Çalışanların İş Yaşam Kalitesinin Bağlamsal ve Görev Performansı Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2021, İstiklal Marşı 100. Yıl Armağan Sayısı, 54 - 68, 19.05.2021

Mutlu Tokmak

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.602907

Cited By: 1

Öz

İş yaşam kalitesi çalışanların iş ortamı, çalışma şartları ve işyerinden sağlanan hizmetler bakımından çalışanların memnuniyet algılarını ifade etmektedir. İş performansı ise, bağlamsal performans ve görev performansı açısından çalışanların verimliliklerini ve etkinliklerini ortaya koymalarını belirtmektedir. Bu çalışmada, işgörenlerin iş yaşam kalitesi algılarının, bağlamsal performans ve görev performansı üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Ayrıca iş yaşam kalitesi alt boyutları olan iş ortamı, çalışma koşulları ve sağlanan hizmetler ile iş performansı alt boyutları olan bağlamsal performans ve görev performansı arasındaki ilişkilerin incelenmesi de araştırma amaçları arasında yer almaktadır. Çalışmada beklenen amaçları gerçekleştirmek içim alan araştırması yapılmıştır. Alan araştırmasında veri toplama tekniği olarak anket yöntemi uygulanmıştır. Bursa ili Karacabey ilçesinde görev yapan 158 kamu çalışanı araştırmaya katılmıştır. Araştırmada belirlenen hipotezleri test etmek amacıyla korelâsyon analizi ile basit ve çoklu doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz neticesinde istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Korelâsyon analizi sonucunda, iş yaşam kalitesi ile genel iş performansı, bağlamsal performans ve görev performansı arasında orta düzeyde ve pozitif yönlü ilişki olduğu tespit edilmiştir. Çalışanların genel iş performansının, iş yaşam kalitesinden etkilenme düzeyi düşük seviyede, bağlamsal ve görev performansının iş yaşam kalitesi alt boyutlarından etkilenme düzeyi ise orta seviyededir.

Anahtar Kelimeler

İş Yaşam Kalitesi, İş Performansı, Bağlamsal Performans, Görev Performansı

A Study on The Effect of Employees Quality of Work Life on Contextual and Task Performance

Öz

The quality of work life expresses the employees' perception of satisfaction in terms of work environment, working conditions and services provided from the workplace. Job performance, in terms of contextual performance and task performance, indicates that employees demonstrate their efficiency and effectiveness. In this study, it is aimed to reveal the effects of employees' perception of quality of work life on contextual performance and task performance. In addition, the study aims to investigate the relationship between job quality, work environment, working conditions and services provided, and job performance sub-dimensions, contextual performance and task performance. In the study, field research was conducted to realize the expected objectives. In the field research, questionnaire method was applied as data collection technique. 158 public employees in Karacabey district of Bursa participated in the study
In order to test the hypotheses determined in the study, correlation analysis and simple and multiple linear regression analysis were performed. As a result of the analysis, statistically significant results were obtained. As a result of the correlation analysis, it was determined that there is a moderate and positive relationship between work life quality and general job performance, contextual performance and task performance. The level of influence of the general work performance of the employees from the quality of work life is low; the level of being affected by the contextual and task performance sub-dimensions of the quality of work life is moderate.

Anahtar Kelimeler

Quality of Work Life, Job Performance, Contextual Performance, Task Performance

Kaynakça

• Aba G. (2009). İş yaşam kalitesi ve motivasyon ilişkisi: sağlık sektöründe bir uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Afşar, S. T. (2011). Çalışma yaşam kalitesinin örgütsel bağlılık düzeyi üzerindeki etkisi: Devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenler üzerine nicel bir araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Akdemir, B., Kırmızıgül, B. ve Zengin, Y., (2016). Örgütsel sinizm ile iş performansı arasındaki ilişki ve bir araştırma, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 115-130.
• Arslan, I. (2018), Sağlık çalışanlarında iş yaşam kalitesinin iş performansı üzerine etkisinde örgütsel desteğin aracılık rolü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Benligiray, S. (2004). İnsan kaynakları yönetimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları. Eskişehir.
• Bingöl, D. (2014). İnsan kaynakları yönetimi (Cilt 9). Beta Basım Yayım. İstanbul.
• Cascio, W. F., (1995). Managing human resources, McGraw-Hill Inc. New York.
• Çakıcı, A. ve Doğan, S. (2014). Örgütsel sinizmin iş performansına etkisi: meslek yüksekokullarında bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 15(1), 79-89.
• Çiçek, D. (2005). Örgütlerde motivasyon ve iş yaşam kalitesi: bir kamu kuruluşundaki yönetici personelin motivasyon seviyelerinin tespit edilerek iş yaşam kalitesinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Dargahi, H., Changizi, V. ve Gharabagh, E. J. (2012). Radiology employees' quality of work life. Acta Medica Iranica, 50(4):250-256.
• Demirok, A. (2018). Örgütsel sinizm ve iş performansı arasındaki ilişki: Diyarbakır’da çalışan kadrolu ve sözleşmeli personel örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, Y. ve Özdevecioğlu, M. (2009). Pozitif ve negatif duygusallığın çalışanların performansları üzerindeki etkisi. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 165-190.
• Erdiren Çelebi, M., Yazgan, A.E., (2017). Mobbing, örgütsel sinizm, örgütsel bağlılık ve bunların algılanan çalışan performansı üzerine etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 22(2), 267-284.
• Erginer, A., 2003, İş yaşamının niteliği (Quality of work life), İçinde (Ed) C., Elma ve K, Demir Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar Uygulamalar ve Sorunlar, 2. Baskı, Anı Yayıncılık. Ankara.
• Goodman, S. A., & Svyantek, D. J. (1999). Person–organization fit and contextual performance: Do shared values matter. Journal of Vocational Behavior, 55(2), 254-275.
• Gurses, A. P., Carayon , P. ve Wall, M. (2009). Impact of performance obstacles on intensive care nurses‟ workload, perceived quality and safety of care and quality of working life. Health Services Research, 44(2), 422-443.
• Gülmez H (2013). Çalışanların yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care. 7(4), 1-6
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis, Pearson Education. New Jersey.
• Hans, A., Mobeen, S. A., Mishra, N. ve Al-Badi, A. H. (2015). A study on occupational stress and quality of work life (QWL) in Private Colleges of Oman (Muscat). Global Business and Management Research, 7(3), 55-68.
• Hayta, A. B. (2007). Çalışma ortamı ve koşullarının işletme verimliliği üzerine etkisi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi,1, 21-41.
• Huzzard, T. (2003). The convergence of the quality of working life and competitiveness. National Institute for Working Life. Stockholm
• Kahya C. (2013). Örgütsel sinizm ile iş performansı arasındaki ilişki ve bir araştırma, Global Journal of Economic and Business Studies, 2(3), 34-46.
• Kalaycı, Ş., (2008), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, (3.Baskı), Asil Yayın Dağıtım. Ankara.
• Kılıç, R., ve Keklik, B. (2012). Sağlık çalışanlarında iş yaşam kalitesi ve motivasyona etkisi üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi,14(2), 147-160.
• Lam, S. S. ve Schaubroeck, J. (1999). Total quality management and performance appraisal: an experimental study of process versus results and group versus individual approaches, Journal of Organizational Behavior, 20(4), 445-457.
• Levine, M. F., Taylor, J. C. ve Davis, L. E. (1984). Defining quality of working life. Human Relations, 37(1), 81-104.
• Manju, N. D. (2014). Quality of work life: Perception of school teachers. International Journal of Education and Psychological Research, 3(2), 77-80.
• Martel J. P. ve Dupuis, G. (2006). Quality of work life: theoretical and methodological problems, and presentation of a new model and measuring instrument, Social Indicators Research, 77: 333-368.
• Özbay, T. (1996). İşletmelerde performans yönetim sisteminin kullanılma amaçları ve performans yönetim sisteminde karşılaşılan sorunlar ve bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdevecioğlu, M. ve Kanıgür, S. (2009). Çalışanların ilişki ve görev yönelimli liderlik algılamalarının performansları üzerindeki etkileri. KMU İİBF Dergisi, 11, 53- 82
• Özgen, H., Yalçın A. ve Öztürk, A. (2002). İnsan kaynakları yönetimi, Nobel Yayınları. Ankara.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2001). Örgütsel davranış. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Eskişehir.
• Öztürk, D. A. (2010), Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve iş yaşam kalitesinin iş doyum düzeyine etkileri üzerine bir araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, E. (2006). Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli, Ş.Kalaycı (Ed). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 259-269.
• Richard, P.J., Devinney, T.M., Yip, G.S. ve Johnson, G. (2008). Measuring organizational performance as dependent variable: Towards me thodological best practice. Journal of Management, 35(3), 718-804.
• Rousseau, D. M. ve Mclean Parks, J., (1993). The contracts of individuals and organizations, Research in Organizational Behavior, 15, 1-43
• Sandhya Nair, G. S. (2013). A study on the effect of quality of work life (QWL) on organisational citizenship behaviour (OCB)-with special reference to College Teachers is Thrissur District, Kerala. Integral Review: A Journal of Management, 6(1), 34-46.
• Santaş, F., Uğurluoğlu, Ö., Kandemir, A. ve Çelik, Y., (2016). Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Sinizm, İş Performansı ve Örgütsel Özdeşleşme Düzeyleri Arasındaki İlişkileri, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(3), 867-886.
• Smith, P. C. ve Goddard, M., (2002). Performance management and operational research: a marriage made in heaven?, Journal of The Operational Research Society, 53(3), 247-255.
• Swathi, V. ve Reddy, M. (2016). Implications of stress on quality of work life among teachers : an empirical study. IPE Journal of Management, 6(1), 46-52.
• Taghavi, S., Ebrahimzadeh, F., Bhramzadh, H., and Masoumeh, H. (2016). A study of the relationship between quality of work life and performance effectiveness of high school teachers' in Shirvan. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences., 4(1), 295-301.
• Takeuchi, R., Wang, M., Marinova, S. V. ve Yao, X. (2009). Role of domain-specific facets of perceived organizational support during expatriation and implications for performance. Organization Science, 20(3), 621-634.
• Tan, M., Polat, H. ve Şahin, Z. A. (2012).Hemşirelerin çalışma ortamlarına ilişkin algılarının değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 4, 67-78.
• Torrinton, D. ve Hall, L. (1995). Personnel Management: HRM in Action. Prentice Hall, USA
• Ünlü, O. ve Yürür, S. (2011). Duygusal emek, duygusal tükenme ve görev/bağlamsal performans ilişkisi: Yalova’da hizmet sektörü çalışanları ile bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37, 183-207.
• Vasquez-Colina, M. D. (2005). Relationships among demographic variables, organizational culture, interpersonal self-efficacy and perceived job performance. (Unpublications Doctoral Dissertation), Department of Leadership, Foundations and Human Resource Development, University of Louisville, Kentucky.
• Walker, B., Cheney, D. ve Stage, S. (2009). The validity and reliability of the self-assessment and program review. Journal of Positive Behavior Interventions, 11(9), 94–109.
• Walton, Richard E. (1975). Criteria for quality of working life. In Davis, L.E., Cherns, A.B. and Associates (Eds.) The Quality of Working Life, New York: The Free Press,
• Winter, R., Taylor, T. ve Sarros, J. (2000). Trouble at mill: Quality of academic worklife issues within a comprehensive Australian University. Studies in Higher Education, 25(3), 279-294.
• Yılmaz, A. (2016), Algılanan örgütsel destek ortamında iş stresi ve iş yaşam kalitesinin iş performansı üzerine etkisinin araştırılması: İstanbul’da bulunan beş yıldızlı otellerde çalışan aşçılar üzerine bir araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Youndt, M.A. ve Snell S.A. (2004). Human resource configurations, ıntellectual capital and organizational performance. Journal of Managerial Issues, 16(3), 337-360.