Evaluation of Mobile Banking Apps in Terms of Usability with Analytical Hierarchy Process

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 39 - 49, 30.06.2020

Mehmet Sinan Başar , Sinan Kul

https://doi.org/10.33721/by.677976

Cited By: 3

Öz

Efficiency and satisfaction are three factors that determine the usability of a product or system. To evaluate these factors, it is necessary to separate them into sub-criteria. The availability of the system can also be measured by these sub criteria. In this study, mobile applications of 6 banks in Turkey were evaluated comparatively in terms of usability.

In this study, alternatives and criteria were first determined. Then a team of experts evaluated the criteria comparatively and a comparison matrix between factors was obtained. A comparison matrix between factors was calculated to show the importance of all factors. Then, the mobile applications of the banks were compared among themselves, and this process was performed separately for each evaluation factor.

As a result of the analysis, banks' mobile applications are ranked according to the score they received in terms of usability. In addition, whether banks are state or private had no effect on the availability of mobile applications.     

Anahtar Kelimeler

Mobile Banking, Mobile Applications, Analytic Hierarchy Process, Human Computer Interaction, Usability

Mobil Bankacılık Uygulamalarının Kullanılabilirlik Açısından Analitik Hiyerarşi Süreci İle Değerlendirilmesi

Öz

Etkinlik, verimlilik ve memnuniyet, bir ürünün veya sistemin kullanılabilirliğini belirleyen üç önemli faktördür. Bu faktörleri değerlendirmek için alt kriterlere ayrmak gerekir. Sistemin kullanılabilirliği bu alt kriterler kullanılarak daha net ölçülebilir.

Bu çalışmada, Türkiye'deki üç kamu bankası ile üç özel bankanın mobil uygulamaları kullanılabilirlik açısından karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. İlk aşamada, alternatifler ve kriterler belirlenmiştir. Daha sonra kriterler uzman bir ekip tarafından karşılaştırmalı olarak değerlendirilip faktörler arası karşılaştırma matrisi elde edilmiştir. Üçüncü adımda faktörlerin bir bütün olarak önemini gösteren matrisi hesaplanmış, bu işlemde faktörler arası karşılaştırma matrisinden yararlanılmıştır. Bankaların mobil uygulamaları kendi aralarında karşılaştırılmış ve bu süreç her bir değerlendirme faktörü için ayrı ayrı gerçekleştirilmiştir.

Analiz sonucunda bankaların mobil uygulamaları kullanılabilirlik açısından aldıkları puana göre sıralanmıştır. Ayrıca, Bankaların kamu ya da özel olmasının, mobil uygulamaların kullanılabilirliği üzerinde etkisi olmadığı da görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mobil Bankacılık, Mobil Uygulamalar, Analitik Hiyerarşi Süreci, İnsan Bilgisayar Etkileşimi, Kullanılabilirlik

Kaynakça

• Ahire, S.L. ve Rana, D.S. (1995), “Selection of TQM Pilot Projects Using an MCDM Approach”, International Journal of Quality & Reliability Management, 12(1), 61-81.
• Akkaya, G. C. ve Demireli, E. (2010), Analitik Hiyerarşi Süreci ile Kredi Derecelendirme Analizi Üze¬rine Bir Model Önerisi Ç.Ü. Sosyal Bilimler Ensti¬tüsü Dergisi, 19(1), 319-335.
• Al Harbi, K, M. (2001), Application of AHP in Project Management, International Journal of Project Management, 19(1), 19-27.
• Albayrak, Y. E. ve Erkut, H. (2005), Banka Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Süreç Yaklaşımı, İTÜ mühendislik dergisi, 4(6), 47-58.
• Armacost, R.L., Componation, P.J., Mullens, M.A. ve Swart, W.W. (1994), An AHP Framework for Prioritizing Customer Requirements in QFD: An Industrialized Housing Application, IIE Transactions, 26(4), 72-79.
• Atan, M. ve Maden, U., (2005), Bireysel ve Kurumsal Kredibilitenin Analitik Hiyerarşi Süreci ile Çözümlenmesi, İstatistik Mezunları Derneği ve Türk İstatistik Derneği, 4. İstatistik Kongresi, Belek, Antalya, 8-12.
• Atan, M., Maden, U. ve Akyıldız, E., (2004), Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) Kullanımı ile Bir Bankada Kredi Taleplerinin Değerlendirilmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, VIII. Ulusal Finans Sempozyumu, İstanbul.
• Ayağ, Z. ve Özdemir, R.G. (2006), A Fuzzy AHP Approach to Evaluating Machine Tool Alternatives, Journal of Intelligent Manufacturing, 17(2), 179-190.
• Aytekin A, ve Yücel Y. B., (2017), Bankamatiklerin Arayüz Tasarımlarının Karşılaştırılması, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 4(12) 63-92
• Babic, Z. ve Plazibat, N. (1998), Ranking of Enterprises Based on Multicriterial Analysis, International Journal of Production Economics 56-57, 29-35
• Barbarosoğlu, G. ve Yazgaç, T. (1997), An Application of The Analytic Hierarchy Process to The Supplier Selection Problem, Production and Inventory Management, 38(1),14-21.
• Bayrakdaroğlu A. ve Ege İ., (2008) Türkiye’deki Bankaların Performansının Analitik Hiyerarşi Süreci İle Değerlendirilmesi Üzerine Bir Model Önerisi, TÜİK İstatistik Araştırma Sempozyumu, Ankara, 8-9.
• Bertolini, M. ve Bevilacqua, M. (2006), A Combined Goal Programming-AHP Approach to Maintenance Selection Problem, Reliability Engineering and System Safety, 91,839-848.
• Beyazid, O. (2005), Use of AHP in Decision-Making For Flexible Manufacturıng Systems, Journal of Manufacturing Technology Management, 16(7), 808-819.
• Byun, D.H. (2001), The AHP Approach for Selecting an Automobile Purchase Model, Information and Management, 38(5), 289-297.
• Çalışkan Ö. V., (2004), Kredi Derecelendirme Kuruluşları ve Risk Değerlendirme Kriterleri, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 53-66.
• Chin, K.S., Chiu,S. ve Tummala, V.M.R. (1999), An Evaluation of Success Factors Using AHP To Implement ISO 14001-Based EMS, International Journal of Quality & Reliability Management, 16(4), 341-362.
• Coskan N. D. ve Durdu, P. O., (2014), Kullanılabilirlik ve Yazılım Yaşam Döngüsü: Türkiye'deki Yazılım Organizasyonlarındaki Durum, UYMS pp. 55-66 pdfs.semanticscholar.org.
• Crowe, T.J. ve Noble, J.S., (1997), Multi-Attribute Analysis Of ISO 9000 Registration Using AHP, International Journal of Quality & Reliability Management, 15(2), 205-222.,
• Dağdeviren, M. (2007), Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi ile Personel Seçimi ve bir Uygulama. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22(4), 791-799.
• Dağdeviren, M. ve Eren, T. (2001), Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 01 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması, Gazi Üni. Mühendislik-Mimarlık Fak. Dergisi, 16(1-2), 41-52.
• Durán, O. ve Aguiloa, J. (2008), Computer-Aided Machine-Tool Selection Based on a Fuzzy AHP Approach, Expert Systems with Applications, 34(3), 1787-1794.
• Girginer, N. (2008), Ticari Kredi Taleplerinin Değerlendirmesine Çok Kriterli Yaklaşim: Özel ve Devlet Bankasi Karşilaştirmasi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 37, 132-141.
• Gould, J. D. ve Lewis, C, (1985), Designing for Usability: Key Principles and What Designers Think, Communications of the ACM, 28(3), 300-311.
• Hunjak, T. ve Jakovčević, D. (2001), AHP Based Model for Bank Performance Evaluation and Rating, ISAHP Proceedings, 149-157.
• İç, Y. T. ve Yurdakul M. (2000), Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) Yöntemini Kullanan Bir Kredi Değerlendirme Sistemi, Gazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 15(1), 1–14.
• Ji, Y. G., ve Yun, M. H. (2006), Enhancing the Minority Discipline in the IT Industry: A Survey of Usability and User-Centered Design Practice. International Journal of Human-Computer Interaction, 20(2), 117-134.
• Kahraman, C., Cebeci, U. ve Ulukan, Z. (2003), Multi-Criteria Supplier Selection Using Fuzzy AHP, Logistics Information Management, 16(6), 382-394.
• Kodali, R., ve Chandra, S. (2001), Analytical Hierarchy Process for Justication of Total Productive Maintenance, Production Planning & Control, 12(7), 695-705.
• Libertore, M.J. (1987), An Extension of Analytic Hierarchical Process for Industrial R&D Project Selection and Resource Allocation, IEEE Transactions on Engineering Management, 34(1), 12-18.
• Liu, F.H.F. ve Hai, H.L. (2005), The Voting Analytic Hierarchy Process Method for Selecting Supplier, International Journal of Production Economics, 97, 308-317.
• Oğuzlar A. (2007), Analitik Hiyerarşi Süreci İle Müşteri Şikâyetlerinin Analizi, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi 14, 122–134.
• Organ, A. ve Kenger, M. D. (2012), Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ve Mortgage Banka Kredisi Seçim Problemine Uygulanması. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 119-135.
• Park, K. S. ve Lim C. H., (1999), A Structured Methodology for Comparative Evaluation of User Interface Designs Using Usability Criteria and Measures. International Journal of Industrial Ergonomics, 23, 379-389.
• Pekcan B. ve Oğulata, S. N., (2008), Yazılım Ergonomisi ve Bir İşletme Yazılımı Üzerine Uygulanması, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 18(2), 76-83.
• Rençber, Ö. F., (2010), Büyük Çaplı Projelerde Karar Verme: Analitik Hiyerarşi Süreci Uygulaması, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Şevkli, M., Koh, S.C.L., Zaim, S., Demirbag, M. ve Tatoglu, E. (2008), Hybrid Analytical Hierarchy Process Model for Supplier Selection. Industrial Management & Data Systems, 108(1), 122-142.
• Seyrek, İ. H. ve Akşahin, A. (2016), Mobil Bankacılık Uygulamaları Kalite Faktörlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Karşılaştırılması, International Review of Economics and Management, 4(3), 47-61.
• Tam, M.C.Y. ve Tummala, V.M.R. (2001), An Application of the AHP in Vendor Selection of a Telecommunications System, Omega, 29(2),171-182.
• Tatar, S., Temel, Ş., Aktaş, M. S. ve Kalıpsız, O., (2016), Bankacılık Uygulamalarının İnsan Bilgisayar Etkileşimi Standartları Kullanılarak İyileştirilmesi, 10. Ulusal Yazılım Mühendisliği Sempozyumu, 400-407.
• Terzi, Ü., Hacaloğlu, S.E. ve Aladağ, Z. (2006), Otomobil Satın Alma Problemi İçin Bir Karar Destek Modeli, İstanbul Ticaret Üni.-Fen Bilimleri Dergisi, 5(10), 43-49.
• Tsaur, S.H. , Chang, T.Y. ve Yen, C.H. (2002), The Evaluation of Airline Service Quality by Fuzzy MCDM, Tourism Management, 23, 107-115.
• Wabalickis, R.N. (1988), Justification of FMS with the Analytic Hierarchy Process, Journal of Manufacturing Systems, 7(3), 175-182.
• Wei, C.C., Chien, C.F. ve Wang, M.J., (2005), An AHP-based Approach to ERP System Selection, International Journal Production Economics, 96, 47-62.
• Yerli, R. (2006), Kamu Çalışanlarını Motive Eden Faktörlerin Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Önceliklendirilmesi ve Bir Kamu Kuruluşunda Uygulama. Gazi Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yüksek, İ. ve Akın, A. (2006), Analitik Hiyerarşi Proses Yöntemiyle işletmelerde Strateji Belirleme, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2), 254-268.
• Zone-Ching, L. ve Chu-Been, Y. (1996), Evaluation of Machine Selection by the AHP Method, Journal of Materials Processing Technology, 57(3), 253-258.