Türkiye’de Eğitimin Gelir Dağılımı Üzerine Etkisinin İncelenmesi (2003-2018)

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 3, 353 - 366, 28.09.2022

Gürkan Sarıdaş , Kazım Çelik

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1125130

Cited By: 1

Öz

Bir ülkedeki gelir dağılımı çeşitli sebeplerle mutlak eşitliğe sahip olamaz. Bunun temel nedenlerinden birisi de vatandaşların eğitim durumları ve yetenekleri arasındaki farklılıklar olarak gösterilebilir. Kişilerin yeteneklerindeki farklılıklardan kaynaklı olarak ülkelerin gelir dağılımları arasında eşitsizlikler söz konusudur. Gelir dağılımındaki bu eşitsizliği yok etmek ülke içindeki gelirin adil bir şekilde dağılmasını sağlamaktadır. Kişilerin yeteneklerinin, bilgi ve becerilerinin geliştirilmesinde ise eğitim önemli bir araçtır. Bu nedenle gelir dağılımını şekillendiren etkenlerden bir tanesi de eğitimdir. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) Hanehalkı Bütçe Anketi verileri aracılığı ile ortaya konulan 2003-2018 veri setinde Türkiye’deki gelir dağılım eşitsizliğini gösteren Gini katsayısının giderek düştüğü, eğitim kademeleri arasındaki gelir dağılım eşitsizliğinin oldukça fazla olduğu ve aynı eğitim düzeyindeki kişilerin gelirleri arasındaki eşitsizliğin %10-%15 aralığında olduğu, Theil İndeksinde ise gelir dağılımındaki eşitsizliğin %86 ile %89 arasında değişen bir değerde eğitim düzeylerine bağlı olduğu bulgusu elde edilmiştir. Eşitliği bozan eğitim seviyesi yıllara göre değişmekte genel olarak lise ve altı seviyede görüldüğü gözlenmektedir. Bu kapsamda eğitim kademelerini gösteren piramit şeklinin düzeltilmesi gerektiği, eğitimi yaygınlaştırmayı amaçlayan politikaların geliştirilmesi gerektiği, ülkelerin zorunlu eğitim kapsamında eğitim seviyelerini yükseltmesi, çeşitli kurum veya kuruluşlar aracılığı ile eğitimler verilmesinin kolaylaştırılması, eğitimle kazanılacak bilgi ve becerinin ekonomik büyümeye katkı sağlamasının desteklenmesi önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

eğitim gelir eşitsizliği, gini katsayısı, eğitimin gelir üzerindeki etkisi

Examining the Effect of Education on Income Distribution in Turkey (2003-2018)

Öz

Income distribution in a country cannot have absolute equality for various reasons. One of the main reasons for this can be shown as the differences between the education levels and abilities of the citizens. There are inequalities between the income distributions of the countries due to the differences in the abilities of the people. Eliminating this inequality in income distribution ensures a fair distribution of income within the country. Education is an important tool in the development of people's abilities, knowledge and skills. Therefore, one of the factors shaping income distribution is education. In the 2003-2018 data set revealed by the TUIK (Turkish Statistical Institute) Household Budget Survey data obtained, the Gini coefficient showing the income distribution inequality in Turkey gradually decreases, and the income distribution inequality between education levels is quite high. It has been found that the inequality between the incomes of people with the same education level is in the range of 10-15%, and in Theil Index, the inequality in the income distribution depends on the education level at a value varying between 86% and 89%. The level of education that disrupts inequality changes according to years, and it is observed that it is generally seen in high school and below. In this context, it has been suggested that the pyramid shape showing the education levels should be corrected, policies aiming to expand education should be developed, countries should increase their education levels within the scope of compulsory education, facilitate the provision of training through various institutions or organizations, and support the contribution of the knowledge and skills to be gained through education to economic growth.

Anahtar Kelimeler

Education income inequality

Kaynakça

• Akça, H., & Ela, M. (2012). Eğitim ve Gelir Dağılımı İlişkisi: Türkiye Değerlendirmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 241-260.
• Altınışık, İ., & Peker, H. S. (2008). Eğitim ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği. KMU İİBF Dergisi, 10(15), 101-118.
• Awan, A. G. (2012). Dıvergıng Trends Of Human Capıtal In Brıc Countrıes. International Journal of Asian Social Science, 2(12), 2195-2219.
• Başer, D., Kalaycı-Kırlıoğlu, H. İ., & Kırlıoğlu, M. (2017). Sosyal Hizmet ve Bauman: Sosyal Adalet. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1007-1020.
• Becker, G., & Chiswick, B. (1966). Education and Distribution of Earnings. American Economic Review, 56(1-2), 358-369.
• Burns, L., & French III, H. (1970). Human Capital and Size Distribution of Income in Dutch Cities. De Economist, 118(6), 598-618.
• Ereş, F. (2005). Eğitimin Sosyal Faydaları: Türkiye-AB Karşılaştırması. Milli Eğitim Dergisi, 33(167). https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/167/index3-eres.htm adresinden alındı
• FAO. (2006). EasyPol Module 051 Theil Index and Entropy Class Indexes. Mart 28, 2020 tarihinde FAO: http://www.fao.org/docs/up/easypol/445/theil_index_051en.pdf adresinden alındı
• Fidan, H. (2017). Türkiye Bölgesel Sayısal Bölünme Düzeylerinin Belirlenmesinde Gini Yaklaşımı. Business and Economics Reseaerch Journal, 8(1), 49-62.
• Işığıçok, E. (1998). Türkiye'de Gelir Dağılımı ve 1987-1994 Gelir Dağılımı Araştırmalarının Karşılaştırmalı Bir Analizi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 6-18.
• Kuştepeli, Y., & Halaç, U. (2004). Türkiye'de Genel Gelir Dağılımının Analizi ve İyileştirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(4), 143-160.
• Litchfield, A. J. (1999). Inequality Concerns Us All. Şubat 22, 2020 tarihinde World Bank: https://siteresources.worldbank.org/INTPGI/Resources/Inequality/litchfie.pdf adresinden alındı
• Manga, M., Bal, H., Algan, N., & Kandır, E. D. (2015). Beşeri Sermaye, Fiziksel Sermaye Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Brıcs Ülkeleri Ve Türkiye Örneği. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 45-60.
• Marais, M. (1994). Education and Distribution of Income in South Africa. Education Economics, 2(3), 265-276.
• Mincer, J. (1958). Investment in Human Capital and Personal Income Distribution. Journal of Political Economy, 66(4), 281-302.
• OECD. (2002, Ağustos). OECD Glossary of Statical Terms- Lorenz Curve Definition. Mart 27, 2020 tarihinde OECD: https://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4843 adresinden alındı
• Öztürk, N. (2005). İktisadi Kalkınmada Eğitimin Rolü. Sosyo Ekonomi(Ocak-Haziran), 27-45.
• Sarı, R. (2003). Gelir Dağılımında Eğitim Faktörü: Kentsel Bazda Bir Örnek. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(2), 177-189.
• Tinbergen, J. (1972). The Impact of Education on Income Distribution. Review of Income and Health, 18(3), 255-265.
• Ünal, I. (1992). Eğitim ve Gelir İlişkisi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 25(1), 113-129. doi:10.1501/Egifak_0000000624
• WorldBank. (2018). GINI Index World Bank Data. Mart 28, 2020 tarihinde World Bank Data: https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?name_desc=false adresinden alındı