Türkiye’nin Enerji Görünümü ve 2023 Yılı Birincil Enerji Arz Projeksiyonu

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 77 - 92, 31.12.2020

Nazile Yılankırkan , Hikmet Doğan

Öz

Bu çalışmada; Türkiye’nin mevcut enerji potansiyeli değerlendirilmiştir. Genel veriler ışığında yapılan bu değerlendirmede; Türkiye’de fosil kaynakların yetersiz oluşu, yenilenebilir enerji kaynaklarından da istenen düzeyde yararlanılamadığından, enerji alanında dışarıya bağımlı hale gelindiği görülmüştür. Bu nedenle bu çalışmada; Türkiye’nin geleceğe yönelik enerji ihtiyacının hesaplanması ve bu ihtiyacın mümkün oldukça yerli kaynaklardan karşılanabilmesi için nelerin yapılabileceği konusunda tespitlerin yapılmasına çalışılmıştır.

Bu hedef doğrultusunda, Türkiye'nin nüfus artışı, gayri safi yurtiçi hâsıla ve birincil enerji arz miktarları verileri kullanılarak, yapay sinir ağları (YSA) yardımıyla 2023 yılında Türkiye’nin ne kadar birincil enerjiye ihtiyaç duyacağının belirlenmesi amaçlanmıştır. YSA kullanılarak, tarafımızdan yapılan bu hesaplamalar sonucunda, 2023 yılında Türkiye’nin birincil enerji ihtiyacı 161 279 BTEP olarak hesaplanmış ve söz konusu bu enerji ihtiyacının önemli ölçüde yerli imkânlarla karşılanabilmesi için nelerin yapılabileceği hususunda da tespit ve önerilerde bulunulmuştur. Çalışma kapsamında ayrıca enerji verimliliği çabalarının ve Türkiye’deki yenilenebilir enerji potansiyelinin değerlendirilmesinin önemi vurgulanmıştır. Enerji üretiminde ve tüketiminde faaliyetlerin çevre dikkate alınarak yürütülmesi gerektiğine dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji, Enerji Kaynakları, Enerji verimliliği, Enerji Sistemleri, YSA

Turkey’s Energy Outlook and Primary Energy Supply Projection for 2023

Öz

This study examined the existing energy potential in Turkey. Evaluation reveals that Turkey has
become dependent on foreign sources (foreign-dependent) in the field of energy since there is a lack of
fossil resources, and renewable energy resources fail to meet Turkey’s energy needs at an adequate
level. Therefore, this study attempted to calculate energy needs of Turkey in the future and to
determine what can be done to meet this need using domestic sources as much as possible.
In line with these purposes, this study aimed to determine how much primary energy Turkey needs in
2023 with the help of artificial neural networks (ANN), allowing for population growth, gross
domestic product and primary energy supply amounts in Turkey. As results of these calculations
performed by researchers by using ANN, the primary energy need of Turkey was calculated as
161.279 BTEP for 2023, and evaluations and suggestions were made as to what could be done to meet
this energy demand largely by using domestic resources. Furthermore, the study emphasizes the
importance of evaluating the energy efficiency efforts and renewable energy potential in Turkey. The
study reveals that activities in energy production and consumption should be carried out by taking the
environment into account.

Anahtar Kelimeler

Energy, Energy Resources, Energy Efficiency, Energy Systems, ANN

Kaynakça

• Augutis, J., Martisauskas, L., Kriksitolaitis, R., Augutiene, E., (2014), Impact of the Renewable Energy Sources on the Energy Security, Energy Procedia, 61, 945- 948
• Bilgili M., Şahin B., Yaşar A. ve Şimşek E., (2012), Electric energy demands of Turkey in residential and industrial sectors, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Cilt 16
• Biyoloji Portalı. (2020). Sinir Sistemi. Retrieved from: http://www.biyolojiportali.com/konu-anlatimi/9/14/Sinir-Sisteminin-Yapi-Gorev-ve-Isleyisi-Sinir-Sistemi-1
• Düzgün, B. (2014), Türkiye'nin enerji verimliliğinin değerlendirilmesi: Beyaz Sertifikalar Sistemi'nin Türkiye'ye uygulanabilirliğinin incelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul
• Ellabban, O., Ebu-rub, H., Blaabjerg, F. (2014), Renewable energy resources: Current status, future prospects and their enabling technology, Renewable and Sustainable Energy Reviews (39), 748-764
• Ekinci, F. (2019). YSA VE ANFIS Tekniklerine Dayalı Enerji Tüketim Tahmin Yöntemlerinin Karşılaştırılması, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7, 1029-1044.)
• Elmas, Ç. (2007). “Yapay Zeka Uygulamaları”, Ankara: Seçkin Yayınevi
• Enerji İşleri Genel Müdürlüğü. (2020). Denge Tabloları(2000-2018). Retrieved from: https://www.eigm.gov.tr/tr-TR/Denge-Tablolari/Denge-Tablolari
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2020). Bilgi Merkezi, Enerji. Retrieved from: https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-elektrik
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2020). 2019-2023 Staratejik Planı, Retrieved from: https://sp.enerji.gov.tr/
• Erdal, L. (2011), Enerji arz güvenliğini etkileyen faktörler ve yenilenebilir enerji kaynakları alternatifi, (Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın
• Es, H. A., Kalender, F. Y., Hamzaçebi, C., (2014), Yapay Sinir Ağları ile Türkiye’nin Net Enerji Talep Tahmini, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29, 495-504
• International Energy Agency. (2020). Key World Energy Statistics. Retrieved from: https://www.iea.org/search?q=key%20world%20energy%20statistics
• Kaytez, F. (2012), En Küçük Kareler Destek Vektör Makineleri ile Türkiye’nin Uzun Dönem Elektrik Tüketim Tahmini ve Modellemesi, (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara
• Kutlu, B. Badur, B. (2009). Yapay Sinir Ağları İle Borsa Endeksi Tahmini. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 63, 25-40
• Özcan, M. (2013), Türkiye elektrik enerjisi üretim genişletme planlamasında yenilenebilir enerji kaynaklarının etkileri, (Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli
• Özkaymak, M., Sözen, A., Arcaklıoğlu, E., (2005), Turkey’s Net Energy Consumption, Applied Energy, 81, 2, 209 – 221
• Prasad, R.D., O., Bansal, R.C., Raturi, A., (2014), Multi - faced energy planning A:reviews, Renewable and Sustainable Energy Reviews (38), 686-699
• Sözen, A., Arcaklıoğlu, E. (2007), Prediction of Net Energy Consumption Based on Economic Indicators (GNP and GDP) in Turkey, Energy Policy, 35, 4981 – 4992
• Tezekici, S. (2005), Türkiye'de enerji sektörü ve elektrik enerjisi talep projeksiyonu (kaynaklar-politikalar), (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul
• Türkiye İstatistik Kurumu.(2020). Temel İstatistikler/Nüfus ve Demografi/Nüfus projeksiyonları/Yıllara Göre Nüfus, Retrieved from: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). Temel İstatistikler/Nüfus ve Demografi/Nüfus İstatistikleri/Yıllara Göre İl Nüfusları, Retrieved from: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). Temel İstatistikler/Ulusal Hesaplar/Üretim Yöntemi ile GSYH, Retrieved from: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist
• Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (2018). 2018 Yılı Kömür (Linyit) Sektör Raporu. Ankara: TKİ Bilgi
• Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (2019). Ham Petrol ve Doğal Gaz Sektör Raporu. Ankara: TPAO Basın Odası
• Türkiye Taşkömürü Kurumu (2020). 2019 Yılı Taşkömürü Sektör Raporu. Ankara: TTK Faaliyetler
• TÜSİAD (2014). World energy Outlook 2014 Türkiye Tanıtımı. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2019). Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2019-2023 Stratejik Planı. Bilgi Merkezi. Ankara
• YILANKIRKAN, N. (2015). Türkiye’nin Mevcut Enerji Potansiyelinin Tespiti ve 2023 Hedefi Doğrultusunda Geleceğe Yönelik Enerji Sistemlerinin Değerlendirilmesi, (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara
• 21.Yüzyıl Türkiye Enstitüsü. (2020). Şeyl Gaz Gerçeği, (cited: 2020) Retrieved from: https://www.21yyte.org/tr/merkezler/seyl-gaz-gercegi