Bilgi Kaynağı ve Bilgiye Erişim Aracı Olarak İnternet Algısı: Kuşaklararası Yaklaşım Farklılığının Karşılaştırılması

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 222 - 239, 31.12.2021

Mehmet Ali Akkaya

https://doi.org/10.33721/by.947918

Cited By: 4

Öz

İnternet, son çeyrek yüzyılın insanlık üzerinde en yaygın ve etkili araçlarından biridir. Bilişim teknolojisi alanında günümüzde de devam eden gelişmelerin yanı sıra insanlar üzerindeki etkisine cazibe, kolaylık, hız gibi yetkinlikleri de ekleyen internet, her geçen gün hemen her alanda asıl güçlerden biri olma rolünün çizgilerini daha belirgin hale getirmektedir. Bir yandan birey için dünyayı daha erişilebilir, bildik ve yakından takip edilebilir hale getiren internet, diğer yandan da bu mecra üzerinden dünyaya sunulabilecek ürün ve hizmetler açısından sürekli bir arzın ilhamıdır. Bilgi dünyasını da doğrudan etkileyen internetin algılanması, yorumlanması, değerlendirilmesi ve önemsenmesi noktasında, kuşaklar arasında derin farklılıklar söz konusudur. Öyle ki, günümüzde geldiğimiz noktada söz konusu farklılıkların gözlemlenebilir ayrımlara dönüşmesi için birkaç yıllık yaş farklılıkları dahi belirleyici olabilmektedir. Bu çalışmada; günümüzde toplumda internetin bilgi kaynağı ve/veya bilgiye erişim aracı olarak nasıl değerlendirildiği ve ne düzeyde kıymetli bulunduğunun seçili örneklem grup üzerinden ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin daha değerli ve internete yüklenen anlamın seyrinin nasıl olduğunun görülebilmesi için örneklem grubunun ebeveyn ve çocuklarının karşılaştırmasının yapılabileceği ailelerden seçilmesine dikkat edilmiş, böylelikle konuya ilişkin kuşaklararası yaklaşım farklılığının da gösterilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada; “internetle daha küçük yaşta tanışan, bu deneyimi artan ve zenginleşen her kuşak, internet-bilgi eşleştirmesini daha çok yapmakta ve bilgiye erişim için interneti çok daha yoğun bir biçimde kullanmaktadır” önermesinden yola çıkılmıştır. Çalışma kapsamında, İzmir’in merkez ilçelerinde yaşayan, biri ilkokul, diğeri ortaokul ve üstü öğrencisi iki çocukları olan aileler ve çocukları ile görüşülerek, her bireyin internetin bilgi kaynağı ya da bilgiye erişim aracı olarak değerlendirilmesi noktasındaki düşüncelerinin/algılarının serimlenmesine çalışılmıştır. Betimleme yöntemi ve anket tekniği ile yürütülen çalışmada elde edilen bulgular, internetin bilgi kaynağı ve/veya bilgiye erişim aracı olarak görülmesi açısından, kuşaklara bağlı algı farklılıklarının olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma, ortaya koyduğu veriler üzerinden, ilgili her kuşağın kendi değer yargıları açsından internet-bilgi ilişkisine sorgulayıcı yaklaşımlar geliştirmesine aracılık ettiği ölçüde amacına ulaşmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

İnternet, İzmir, İnternet Algısı, İnternet Kullanımı, Bilgi, Bilgi Kaynağı, Kuşak Farklılıkları

Perception of Internet as an Information Source and a Tool of Access to Information: Comparison of Approach Differences Between Generations

Öz

Internet is one of the most widespread and effective tools effective on human being in the last quarter century. In addition to ongoing developments in the field of information technology, internet, adding adequacies such as attraction, convenience and speed to is influence, makes the lines of its role of being one of the significant powers in almost every field more evident every passing day. Internet does not only make the world more accessible, familiar and closely monitorable but also it is an inspiration for a continuous supply of products and services that can be offered to the world through this channel. There are deep differences between generations in terms of the perception, interpretation, evaluation and importance of the internet, which also directly affects the information world. In fact, at the point we have reached today, even a few years of age differences can be decisive for the transformation of these differences into observable distinctions. In this study, it was aimed to reveal how internet is evaluated as a source of information and/or a tool to access information and to what extent it is found valuable by means of a selective sampling group. In order to observe the value of data obtained and course of meaning attributed to internet, it was drawn attention to select the sample group from the subjects by which parents and children could be compared, thus, it was aimed to demonstrate approach differences between generations regarding this topic. The study was based on the following hypothesis: “each generation, who used internet at a younger age, then increased and enriched this experience, makes more internet-information matching and uses the internet much more to access information”. In this study, it was interviewed with the families, having at two children, one was enrolled in primary school while the other was a student at a secondary school and higher level school, and their children, thus, it was tried to show the opinions/perceptions of each individual regarding the evaluation of internet as an information source or a means of access to information. The findings obtained in this study, carried out by descriptive method and questionnaire technique, have revealed that there are significant perception differences with respect to generations in terms of considering the internet as a source of information and/or a means of access to information. This study would fulfil its aim to the extent it enables each generation to develop questioning approaches on internet-information relationship based on its value judgements by means of the data obtained in this study.

Anahtar Kelimeler

Internet, Internet Perception, Using Internet, Information, Information Source, Izmir, Generational Differences.

Kaynakça

• Açık Bilim. (2013). Nesiller Ayrılıyor: X, Y ve Z Nesilleri. Erişim adresi: http://www.acikbilim.com/2013/09/dosyalar/nesiller-ayriliyor-x-y-ve-z-nesilleri.html
• Akkaya, M. A. (2017). Bilgi Taşıyıcılarının Evrimi ve Elektronik Ortama Varış. Bilişim Teknolojilerinin Bilgi Merkezlerine ve Hizmetlerine Etkileri içinde (ss. 67-85). H. Odabaş ve M. A. Akkaya (Yay. Haz.). İstanbul: Hiperyayın.
• Bennett, S., Maton, K. ve Kervin, L. (2008). The ‘Digital Natives’ Debate: A Critical Review of the Evidence. British Journal of Educational Technology, 39(5), 775-786.
• Bilal, D. (2012). Ranking, Relevance Judgment, and Precision of Information Retrieval on Children's Queries: Evaluation of Google, Yahoo!, Bing, Yahoo! Kids, and ask Kids. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 63(9), 1879-1896.
• Dijilopedi (2021). 2021 Dünya İnternet, Sosyal Medya ve Mobil Kullanım İstatistikleri. Erişim adresi: https://dijilopedi.com/2021-dunya-internet-sosyal-medya-ve-mobil-kullanim-istatistikleri/
• Ekici, S. ve Özenç Uçak, N. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin İnternette Bilgi Arama Davranışı, Türk Kütüphaneciliği, 26(1), 78-96.
• Howe, N. ve Strauss, W. (2009). Millennials Rising: The Next Great Generation. New York: Vintage.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma Yöntemi. (19. bs.). Ankara: Nobel.
• Kurbanoğlu, S. (2002). WWW Bilgi Kaynaklarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19(1), 11-25.
• Kuzu, A. (2008). İnternet Kullanımı ve Aile Araştırması. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
• Lippincott, J. K. (2005). Net Generation Students and Libraries. Educause Review, 40(2), 56-66. Erişim adresi: http://www.educause.edu/ero/article/netgeneration-students-and-libraries
• Mowbray, J, Hall, H, Raeside, R ve Robertson, P (2017). The Role of Networking and Social Media Tools during Job Search: An Information Behaviour Perspective. Information Research, 22(1), 75-85.
• Nüfusu (2021). İzmir Nüfusu. Erişim adresi: https://www.nufusu.com/il/izmir-nufusu
• Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants Part 1.On the horizon, 9(5), 1-6.
• Sakarya, S., Tercan, İ. ve Çoklar, A. N. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin İnterneti ve Arama Motorlarını Kullanım Durumları. Erişim adresi: http://web.firat.edu.tr/icits2011/papers/27621.pdf
• Seyidoğlu, H. (1992). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı. (Geliştirilmiş 4.bs). İstanbul: Güzem.
• Spink, A. ve Currier, J. (2006). Towards an Evolutionary Perspective for Human Information Behavior: An Exploratory Study. Journal of Documentation, 62(2), 171-193.
• Şerefoğlu Henkoğlu, H., Mahiroğlu, A. ve Keser, H. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Bilgiye Erişim Aracı Olarak İnternete Yaklaşımları: Betimleyici Bir Çalışma. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 6(1), 72-110.
• Tripathi, A. (2017). Impact of Internet Addiction on Mental Health: An Integrative Therapy is Needed. Erişim adresi: https://www.karger.com/Article/Pdf/491997
• TÜİK (2021). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları 2020. Erişim adresi: http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30709
• Uçak, N. Ö. ve Al, U. (2000). Internet’te Bilgi Arama Davranışları. Türk Kütüphaneciliği, 14(3), 317-331.
• United Nations Statistics Division (2016). Erişim adresi: http://unstats.un.org/unsd/methods/inter-natlinks/sd_natstat.asp
• We Are Social (2021). Internet Users. Erişim adresi: https://wearesocial.com/blog/2021/01/digital-2021-the-latest-insights-into-the-state-of-digital
• Wilson, T. D. (2000). Human Information Behaviour. Informing Science, 3(2), 49-55.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yolal, M. ve Kozak, R. (2008). Bilgiye Erişim Aracı Olarak Öğrencilerin İnternete Yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 115-128.