Gelir Vergisi Yönünden Uluslararası Vergi Anlaşması Sorunsalına Genel Bir Bakış

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 2, 85 - 106, 30.06.2017

Orçun Avcı

Öz

Gelir Vergisi Kanunu uygulamalarında uluslararası sözleşmeler
kapsamında birtakım sorunlar yaşanmaktadır. Esas itibariyle yaşanan bu
sorunların vergileme açısından araştırılması gerekmektedir. Özellikle Gelir
Vergisi uygulamalarında hakların vergilendirilmesi konusu ayrı bir önem arz
etmektedir. Gayrimaddi hakların gerçek kişiler açısından vergilendirilmesinde,
bu hakların kişilerin zilyetinde bulunmaları, bu hakların iktisadi bir
işletmeye dahil olması, kanuni mirasçıları ve dahil olduğu gelir unsurlarının
vergilendirilmesi farklılık göstermektedir. Bu farklılık, bu hakların satışı
veya kiralanması halinde değerlendirilmesi açısından ayrı ayrı ele alınmalıdır.
Gayrimaddi haklar içerisinde yer alan telif hakkı ve patent gelirlerinin
müellifleri, mucitleri ve bunların kanuni mirasçıları açısından
değerlendirilmesi sonucunda kazancın niteliğinin ortaya konulması konumuz
çerçevesinde ele alınacaktır. Ayrıca istisna uygulamaları, kaynakta
vergilendirme ve uluslararası sözleşmelerin kapsamı açısından içeriği
itibariyle de makalede değerlendirilecektir.   

Anahtar Kelimeler

Gelir Vergisi, Telif Hakkı, Gayrimaddi Hak, Uluslararası Vergi Anlaşmaları

Kaynakça

• ALPTÜRK, Ercan (2004a), “Hukuksal ve Vergisel Boyutlarıyla Telif Hakları”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:186, Mart, 2004, ss. 74-81. ALPTÜRK, Ercan (2013b), “Dijital Telif Haklarının Vergilendirilmesi, Sorunlar ve Değerlendirmeler”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:293, Şubat, ss. 11-17. AYDIN, Gültekin (2003), “Gayrimaddi Haklar (Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları)”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:267, Kasım, (http://vergidunyasi.com.tr/dergiler.php?id=4312), (31.01.2017). BALCI, A. Bayazıt (2003), “Uluslararası Çifte Vergilendirme Sorunları-II”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:264, Ağustos. BARIŞ, Abdullah (2015), “Gelir ve Katma Değer Vergisi Açısından Telif Hakları ve İhtira Beratlarından Doğan Kazançların Vergilendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:318, Mart, ss. 131-142. BATUN, Mehmet (2016), “OECD Model Anlaşmasına Göre Gayrimaddi Hak Bedellerinin Vergilendirilmesi ve Türkiye Uygulaması”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:419, Temmuz, ss. 198-208. DEMİROĞLU, Mehmet (2016), “Fikri Haklarda Vergi Teşvikleri ve Son Değişiklikler”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:423, Kasım, ss. 14-22. ELELE, Onur (2008), “Uluslararası Vergi Anlaşmalarından Yararlanacak Kişilerin Belirlenmesinde Mukimlik Sorunu ve Mukimlik Belgesi”, Yaklaşım Dergisi, Sayı:181, Ocak, (http://uye.yaklasim.com/MagazineContent.aspx?ID=8309), (24.11.2015). GİB, (http://www.gib.gov.tr/uluslararasi_mevzuat), (11.12.2015). GÜNAY, Fehmi (2009), “Vergi Usul Kanununa Göre İktisadi İşletmelere Dahil Gayri Maddi Hakların Değerlemesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:247, Nisan, (http://www.vergisorunlari.com.tr/makale.aspx?makaleno=2472), (26.11.2015). HURŞİTOĞLU, Özge İnci (2016), “Telif Hakları İstisnası Yanılgısı”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:339, Aralık, ss. 90-99. METHİBAY, Yaşar (1998), “Türkiye’de Telif Hakları ve Vergilendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:116, Mayıs, (http://www.vergisorunlari.com.tr/makale.aspx?makaleno=2995), (26.11.2015). ÖCAL, M. Erdoğan (2009a), “Vergi Anlaşmaları Açısından Dar Mükellef Kurumların Ticari Faaliyetlerinin Vergilendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:248, Mayıs, (http://www.vergisorunlari.com.tr/makale.aspx?makaleno=2489), (24.11.2015). ÖCAL, M. Erdoğan (2010b), “Gayrimaddi Hak Bedelleri ve Dar Mükellefler”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:256, Ocak, (http://www.vergisorunlari.com.tr/makale.aspx?makaleno=2691), (26.11.2015). ÖZBEK, Harun Naci (1969), “Dar Mükellefiyet, Çifte Vergilendirme ve Mukimlik”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:325, Ekim, (http://www.vergisorunlari.com.tr/makale.aspx?makaleno=5698), (24.11.2015). PEHLİVAN, Osman ve Ersan ÖZ (2015), Uluslararası Vergilendirme, Celepler Matbaacılık, Ekim. SOYDAN, Billur Yaltı (1994), “Vergi Anlaşmalarında Uluslararası Çifte Vergilendirmenin Ortadan Kaldırılması Yöntemleri”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:71, Mart-Nisan, (http://www.vergisorunlari.com.tr/makale.aspx?makaleno=3756), (25.11.2015). SOYDAN, Billur Yaltı (1995), Uluslararası Vergi Anlaşmaları, Beta Kitabevi, Birinci Baskı, İstanbul. ŞENYÜZ, Doğan, Mehmet YÜCE ve Adnan GERÇEK (2013), Türk Vergi Sistemi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa. TAŞKESEN, Naciye (2013), “Gayrimaddi Hakların Değerlemesi ve Aktifleştirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:302, Kasım, ss. 130-136. TOSUNER, Mehmet ve Zeynep ARIKAN (2015), Türk Vergi Sistemi, Kanyılmaz Matbaası, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş Yirminci Baskı, İzmir, Şubat. URUŞ, Ali Fuat (2015), “Dar Mükellefiyetin Türk Gelir Vergisi Açısından İncelenmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:322, Temmuz, (http://www.vergisorunlari.com.tr/makale.aspx?makaleno=5651), (25.11.2015). YILDIRIM, Musa (2011), Gayrimaddi Haklar ve Vergilendirilmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara. YILDIRIM, Musa (2014a), “Gayrimaddi Hakların Aktifleştirilmesi”, E-Yaklaşım Dergisi, Sayı:255, Mart, (http://uye.yaklasim.com/MagazineContent.aspx?ID=23603), (26.11.2015). YILDIRIM, Musa (2013b), “Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Gayrimaddi Hak Bedellerinin Vergilendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:301, Ekim, ss. 33-42.