The Relationship Between Alexithymia Levels and Self-Efficacy of Hypertension Patients

Yıl 2023, , 188 - 197, 28.09.2023

Tuba Metin , Vahide Semerci , Serap Çetinkaya Özdemir

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1315499

Cited By: 1

Öz

Introducion: It is important to manage alexithymia and evaluate self-efficacy in controlling blood pressure in patients with hypertension.
Objective: In this study, it was aimed to determine the relationship between alexithymia levels and self-efficacy in hypertension patients.
Method: The research was carried out between December 2022 and May 2023. A total of 103 hypertension patients participated in the study. The data of the study were collected through the "Patient Diagnosis Form", "Toronto Alexithymia Scale" and "Hypertension Self-Efficacy Scale". Data were evaluated with independent samples t-test, one-way ANOVA, pearson correlation and multiple linear regression analysis.
Results: It was determined that 63,1% of the hypertension patients with a mean age of 45.37±17.03 were female. There was no statistically significant correlation between the patients' self-efficacy and alexithymia levels (r=-0,071, p=0,475). It was observed that the independent variables of extroverted thinking sub-dimension of alexithymia, age, presence of hypertension in the family, and regular use of drugs explained 22.7% of the variance on the self-efficacy levels of the patients.
Conclusion: There was no correlation between the patients' self-efficacy and alexithymia levels. It is recommended to conduct more comprehensive studies examining the relationship between patients' self-efficacy and alexithymia levels.

Anahtar Kelimeler

alexithymia, Self-efficacy, Hypertension

Proje Numarası

YOK

Hipertansiyon Hastalarının Tanımlayıcı Özellikleri ve Aleksitimi Düzeyleri Öz Etkililik Düzeylerinin Yordayıcısı Mıdır?

Öz

Giriş: Hipertansiyon hastalarında kan basıncının kontrol altına alınmasında aleksitiminin yönetilmesi ve öz etkililiğin değerlendirilmesi önemlidir.
Amaç: Bu çalışmadaki amaç hipertansiyon hastalarının tanımlayıcı özelliklerinin ve aleksitimi düzeylerinin öz etkililik düzeylerinin yordayıcısı olup olmadığını belirlemektir.
Yöntem: Bu araştırma nicel araştırma yönteminin korelasyon desenine göre yapıldı. Araştırmanın verileri Aralık 2022-Mayıs 2023 tarihleri arasında toplandı. Araştırmanın evrenini Türkiye’de yaşayan hipertansiyonlu hastalar oluşturdu ve çalışmaya toplam 103 hipertansiyon hastası katıldı. Araştırmanın verileri “Hasta Tanılama Formu”, “Toronto Aleksitimi Ölçeği” ve “Hipertansiyon Öz-Etkililik Ölçeği” ile toplandı. Veriler bağımsız örneklem t testi, pearson korelasyon ve çoklu linear regresyon analizi ile değerlendirildi.
Bulgular: Yaş ortalaması 45.37 ± 17.03 olan hipertansiyon hastalarının %63.1’inin kadın olduğu belirlendi. Hastaların öz-etkililikleri ile aleksitimi düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmadı (r = -0.071, p > .05). Aleksitiminin dışa-dönük düşünme alt boyutu, yaş, ailede hipertansiyon varlığı ve ilaçları düzenli kullanma bağımsız değişkenlerinin hastaların öz-etkililik düzeyleri üzerindeki varyansın %22.7’sini açıkladığı görüldü.
Sonuç: Hastaların öz-etkililiği ile aleksitimi düzeyleri arasında ilişki olmadığı görüldü. Aleksitiminin dışa-dönük düşünme alt boyutu, yaş, ailede hipertansiyon varlığı ve ilaçları düzenli kullanma değişkenlerinin hipertansiyon hastalarının öz etkililik düzeylerini yordadığı bulundu. Hastaların öz-etkililiği ile aleksitimi düzeyleri arasında ilişkiyi ve yordayıcı değişkenleri inceleyen daha kapsamlı çalışmaların yapılması önerilir.

Anahtar Kelimeler

aleksitimi, öz-etkililik, hipertansiyon

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

YOK

Kaynakça

• 1. World Health Organization, Hypertension. https://www.who.int/health-topics/hypertension/#tab=tab_1, 2020 (accessed 02.06.2023).
• 2. Lobo, MD, Adeyeye, E, Kapil, V, Pathogenesis, risk factors and prevention hypertension, Medicine, 2022, 50(7), 399.
• 3. Centers for Disease Control and Prevention, Facts About Hypertension. https://www.cdc.gov/bloodpressure/facts.htm, 2022 (accessed 02.06.2023).
• 4. Sengul, S, Akpolat, T, Erdem, Y, Derici, U, Arici, M, Sindel, S, Karatan, O, Turgan, C, Hasanoglu, E, Caglar, S, Erturk, S, Changes in hypertension prevalence, awareness, treatment, and control rates in Turkey from 2003 to 2012, Journal of Hypertension, 2016, 34(6), 1208-1217.
• 5. Casagrande, M, Mingarelli, A, Guarino, A, Favieri, F, Boncompagni, I, Germanò, R, Germanò, G, Forte, G, Alexithymia: A facet of uncontrolled hypertension, International Journal of Psychophysiology, 2019, 146(180-189.
• 6. Rashidi, Y, Manaflouyan, H, Pournaghi Azar, F, Nikniaz, Z, Nikniaz, L, Ghaffari, S, Knowledge, attitude and practice of Iranian hypertensive patients regarding hypertension, Journal of Cardiovascular and Thoracic Research, 2018, 10(1), 14-19.
• 7. Lim, L.F, Solmi,M, Cortese, S, Association between anxiety and hypertension in adults: A systematic review and meta-analysis, Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 2021, 131(96-119.
• 8. Piotrowska-Polrolnik, M, Holas, P, Krejtz, I, Symonides, B, Relationship between alexithymia and variability of blood pressure measured with ABPM in hypertensive patients, General Hospital Psychiatry, 2019, 60(1-5.
• 9. Aydemi̇r, C, Akdoğan, A.A, Örgütsel yaşamda aleksitimi (duygular için söz yokluğu) ve iş performansı üzerindeki etkisi, Journal of Yaşar University, 2022, 17(65), 315-328.
• 10. Tolmunen, T, Lehto, S.M, Heliste, M, Kurl, S, Kauhanen, J, Alexithymia is associated with increased cardiovascular mortality in middle-aged Finnish men, Psychosomatic Medicine, 2010, 72(2), 187-91.
• 11. Foroumandi, E, Kheirouri, S, Alizadeh, M, The potency of education programs for management of blood pressure through increasing self-efficacy of hypertensive patients: A systematic review and meta-analysis, Patient Education and Counseling, 2020, 103(3), 451-461.
• 12. Karatay, G, Karadağ, E, Akkuş, Y, Bir aile sağlığı merkezine başvuran hipertansiyon hastalarının ilaç tedavisine uyum öz etkililik düzeyleri., Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2012, 28(3), 85-96.
• 13. Fletcher, B.R, Hinton, L, Hartmann-Boyce, J, Roberts,N.W, Bobrovitz, N, McManus, R.J, Self-monitoring blood pressure in hypertension, patient and provider perspectives: A systematic review and thematic synthesis, Patient Educ Couns, 2016, 99(2), 210-9.
• 14. Bandura, A, Social Cognitive Theory: An Agentic Perspective, Annual Review of Psychology, 2001, 52(1), 1-26.
• 15. Zhao, M, Rodriguez, M.A, Wang, B, Santa Ana, E.J, Friedberg,J, Fang, Y, Allegrante,J.P, Natarajan,S, Validity and reliability of a short self-efficacy instrument for hypertension treatment adherence among adults with uncontrolled hypertension, Patient Education and Counseling, 2021, 104(7), 1781-1788.
• 16. Bagby, R, Parker,J, Taylor, G, The twenty-item Toronto Alexithymia Scale--I. Item selection and cross-validation of the factor structure, Journal of Psychosomatic Research, 1994, 38(1), 23-32.
• 17. Güleç, H, Yenel, A,20 maddelik Toronto aleksitimi ölçeği Türkçe uyarlamasının kesme noktalarına göre psikometrik özellikleri, Klinik Psikiyatri Dergisi, 2010, 13(3), 108-112.
• 18. Han, H.R, Lee, H, Commodore-Mensah,Y, Kim, M, Development and Validation of the Hypertension Self-care Profile, Journal of Cardiovascular Nursing, 2014, 29(3), E11-E20.
• 19. Türkoğlu, N, Kılıç,D,Hipertansiyon özetkililik ölçeği türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 2021, 12(29), 190-195.
• 20. Nemiah, J.C, Alexithymia: A view of the psychosomatic process, Modern trends in psychosoamtic medicine, 1976, 3(430-439.
• 21. Karakaş, S.A, Karabulutlu, E.Y, Akyıl, R.Ç,Erdem,N,Turan,G.B, Hipertansiyon ve astım hastalarında aleksitimi ve sosyal desteğin incelenmesi, Journal of Psychiatric Nursing, 2016, 7(2), 68-74.
• 22. Ardahanli, İ, Akhan,O, Aslan,R, Akyüz, O, Akgun, O, The relationship between blood pressure regulation and alexithymia variability in newly diagnosed essential hypertension patients, Journal of Surgery and Medicine, 2021, 5(8), 768-771.
• 23. Warren-Findlow, J, Seymour, R.B, Brunner Huber, L.R, The association between self-efficacy and hypertension self-care activities among african american adults, Journal of Community Health, 2012, 37(1), 15-24.
• 24. Darvishpour, A, Mansour-Ghanaei,R, Mansouri, F,The relationship between health literacy, self-efficacy, and self-care behaviors in older adults with hypertension in the north of Iran, Health Literacy Research and Practice, 2022, 6(4), e262-e269.
• 25. Larsen, M,Krogstad, A, Wahl, A, Alexithymia, illness perception and self-management competency in psoriasis, Acta Dermato Venereologica, 2017, 97(8), 934-940.
• 26. Koçak, R, Aleksitimi: kuramsal çerçeve tedavi yaklaşımları ve ilgili araştırmalar, Ankara Universitesi Egitim Bilimleri Fakultesi Dergisi, 2002, 001-030.
• 27. Kızılcı, S, Hatice M,Küçükgüçlü,Ö, Yardımcı,T, Hemşirelik fakültesi öğrencilerinin öz etkililik düzeyinin cinsiyet açısından incelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2015, 8(2), 95-100.
• 28. Aşiret, G.D,Okatan, C, Hipertansiyon hastalarının ilaç uyum düzeyleri ile spirütüel iyi oluşları arasındaki ilişkinin belirlenmesi, Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 2019, 10(23), 122-128.
• 29. Salim, H, Lee, P.Y, Sazlina,S.G, Ching, S.M, Mawardi,M, Shamsuddin, N.H, Ali,H, Adibah,H.İ, Tan, N.C, The self-care profiles and its determinants among adults with hypertension in primary health care clinics in Selangor, Malaysia, PLOS ONE, 2019, 14(11), e0224649.
• 30. Vatansever, Ö, Esansiyel hipertansiyonlu hastaların ilaç tedavisine uyum öz-etkililik düzeylerinin ve bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. 2011, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 31. Özdemir, Ö, Akyüz, A, Doruk, H, Geriatrik hipertansif hastaların ilaç tedavisine uyumları, Bakırköy Tıp Dergisi, 2016, 12(4), 195-201.