Tüketim ve Yaşlı Tüketiciler: Literatür Araştırması

Yıl 2010, Cilt: 7 Sayı: 2, 1 - 15, 01.12.2010

Eda Yaşa , Burcu Mucan

Öz

Pazarlamanın temel amacı, sürekli olarak değişen tüketici istek ve ihtiyaçlarını en iyi şekilde tespit ederek karşılamak olarak ifade edilmektedir. Her yaş grubuna yönelik istek ve ihtiyaçların tespit edilerek tatmin edilmesi gerekmektedir. Ancak genellikle firmalar X, Y, Z ve Milenyum kuşaklarının istek ve ihtiyaçlarına odaklanırlar. Nüfus içerisindeki payları giderek artan “kıdemli hemşeriler” ve “bebek patlaması- baby boomers” kuşaklarının ihtiyaç ve isteklerine yönelik çalışmaların eksikliği dikkat çekmektedir. Günümüzde nüfus artış hızındaki azalma eğilimi ve ortalama yaşam beklentisinin yükselmesi, genel nüfus içinde yaşlı nüfus oranının artmasına yol açmakta ve dünyamız giderek demografik yaşlanma süreci içerisine girmektedir. Avrupa ve Amerika’da yaşlı tüketici pazarına yönelik kapsamlı çalışmalara rastlanırken Türkiye’de ise hala gereken önem düzeyinin oluşmadığı kanısına varılmıştır. Yerli ve yabancı literatür taraması ışığında hazırlanan bu çalışma ile konunun önemine dikkat çekmek ve ileriki çalışmalara yön vermek amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Yaşlı tüketiciler, Pazarlama, Tüketim

Consumption and Elderly Consumers: A Literature Review

Öz

The main purpose of the marketing can be identified as to determine and meet consumers’ needs and wants that are permanently changed in the best way. It is important to define and meet the each age segments’ wants and needs. Unfortunately, generally firms are focused on just X, Y, Z and millennium generation of consumers’, However, the share of “senior countrymen” and “baby boomers” is noticed to increase in the population. It is certain that there is lack of attention on needs and wants of those age groups. At the present day, population growth rate tends to decrease and increase in the average life expectancy, leads to increase in proportion of elderly population in the general population and our world is going to go into the process of demographic aging. Both European and American literacy have comprehensive studies on this issue. This literacy review is prepared for both drawing attention to the importance of the issue and accepted as a guide for the future studies on this topic under the light of domestic and foreign studies on elderly people

Anahtar Kelimeler

Elderly Consumers, Marketing, Consumption

Kaynakça

• ADA& Business, (2006) “Accessibility Benefits Older Adult Customers”, March.
• Babaoğul, M., (2007), “Yaşlı Tüketiciler Pazarı ve Taraflara Öneriler”, GEBAM Bülteni, Yaşlılıkta Kaliteli Yaşam: Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi: “Halk Eğitimi Etkinlikleri” www.gebam.hacettepe.edu.tr.
• Burt, S., Gabbott M., (1995), “The Elderly Consumer and Non-food Purchase Behavior”, European Journal of Marketing, Vol.29, No.2, pp.43-57.
• Çivitçi, Ş., Ağaç, S., (2009), “Altmış Yaş ve Üzeri Yaşlı Kadınların Giysi Satın Alma Davranışları Üzerine Bir Araştırma”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2009 (1), : 30-47.
• Çivitçi, Ş., Ağaç., S. (2010), “60 Yaş ve Üzeri Yaşlı Erkeklerin Giysi Satın Alma Davranışları Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7:1, ss.1047-1065. www.insanbilimleri.com.
• Çolakoğlu, E.B.,(2006), “Yaşlı Tüketicilerin Satın Alma Süreçlerinde Televizyon Reklamlarının Etkisi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın,
• DPT, (2007), “Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı”, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No, 2741. Ankara: DPT Yayını.
• DPT, (2006), “ Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı, (1. Baskı), Ankara: DPT Yayını.
• Goulding, C., ( 1999), “Heritage, Nostalgia and Grey Consumer”, Journal of Marketing Practice: Applied Marketing Science, Vol. 5, No. 6/7/8, pp.177-199.
• Gutman, G., (2005), “Global Aging”, 1st International Care Congress, İstanbul: Princess Hotel, (2-8 May).
• Hare, C., (2003), “The Food-Shopping Experience: A Satisfaction Survey of Older Scottish Consumers”, International Journal of Retail & Distribution Management, Volume 31, Number 5, pp. 244-255.
• Hare, C., Kirk, D., Lang, T., (2001), “The Food-Shopping Experience of Older Consumers in Scotland: Critical Incidents”, International Journal of Retail & Distribution Management, Volume 29, Number 1, pp. 25-40.
• Hare, C., Kirk D., Lang, T., (1999 ), “Identifying the Expectations of Older Food Consumers, More Than a Shopping List of Wants”, Journal of Marketing Practise: Applied Marketing Science, Vol.5, No.6/7/8, pp.213-232.
• İçli,G.,(2008), “Yaşlılar ve Yetişkin Çocuklar”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2008:1 ss. 29-38.
• Karahasan, F. (2004), “Markalar Trendler, Millenialslerin Peşindeki Şirketler”, Milliyet, 11 Eylül.
• Kutsal,Y.G., (2007), “Yaşlanan Dünyanın Yaşlanan İnsanları”, GEBAM Bülteni, Yaşlılıkta Kaliteli Yaşam: Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi: “Halk Eğitimi Etkinlikleri”,www.gebam.hacettepe.edu.tr.
• Kutsal, Y.G. (2006) “Yaşlanan Dünyanın Yaşlanan İnsanları”, 65 Yaş Üzeri Yaşam Rehberi, (1. Baskı), İstanbul: Meditime Ltd. Şti. Yayını, pp. 36-42.
• Johnson-Hillery, J.,Kang, J.,Tuan, W., (1997), “The Difference Between Elderly Consumers Satisfaction Levels and Retail Sales Personnels perceptions”, International Journal of Retail& Distribution Management, Vol 25., Number 4., pp. 126-137.
• Leventhal C. R., (1997), “Aging Consumers and Their Effects on the Marketplace”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 14, No.4, pp. 276-281.
• Lumpkin R.J., Greenberg A.B., Goldstucker L. J., (1985), “Marketplace Needs of the Elderly: Determinant Attributes and Store Choice”, Journal of Retailing, Vol. 61, No.2, pp.75-105.
• Maggi, S., Steel, K., (1996), “Planning Home Care Services: Which Data Do We Need?”, Archives of Gerontology and Geriatrics, 22-23, (8), pp.493-498.
• Marangoz, M., (1998), “Tüketici Pazarlarında Yeniliklerin Benimsenmesi ve Yaşlı Pazar Bölümüne Yönelik Bir Uygulama”, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Marangoz, M., (2006), “Yaşlı Tüketiciler ve Yaşlı Tüketicilerin Harcama Eğilimlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, Cilt 13., Sayı 1.
• Marangoz, M., (2000), “ Geleceğin Pazar Yapılarındaki Değişim ve Yaşlı Tüketiciler Pazarı”, DEÜ, İİBF Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, Yıl 2000, pp. 35-47.
• Meneely, L., Strugnell, C., Burns, A., (2009), “Elderley Consumers and Their Food Store Experiences”, Journal of Retailing and Consumer Services, 16., pp. 458-465.
• Moschis, G., Curasi, C., Bellenger, D., (2004), “Patronage Motives of Mature Consumers in the Selection of Food and Grocery Stores”, Journal of Consumer Marketing, Vol 21., No 2., pp. 123-133.
• Moschis P.M., Lee E., Mathur A., (1997), “Targeting the Mature Market: Opportunities and Challanges”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 14, No. 4., pp. 282-293.
• Mucan, B., Yaşa, E., (2011), “The Food Shopping Experience of Older Consumers in Turkey: Using the Critical Incident Technique (CIT)”, 10th International Marketing Trends Congress, 20-22 Ocak 2011 Paris, Fransa (Kabul edilmiş bildiri).
• Nielson, J., Curry, K., (1997), “Creative Strategies for Connecting With Mature Individuals”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 14, No. 4, pp. 310-322.
• Odabaşı, Y., Barış, G., (2002), “Tüketici Davranışı”, Mediacat Yayınları İstanbul.
• Oktay, K., (2006), “Kırgızistan’daki Tüketicilerin Giyim Tercihleri Üzerine Bir Araştırma”, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 15, ss.197-211.
• Özgen,Ö., Vural,T., Çivitçi, S. (2004), “ Yaşlı Tüketiciler ve Giyim: Yaşlılık Disiplinler Arası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler”, Ed. V. Kalınkara, Ocak Yayın ve Dağıtım, ss.187-217.
• Sarı, A. (2008), “Yaslıların Gelir ve Tüketim Tercihlerinin Belirlenmesi: Cep Uygulaması”, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2008 (1) 50-61. http://yasadedergi.org/2008_1/2008_1_5.pdf Ekonometrik Model
• Tek, Ö.B., Orel, F. D., (2006), “Perakende Pazarlama Yönetimi”, 2. Baskı, Birleşik Matbaacılık, Ekim.
• Trinh, G., (2009), “Do Older Consumers Differ From Younger Consumers in Their Attitudes, Information Sources and Store Choice in the Australian Clothing Retail Market”, Anzmac, pp.1-8.
• Turan, H.A., Çolakoğlu, E.B., (2009), “Yaşlı Tüketicilerde Algılanan Marka Değeri ve Satın Alma Niyeti”, Afyon Kocatepe İ.İ.B.F Dergisi, C.XI, S.I, pp.277-296.
• Wei, S., Ruys, H., Muller E.T., (1999), “A Gap Analysis of Perceptions of Hotel Attributes by Marketing Managers and Older People in Australia,” Journal of Marketing Practice: Applied Marketing Science, Vol.5, No. 6/7/8, pp.200-212.
• Wilson C.L., Alexander, A., Lumbers, M., (2004), “Food Access and Dietary Variety Among Older People”, International Journal of Retail & Distribution Management, Vol 32., No 2., pp. 109-122.
• Wolfe B.D., (1997), “Older Markets and The New Marketing Paradigm”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 14, No.4, pp. 294-302.
• Woodlife L., (2004), “Rethinking Consumer Disadvantage: The Importance of Qualitative Research”, International Journal of Retail& Distribution Management, Vol.32, Number 11, pp. 523-531.
• Yetkiner, A. (2008), “Yaşlılık ve Ölüm: Sosyal ve Psikolojik Yönleriyle Yaşlılık”, Kadıköy’de Yeni Umutlar Projesi, 2008 (www.yeniumutlar.kadikoy.bel.tr/txtcontent.aspx?pagename=yaslili k_ve_olum. Html).