bir faklılık olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kaygı, Sınav Kaygsı, Sınırlılık Algısı

Kaynakça

• Akman, B., İzgi, Ü., Bağçe, H., ve Akıllı, H.İ. (2007). İlköğretim öğrencilerinin fen’e karşı tutumlarının sınav kaygısı düzeylerine etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi. 32(146), 3-11.Alisinanoğlu, F., & Ulutaş, İ. (2000).
• Çocuklarda kaygı ve bunu etkileyen etmenler. Çocuklarda kaygı ve bunu etkileyen faktörler. Milli Eğitim Dergisi, 145, 15-19.Alyaprak, İ. (2006). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerde sınav kaygısını etkileyen faktörlerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Başoğlu, S. T. (2007). Sınav Kaygısı ile Özgüven arasındaki İlişkinin Erinlik Döneminde İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Maltepe Üniversitesi, İstanbul.Baumeister, R. F., Cambell, J. D., Krueger, J. I., & Vohs, K. D. (2003).
• Does Hıgh Self-Esteem Cause Performance, İnterpersonal Success, Happiness, or Healthier Lifestyles. Psychological Science in the Public Interest, 4(1), 1-44Boysan,
• M, Kayri, M. (2006). Depresyonda bilişsel yatkınlık hipotezine ilişkin yeni bir yaklaşım: Sınırlılık Şemaları Ölçeği’nin geçerlilik güvenilirlik çalışması. Ankara. 14. Ulusal Psikoloji Kongresi, Ankara.
• Boysan, M., Beşiroğlu, L., Kara, H., Kayri, M., Keskin, S. (2008). Sınırlılık Algısının Depresyonla İlişkisi: Pskokometrik Bir Analiz. Anadolu Psikiyatri Dergisi; 9: 191-196Bozkurt, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sınav kaygısı, matematik kaygısı, genel başarı ve matematik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi,
• S. J, & Zuroff, D. C. (1992). Interpersonal relatedness and self-definition: Two prototypes of depression. Clinic Psychology Review, 12, 527-562Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyükkaragöz, S. (1990). Okula uyumsuzluk ve başarısızlıkta okulun rolü. Eğitim ve Bilim Dergisi, 78, 29-33
• Cüceloğlu, D. (2002). İnsan ve Davranışı. (20. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.Duman, G. K. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin durmluk-sürekli kaygı düzeyleri ile sınav kaygısı düzeyleri ve anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ekşi, P. (1998). Sınav kaygısının üniversite adayı ergenlerde incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Gençdoğan,B. (2002). Kasabada yaşayan lise öğrencilerinin üniversite sınavı öncesi sınav kaygısı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(4), 45-57.
• Hay I, & Ashman, A. F. (1998). Educational Characteristics of Students With High or Low Self Concept. Psychology in tho Schools, 35(4), 391-500
• Kayapınar, E. (2006). Ortaöğretim Kurumları Seçme ve Yerleştirme Sınavı (OKS)’na Hazırlanan İlköğretim 8.sınıf Öğrencilerinin İncelenmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Afyonkarahisar Üniversitesi, Afyon.
• Kısa, S. (1996). İzmir İl Merkezinde Dersaneye Devam Eden Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Sınav Kaygılarıyla Ana-Baba Tutumları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• McDonald, A. S. (2001). The pravelence and effects of test anxiety in school children. Educational Psychology, 21(1), 89-101.
• Morgan, C. (1977). A Brief İntroduction to Psychology. Ankara. Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Öner, N. (2006). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testlerden Örnekler. İstanbul:Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Öner, N. (1990). Sınav Kaygısı Envanteri El Kitabı. İstanbul: Yükseköğretimde Rehberliği Yayma Vakfı Yayınev.
• Öner, N., Le compte, A. (1998). Süreksiz Durumluluk/Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabi. Ankara: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Safren, S.A., Gonzalez, R. E., Horner, K. J., Leung, A. W., Heimberg, R. G., & Juster, H. R. (2000). Anxiety in ethnic. minority youth methodological and conceptual ıssues and review of literature. Behevior Modification, 24(2), 147-183.Spielberger,
• C., & VOGG, R. (1995). Text Anxiety, Theory, Asssessment and Treatment. Abingdon: Taylor and Francis. Spielberger, C. D. (1972). Theory and Research in Anxiety. New York: Academic Press.
• Şahin, M. (1985). Başarı düzeyi farklı üç grupta lise öğrencisinin kaygı düzeyi yönünden karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Yapıcı, Ş., & Yapıcı, M. (2005). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yavuzer, H. (1999). Anne-Baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi KitabeviYıldırım, İ. (2008). Üniversite giriş sınavına hazırlanan öğrencilerde sınav kaygısını etkileyen ailesel değişkenler. Eurasian Journal Of Educaional Research, 31, 171-186.
• Yıldız, H. Y. (2007). Sınav kaygısı-ana-baba tutumları ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Zeidner, M. (1998). Test Anxiety. New York: Plenum Press.Zeidner,
• M., & Safir M. P. (1989). Sex, ethnic, and social differences in test anxiety among Israeli adolescents. The Journal of Genetic Psychology. 150 (2), 175-85.
• Zeidner, M. (1990). Does test anxiety bias sholastic apptitude test performance by gender and socio-cultural group. Journal of Personality Assesment, 55(1), 145-160.