Falih Rıfkı Atay’ın Ulus Gazetesindeki Yazıları (1935-1937)

Yıl 2020, TBMM 100. Yıl Özel Sayısı, 148 - 168, 28.04.2020

Arzu Boy , Gökay Durmuş

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.542759

Öz

I. Dünya Savaşı’ndan sonraki dönemde Anadolu’da büyük bir mücadele başlamış ve bu mücadele Anadolu topraklarını parçalamaya çalışan dış güçlere karşı yapılmıştır. Anadolu’daki mücadele’nin haklılığını ve Anadolu insanının çektiği sıkıntıların duyurulması amacıyla 14 Eylül 1919’da İrade-i Milliye gazetesi yayınlanmıştır. Gazete aracılığı ile Anadolu’da başlayan hareket herkes tarafından duyulmuştur. Ardından 10 Ocak 1920’de ise Mustafa Kemal’in Hakimiyet-i Milliye olarak belirlediği gazete yayınlanmıştır. Hakimiyet-i Milliye gazetesi 28 Kasım 1934’ten itibaren Ulus adıyla çıkmış ve devletin resmi yayını olarak itibar görmüştür. Ulus gazetesinde Atay, iç ve dış ilişkilerle ilgili birçok yazı kaleme almıştır. Çalışmada; Ulus gazetesinin 1935-1937 yılları arasındaki bütün sayıları taranmış, Atay’a ait yazılar okunmuş ve değerlendirilmiştir. Çalışma esnasında gazetenin dünyanın ve ülkenin nabzını tutan bir yayın organı olduğu, Atay’ın yazılarının dünyadaki iç ve dış olayları ortaya koyan ve olayları analiz eden yazılar olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Falih Rıfkı Atay, Gazete, Dış İlişkiler, Ulus

Evaluations towards Fatih Rıfkı Altay’s Articles in Ulus Newspaper (1935-1937)

Öz

A great struggle started in Anatolia during the period following the World War I and this struggle was made against the external powers who attempted to break up the Anatolian territory. The newspaper İrade-i Milliye was published in 17 September 1919 in order to prove the righteousness of the struggle and to announce the problems suffered by the people of Anatolia. The movement initiated in Anatolia by the means of Newspaper was started to be heard by everyone. Then, the newspaper designated by Mustafa Kemal as Hakimiyet-i Milliye published in 10 January 1920. The newspaper Hakimiyet-i Milliye was published with the name “Ulus” since 28 November 1934 and started to be respected with the official publication of Government. In the Ulus Newspaper, Atay has written many articles on domestic and foreign relations. In this study, many issues of the Ulus newspaper between 1935-1937 were scanned, Beloning to Atay’s were read and evaluated. During the study, it was seen that the newspaper was a media organ that fingers on the pulse of the world and the country, and that the articles written by Atay revealed the internal and external events in the world and analysed the events.

Anahtar Kelimeler

Ulus, Falih Rıfkı Atay, Gazete, Dış İlişkiler

Kaynakça

• Abadan, Nermin (1961), “Cumhuriyet ve Ulus Gazeteleri Hakkında Muhteva Tahlili (Content Analysis)”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 2 , s. 93-118Althusser, Louis (1989), Devletin İdeolojik Aygıtları, İletişim Yayınları, İstanbul.Aktaş, Şerif (2003), “Falih Rıfkı Atay’ın Hayatı ve Sanatı Üzerine Bir Yazı”. Falih Rıfkı Atay. Seçmeler. (Hzl. Mustafa Yücel) Berikan Yayınevi. Ankara. 2003. Armaoğlu ,Fahir (1986), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Yayınları, İstanbul. Atay, Falih Rıfkı (1968), Çankaya, Pozitif Yayınları, İstanbul.Bakacak, Alper (2002), İkinci Dünya Savaşı Dönemi’nde Ulus Gazetesi’nin İç ve Dış Politika Değerlendirmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü.Coşar, Ömer Sami (1964), Millî Mücadele Basını, Gazeteciler Cemiyeti Yayını, İstanbul. Çolaker, Veysel (2008), Türk Siyasal Yaşamında Falih Rıfkı Atay,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. Dayı, Esin (2002), “Hatay Devleti ve Hatay’ın Anavatan’a Katılması”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı:19, Erzurum, 2002, ss.331-340.
• Er, Turgut (2003), Türkiye’de Basın Yayın ve Tanıtma, Ümit Yayıncılık, Ankara.Gevgilili, Ali (1983), “Türkiye Basını”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. C. I, İletişim Yayınları, İstanbul.Girgin, Sevinç (2012), Falih Rıfkı Atay’ın Gezi yazılarında Avrupa, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Doğu Akdeniz Üniversitesi, Kıbrıs- Gazi Mağusa.Tamer, Aytül (2004), İrade-i Milliye, Tüstav Yayınları. İstanbul, 1. Baskı. İnuğur, Nuri (1992), Türk Basın Tarihi, Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, I. Baskı, İstanbul.Koloğlu, Orhan (1993), Türk Basını, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1. Baskı. Kıran, Abdullah (2008), Milletler Cemiyeti Ve Önlenemeyen Savaş, Girne American University Journal Of Socialand Applied, Sciences 3(6), ss.19-36).
• Mutluer, Rauf (1976), 50 Yılın Türk Edebiyatı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul,“Şirin, Funda Selçuk (2014), İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Bir Aydın: Falih Rıfkı Atay, Tarihçi Kitabevi, İstanbul, Birinci Baskı.Safran Mustafa ve Diğerleri, (2010), Atatürk ilkeleri ve İnkılap Tarihi, Okutman Yayıncılık, Ankara.
• Selek, Sabahattin (2009),İsmet İnönü Hatıralar,Bilgi Yayınevi, İstanbul. Sander, Oral (2011), Siyasi Tarih (1918-1994), İmge Yayınları, Ankara.
• Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Cilt I. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2010, Üçüncü Baskı, s. 140-141.Topuz, Hıfzı (2011),Türk Basın Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, Üçüncü Baskı
• Uçarol, Rıfat (2010), Siyasi Tarih, Der Yayınları, İstanbul.Yalçın, Durmuş ve Diğerleri (2002), Türk Cumhuriyet Tarihi I, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.Yel, Selma (2009), Değişen Dünya Şartlarında Karadeniz ve Boğazlar Meselesi, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
• Süreli YayınlarUlus Gazetesi 1935, 1936, 1937