Realpolitik Bağlamda İran’ın Azerbaycan Politikası

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 1, 342 - 358, 26.03.2025

Kadir Sancak

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1613627

Öz

Realpolitik kavramı ilk defa 19. yüzyılda Almanya’da kullanılmıştır ancak dış politikada realpolitik uygulamaların tarihi antik dönemlere kadar uzanmaktadır. Kısaca, siyasette pragmatizm olarak tanımlanan realpolitik yaklaşım, uluslararası ilişkilerde günümüzde de uygulanmaktadır. Ancak ahlaki ilkelere bağlı kalmayı reddeden Realpolitik kavramı, bu bağlamda muteber bir kavram değildir ve devletler dış politikalarına dair tanımlamalarda bulunurken bu tabiri kullanmamayı tercih etmektedir.
1979 yılındaki İslam Devrimi’nden sonra İran, dış politikasında dini ve mezhepsel söylemleri sıkça kullanmakta, bu da dış politikasının temel dinamiklerinin ideolojik veya dini değerler olduğu algısını güçlendirmektedir. Bu çalışma, İran’ın dış politikasına dair yerleşik algıları sorgulamakta ve realpolitik yaklaşımın modern dış politikada nasıl işlediğine dair önemli bir bakış açısı sunmaktadır. Bu bağlamda çalışma, İran’ın göründüğü gibi ideolojik saiklerle değil realpolitik bir anlayışla hareket ettiğini savunmakta ve bunu Azerbaycan örneği üzerinden göstermektedir. Çalışmanın kapsamı İran’ın Azerbaycan politikası ile sınırlandırılmakta ancak Ermenistan üzerinden kıyaslama yapılarak meselenin daha iyi anlaşılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Realpolitik, Reelpolitik, İran, Azerbaycan, Dış Politika, Ermenistan

Iran’s Azerbaijan Policy in Realpolitik Context

Öz

The concept of realpolitik was first utilised in Germany during the 19th century; however, the history of realpolitik practices in foreign policy can be traced back to ancient times. Simply defined as pragmatism in politics, the realpolitik approach is still practised in international relations in the present day. Nevertheless, the notion of realpolitik, which eschews moral principles, is not a prestigious concept in this context, and states tend to refrain from employing this term when describing their foreign policies.
Following the Islamic Revolution of 1979, Iran frequently utilised religious and sectarian discourses in its foreign policy, thereby reinforcing the perception that the fundamental dynamics of its foreign policy were ideological or religious in nature. Nevertheless, this study contends that Iran's actions are not predominantly driven by ideological motivations, as previously assumed, but rather are informed by a Realpolitik approach. This assertion is substantiated through the analysis of Iran's engagement with Azerbaijan. The study calls into question the established perceptions of Iran's foreign policy and provides an important perspective on how the Realpolitik approach works in modern foreign policy. While the study's primary focus remains on Iran's policy towards Azerbaijan, it seeks to enrich understanding of the subject by making a comparison with Armenia.

Anahtar Kelimeler

Realpolitik, Iran, Azerbaijan, Foreign Policy, Armenia.

Kaynakça

• Toku, N. Reel-Politiğin İlk Filozofu İbni Haldun. Https://Www.Nesettoku.Com.Tr/?P=548.
• Tunçarslan, N. (2018). Uluslararası Sorunların Çözümünde Normatif ve Reel Politik Araçların Karşılaştırmalı Bir Analizi: İran ve Suriye Krizi’nde Türkiye’nin Arabuluculuğu. International Journal of Political Science and Urban Studies, 6(2).
• Yazgan, H. (2010). Normatif Güç Kavramı ve Realpolitik arasında Avrupa Birliği’nin Orta Asya Ülkeleri ile İlişkileri, Cankaya University Journal of Humanities and Social Sciences, 7(1), 143-162.
• Yegin, A. (2014). Devrimin 35. Yılında İran Dış Politikası, SETA Perspektif, 32.