Üniversite Öğrencilerinin Etik Değerlere Yatkınlık Düzeylerinin Bazı Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 2, 295 - 308, 24.06.2023

Muhammet İbrahim Akyürek , Kübra Yenel

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1248641

Öz

Üniversitelerde sadece eğitimli bireyler değil aynı zamanda etik değerlere bağlı vatandaşlar yetiştirmek için üniversite öğrencilerinin etik değerlere yatkınlık düzeylerini ve bunu etkileyen demografik değişkenleri bilmek önem taşımaktadır. Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin etik değerlere yatkınlık düzeylerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesini amaçlamaktadır. Kesitsel tarama modelindeki bu araştırmaya basit seçkisiz örnekleme ile belirlenen 447 üniversite öğrencisi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Kaya (2015) tarafından geliştirilen 16 maddeli, sevgi ve saygı, adalet ve dürüstlük ve iş birliği boyutlarından oluşan “Etik Değerlere Yatkınlık Ölçeği” kullanılmıştır. Kullanılan veriler, katılımcılara elden dağıtılan anket formu ile toplanan birincil verilerdir. Araştırma bulgularına göre, üniversite öğrencilerinin etik değerlere yatkınlık düzeyi en yüksekten en düşüğe sırasıyla sevgi ve saygı, adalet ve dürüstlük ve iş birliği boyutlarında olmuştur. Üniversite öğrencilerinin demografik değişkenlerine göre, cinsiyet, sınıf ve çalışma/iş durumu değişkenlerinde etik değerlere yatkınlık düzeyi bakımından anlamlı bir farklılık bulunmazken, yaş ve üniversite yaşam memnuniyeti değişkenlerinde etik değerlere yatkınlık düzeyi bakımından anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite, öğrenci, etik, değer

Investigation of University Students' Predisposition to Ethical Values According to Some Demographic Variables

Öz

In order to raise not only educated individuals but also citizens committed to ethical values in universities, it is important to know the level of the predisposition of university students to ethical values and the demographic variables that affect this. This research aims to examine the level of predisposition to ethical values of university students according to some demographic variables. 447 university students, selected by simple random sampling, participated in this cross-sectional survey study. As a data collection tool, the 16-item "Compatibility to Ethical Values Scale", which consists of the dimensions of love and respect, justice and honesty, and cooperation, is used. The data used is the primary data collected by the questionnaire form distributed to the participants. According to the research findings, the level of predisposition to ethical values of university students was in the dimensions of love and respect, justice and honesty, and cooperation, respectively, from the highest to the lowest. According to the demographic variables of university students, while there was no significant difference in terms of the level of predisposition to ethical values in the variables of gender, grade and profession/work status, a significant difference was found in the level of predisposition to ethical values in the variables of age and university life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Ethics

Kaynakça

• Acar, A. G. (2020). Etik değerlerin kurumsallaştırılması üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ahamed, M. N., & Ghosh, M. (2012). A study of the relationship between moral values, social maturity and life satisfaction among male and female college students. Body Language, 2(3), 8-13.
• Ariani, M., & Zulhawati, Z. (2021). Ethical behavior of accounting students in facing ethical problems in the world of work. International Journal of Governmental Studies and Humanities, 4(1), 1-9.
• Arslan, M. (2014). Felsefeye giriş (21. Baskı). Ankara: Adres.
• Aydın, İ. (2001). Yönetsel mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem. Aydın, İ. (2003). Eğitim ve öğretimde etik. Ankara: Pegem. Aydın, İ. (2016). Akademik etik. Ankara: Pegem. Belge, M. (2017). Tarihten güncelliğe. İstanbul: İletişim.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma.
• Crisp, R. (Ed.). (2014). Aristotle: Nicomachean ethics. Cambridge University Press.
• Demir, T. G., Erdemli, Ö., & Kurum, G. (2021). Üniversite türü açısından öğrencilerin eğitim-öğretim etiği ile bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 246-274.
• Doğan, Ö. (2004). Etik: Ahlak felsefesi. İstanbul: İnkılap.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10th ed.). Boston, MA: Pearson.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz. Ankara: Seçkin.
• Hair, J., Ringle, C., & Sarstedt, M. (2011). PLS-SEM: Indeed a silver bullet. Journal of Marketing Theory and Practice, 19(2), 139-151.
• Halstead, J. M., & Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169-202.
• Hernando, A., Diez-Vega, I., Lopez del Hierro, M., Martínez-Alsina, N., Diaz-Meco, R., Busto, M. J., ... & González-Cuevas, G. (2018). Ethical values in college education: A mixed-methods pilot study to assess health sciences students’ perceptions. BMC Medical Education, 18(1), 1-11.
• Kant, I. (1785). Groundwork of the metaphysics of morals. Cambridge.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel.
• Kaşıkara, S. (2017). Yükseköğretimde etik: gelecek için değer odaklı liderler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 209-217.
• Kaya, İ. (2015). Etik değerlere yatkınlık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 968-974.
• Leal, B. (1991). Moral values in the Modern University: the search for a positive contribution. Higher Education Research and Development, 10(2), 203-208.
• Mercader, V. (2006). Study of the ethical values of college students. Doktora tezi, University of South Florida.
• Morales, F. J., Torres, M. V. T., & Cañete, L. I. (2013). Perfiles de valores éticos en estudiantes universitarios. Aula Abierta, 41(2), 55-66.
• Nuttall, J. (1997). Ahlak üzerine araştırmalar. (Çev., Abdullah Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı.
• Roofe, C. (2018). Schooling, teachers in Jamaica and social responsibility: rethinking teacher preparation. Social Responsibility Journal, 14(4), 816-827.
• Saat, M. M., Jamal, N. M., & Othman, A. N. I. Z. A. (2004). Lecturers’ and students’ perceptions on ethics in academia and lecturer-student interaction. Research Management Centre, Universiti Teknologi.
• Singh, D., & Stückelberger, C. (Eds). (2017). Ethics in higher education: Values-driven leaders for the future. Globethics.net. Global Series: Geneva. (ISBN 978-2-88931-1644).
• Taş, F. (2018). Üniversite öğrencilerinin etik değerlere yatkınlık durumları ve ilişkili faktörler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 627-642.
• Teijón, A. T., Baños, R. V., & Martín, M. M. (2014). Competencias para el aprendizaje ético en estudiantes universitarios de enfermería y pedagogía. REDU. Revista de Docencia Universitaria, 12(1), 337-352.
• Turner, S. (2019). Beyond the academic ethic. In F. Cannizzo, N. Osbaldiston (Ed.) The Social Structures of Global Academia (162-184). Routledge.
• Üzüm, B., & Sivrikaya, S. Ö. (2016). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin etik değerlere yatkınlık düzeyleri (Kocaeli MYO örneği). Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(1), 230-240.
• Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
• YÖK. (2022). 2021-2022 öğretim yılı istatistikleri. https://istatistik.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.