Şiirsel Bir Savaş: Anzak Günlüklerindeki Şiirlerde Gelibolu Muharebeleri

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 30, 147 - 172, 30.04.2021

Mehmet Ali Çelikel

https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.903081

Öz

Birinci Dünya Savaşında, Çanakkale Boğazı’nda Türk ve Britanya orduları arasında sekiz ay süren çarpışmalar boyunca, Anzak birlikleri olarak bilinen, Avustralya ve Yeni Zelanda birlikleri Gelibolu’da karargâh kurmuşlardır. Anzak askerler tarihe kişisel olarak tanıklık ederek günlükler tutmuşlar ve mektuplar yazmışlardır. 1915’teki Gelibolu muharebeleri sırasında tutulan Anzak günlükleri yalnızca ikincil tarihsel kaynaklar değildir. Aynı zamanda kendilerini şiirle ifade ederek rahatlatmak isteyen askerler anılarını da kayda geçirmektedir. Kimi Anzak askerleri günlüklerinde şiirler de yazmışlar ve savaşın zorlukları ve acılarına şiirin lirizmiyle katlanmaya çalışmışlardır. Bu şiirler yalnızca tarihsel gerçeklerin yansımaları değil, savaşın acı betimlemeleri olarak da karşımıza çıkmaktadırlar.
Bu makale Anzak askerlerin günlüklerindeki şiirlerde savaşın bireyler üzerindeki etkilerini incelemektedir. Günlüklerdeki şiirler tarihsel kaynaklar olarak değil, tarihi şiirin bir malzemesi olarak kullanan metinler olarak okunmaktadır. Çalışmada tarihsel olayların şiir yazımının ardındaki ana etken olmadığı, tersine şiirin temel kaynaklarından biri olduğu da vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tarih, Şiirsellik, Çanakkale Savaşları, günlük yazımı

A Lyrical War: Gallipoli War through Poetry in Anzac Diaries

Öz

During the First World War, Dardanelles witnessed fierce clashes between the British and Turkish forces. This eight-month-war caused the settlement of Australian and New Zealand Army Corps known as Anzacs in Gallipoli. Anzac soldiers kept diaries and wrote letters bearing individual observation. Anzac officers wrote poems in their diaries to cope with the violence of war using the lyricism of poetry. Their poems remain as lyrical reflections of reality and as painful portrayals of war.
This paper reads poems in these diaries to analyse the emotional effects of war on individuals. The diaries will be read not as the sources of historical information but as the texts that use history as material for poetry. The paper also questions if individual observations change the perception of official history that does not become the main impulse behind the writing of poetry but turns merely into one of its sources.

Anahtar Kelimeler

history, lyricisim, Gallipoli Wars, dairy keeping

Kaynakça

• Kemaloğlu, A.B. (2015). “From Hostility to Lasting Friendship: A Study of the Anzac and Turkish Soldier’s Personal Narratives”. In Çelikel, M. A. & Taniyan, B. (ed.) English Studies: New Perspectives. Newcastle Upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing. 24-35.
• Lt. T. P. Chataway. MSS652. AM Auckland. Diary
• MacCallum, R. (1997). “Cultural Solipsism, National Identities and the Discourse of Multiculturalism in Australian Picture Books”, ARIEL: A Review of International English Literature, 28:1, 101-16.
• Percy, Turner. MSS1173. AM Auckland. Diary.
• Pt. James Sugget Hagan. MSS1274. AM Auckland. Diary.
• Sig. Horace Williams. PR01706. AM Auckland. Diary.
• Sychterz, J. (2009). “Scarred Narratives and Speaking Wounds: War Poetry and the Body”, Pacific Coast Philology, Vol. 44, No. 2, “Violence and Representation”, 137-147.
• Thompson, Jay Daniel. (2014). Seasons of Doubt and Burning. Text Review. http://www.textjournal.com.au/april11/thompson_rev.htm Retrieved on 03.04.2014.
• Turner, G. (1993). National Fictions. Sydney: Allen and Unwin. 1993.