Cerrahi Alanlarda Çalışan Hemşirelerde Örgütsel Sinizmin Bakım Davranışları ve Çalışma Yaşam Kalitesine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 4, 635 - 643, 31.12.2021

Senan Mutlu , Emel Yılmaz

https://doi.org/10.34087/cbusbed.896919

Cited By: 1

Öz

Giriş ve Amaç: Bu araştırma cerrahi alanlarda çalışan hemşirelerde örgütsel sinizmin bakım davranışları ve çalışma yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki bu araştırmaya Türkiye’nin Batı bölgesinde bulunan bir üniversite hastanesinin cerrahi kliniklerinde çalışan 60 hemşire dahil edildi. Araştırma öncesinde etik kurul onayı alındı. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile kişisel bilgi formu, Örgütsel Sinizm Ölçeği (ÖSÖ), Çalışanlar için Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇYKÖ) ve Bakım Davranışları Ölçeği -24 (BDÖ-24) kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi ve Spearman korelasyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 28.58±6.77 yıldır. Hemşirelerin ÖSÖ toplam puan ortalaması 34.55±6.71, ÇYKÖ alt boyut puan ortalamaları; mesleki tatmin:27.62±6.62, tükenmişlik 7.57±2.73 ve eşduyum yorgunluğu 17.10±7.35 ve BDÖ-24 toplam puan ortalaması ise 5.20±0.45 olarak saptandı. Örgütsel Sinizm Ölçeği toplam puanı ile ÇYKÖ alt boyutlarından mesleki tatmin arasında negatif yönlü orta (rs=-0.456, p<0.001), tükenmişlik arasında pozitif yönlü zayıf, (rs=0.277, p=0.032), eşduyum yorgunluğu arasında pozitif yönlü orta (rs=0.372, p=0.003) düzey ilişki belirlendi.
Sonuç: Araştırmada, örgütsel sinizme maruz kalan hemşirelerin meslekle ilgili memnuniyet ve tatmin düzeylerinin olumsuz olarak etkilendiği, tükenmişlik ve eşduyum yorgunluklarının da arttığı saptandı. Ayrıca meslekte yeni ve daha genç olan hemşirelerin BDÖ-24 puanının daha yüksek olduğu bulundu.

Anahtar Kelimeler

Sinizm, çalışanlar için yaşam kalitesi,, bakım davranışları, hemşire

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

The Effect of Organizational Cynicism on Care Behaviors and Professional Quality of Life on Nurses Working in Surgical Fields

Öz

Objective: The purpose of this research was to investigate the effect of organizational cynicism on care behaviors and working life quality of nurses working in surgical fields.
Materials and Methods: This descriptive and cross sectional study was conducted at university hospital in western of Turkey. The study sample consists of the 60 nurses working at surgical clinics. Ethics approval was obtained before study. Data were collected using face-to-face interview method, personal information form, Organizational Cynicism Scale (OCS), Professional Quality of Life Scale (ProQOL), and Caring Behaviors Inventory-24 (CBI-24). Descriptive statistics, Mann Whitney U test and Spearman correlation analysis were used to analyze the data.
Results: The mean age of the nurses participating in the study was 28.58±6.77. Nurses' total OCS mean score was 34.55±6.71, the mean scores for the sub-dimension of the ProQOL; compassion satisfaction was 27.62±6.62, burnout was 7.57±2.73, compassion fatigue was 17.10±7.35, and the CBI-24 total score mean was 5.20±0.45. The negative moderate correlation between the total score of the OCS and the compassion satisfaction from the sub-dimensions of ProQOL (rs=-0.456, p<0.001), positive weak correlation between burnout (rs=0.277, p=0.032), the positive moderate correlation between compassion fatigue (rs=0.372, p=0.003) was detected.
Conclusion: In the study, it was found professional satisfaction of nurses exposed to organizational cynicism were negatively affected, their burnout and compassion fatigue increased. In addition, the new and younger nurses in the profession CBI-24 scores were found to be higher.

Anahtar Kelimeler

Cynicism, Care behaviors, Nurse, Professional quality of life.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Kaya, Ş.D, Tekpınar, L, Tekin, G, İş yeri zorbalığı ve sinizm: sağlık kurumlarında çalışan güvenliği bağlamında değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2019, (42), 1-22.
• 2. Işık, M, Candan, H, Kamu çalışanlarında örgütsel sinizmin örgütsel vatandaşlığa etkisi: karaman ili örneği. International Journal of Economics, Politics, Humanities & Social Sciences, 2019, 2(4), 266-281.
• 3. Gül, H, Ağıröz, A, Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: hemşireler üzerine bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 2011; 8 (2), 27-47.
• 4. Çakıcı, A, Doğan, S, Örgütsel sinizmin iş performansına etkisi: meslek yüksekokullarında bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 2014, 15(1): 2-5.
• 5. Yasin, T, Khalid, S, Organizational cynicism, work related quality of life and organizational commitment in employees. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 2015, 9(2), 568-582.
• 6. Koçel, T, İşletme Yöneticiliği. Beta Yayınları: İstanbul,Türkiye, 2018; s:75.
• 7. Terzi, A.R, Derin, R, Relation between democratic leadership and organizational cynicis. Journal of Education and Learning, 2016, 5 (3), 193-204.
• 8. Erdoğan, P, Bedük, A, Örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: sağlık sektöründe bir araştırma. Sosyoteknik Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 2013,3 (6), 17-36.
• 9. Özler, E, Örgütsel Davranışta Güncel Konular. Ekin Basım Yayın Dağıtım: İsanbul,Türkiye, 2015; s:50-55.
• 10. Tayfun, A, Çatır, O. Hemşirelerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2014, 6(1), 347-365. 11. Yıldız, K, Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2013, 8, 853-879.
• 12. Güner, E, Yıldırım, M.H, İçerli, L. Hizmet işletmelerinde çalışanların örgütsel güven ve sinisizm davranışı arasındaki ilişki. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2012, 4(1),76.
• 13. Baz, M, Kaya, S, Savaş, K. İşveren ve iş gören ilişkileri, Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, 2011, 1(1), 91-92.
• 14. Özler, D.E, Atalay, C.G, A research to determine the relationship between organizational cynicism and burnout levels of employees in health sector. Business and Management Review, 2011, 1(4), 26–38.
• 15. Bilazer, F.N, Konca, G.E, Uğur, S, ve ark, Türkiye’de Hemşirelerin Çalışma Koşulları. Türk Hemşireler Derneği Yayınları, Odak Ofset Matbaacılık: Ankara,Türkiye, 2008; s: 22-37.
• 16. Barutçu, E, Serinkan, C. Günümüzün önemli sorunlarından biri olarak tükenmişlik sendromu ve Denizli’de yapılan bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 2008, 8, 541–61.
• 17. Ergin, D, Celasin, N, Akış, Ş, ve ark, Dahili kliniklerde görev yapan hemşirelerin tükenme ve empatik beceri düzeyleri ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2009,4,49–64.
• 18. Brandes, P.M, Organizational Cynicism: Its nature, antecedents, and consequences (dissertation of doctor of philosophy).The University of Cincinnati, 1997,100.
• 19. Güzeller, C.O, Kalağan, G, Örgütsel Sinizm Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Ve Çeşitli Değişkenler Açısından Eğitim Örgütlerinde İncelenmesi. 16.Yönetim ve Organizasyon Kongresi Kongre Kitabı: Antalya, Türkiye, 2008; s:87-94.
• 20. Yeşil, A, Ergün, Ü, Amasyalı, C, ve ark, Çalışanlar için yaşam kalitesi ölçeği türkçe uyarlaması geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi, 2010, 47, 111-117.
• 21. Wu, Y, Larrabbe, J, Putman, H, Caring behaviors ınventory. Nursing Research, 2006, 55(1), 18-25.
• 22. Kurşun, Ş, Kanan, N. Bakım davranışları ölçeği-24’ün türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012, 15(4), 229-235. 23. Özer, Z. Şener, Z.T. Önav, A.K, ve ark, Dâhili kliniklerde çalışan hemşirelerin örgütsel sinizm ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Çekmece İzü Sosyal Bilimler Dergisi, 2018, 6(12),135 – 154.
• 24. Biçici, Y, Nehir, S, Hemşirelerde örgütsel sinizmin örgütsel bağlılık üzerine etkisi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2020,7(2),177-86.
• 25. Günüşen, N, Üstün, B, Türkiye'de ikinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hemşire ve hekimlerde tükenmişlik: literatür incelemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2010, 3 (1), 40-51.
• 26. Fettahlıoğlu, Ö.O, Günümüz işletmelerinin temel hastalığı: örgütsel sinizme yönelik algılamaların, tükenmişlik boyutları üzerine etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,2015, 3(13), 178-191.
• 27. Karcıoğlu, M.S, Naktiyok, A, Örgütsel ortamda algilanan güven düzeyinin sinizm üzerindeki rolü: atatürk üniversitesi idari personeli üzerinde bir araştirma. Journal of Economics & Administrative Sciences/Afyon Kocatepe Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2015, 17(1), 19-34.
• 28. Mantler, J, Godin, J, Cameron, SJ, et al, Cynicism in hospital staff nurses: The effect of intention to leave and job change over time. Journal of Nursing Management,2015, 23(5), 577-87. https://doi.org/10.1111/jonm.12183.
• 29. Volpe, R.L, Mohammed, S, Hopkins, M, et al, The negative impact of organizational cynicism on physicians and nurses. Health Care Management (Frederick), 2014, 33(4), 276-288. https://doi.org/10.1097/HCM.0000000000000026.
• 30. Dinç, L, Bakım kavramı ve ahlaki boyutu. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 2010, 17(2): 74-82.
• 31. Yang, K.P, Huang, C.K. The effects of staff nurses’ morale on patient satisfaction. The Journal of Nursing Research 2005, 13(2), 141–152.
• 32. Raffii, F, Hajineshad, M.O, Haghani, M.O, Nurse caring in Iran and its relationship with patient satisfaction. Australian Journal of Advanced Nursing, 2009, 26(2), 75–84.
• 33. Burtson, P, Stichler, J, Nursing work environment and nurse caring: relationship among motivational factors. Journal of Advanced Nursing 2010, 66(8),1819-1831. 34. Karakuş, H, Hemşirelerin iş tatmin düzeyleri: Sivas ili örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,2011, 3 (6), 15-19. 35. Yoder, E.A, Compasson fatigue in nurses. Applied Nuring Research, 2010,23,191-197.
• 36. Keskin, G, Yıldırım, G.Ö, Hemşirelerin kişisel değerlerinin ve iş doyumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi,2006, 22 (1), 119-133.
• 37. Kavlu, İ, Pınar, R, Acil servislerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik ve iş doyumlarının yaşam kalitesine etkisi. Turkiye Klinikleri Journal Medicine Science,2009, 29 (6), 1543-1555.
• 38. Hyeon, Ju K, Heejung, C, Emergency nurses’ professional quality of life: compassion satisfaction, burnout, and secondary traumatic stress. Journal of Korean Academy of Nursing, 2012,18,320-328.
• 39. Leners, C, Sowers, R, Quinn Griffin, M.T, ve ark, Resilience and professional quality of life among military healthcare providers. Issues in Mental Health Nursing, 2014,35:497-502.
• 40. Amin, A.A, Vankar, J.R, Nimbalkar, S.M, ve ark, Perceived stress and professional quality of life in neonatal intensive care unit nurses in Gujarat India. Indian Journal of Pediatri, 2015, 82(11),1001-5. doi: 10.1007/s12098-015-1794-3.
• 41. Kim, K, Han, Y, Kwak, Y, ve ark. Professional quality of life and clinical competencies among Korean nurses. Asian Nursing Research, 2015, 9(3),200-6. doi: 10.1016/j.anr.2015.03.002.
• 42. Circenis, K, Millere I,Deklava, L, Measuring the professional quality of life among Latvian nurses, Social and Behavioral Sciences, 2013, 84, 1625 – 1629.
• 43. Smart, D, Englısh, A, James, J, Compassion fatigue and satisfaction: A cross sectional survey among US. Healthcare workers. Nursing Health Sciences, 2014, 16, 3-10.
• 44. Başkale, H, Günüşen, N, Serçekuş, P, Bir devlet hastanesinde görev yapan hemşirelerin çalışan yaşam kalitesi düzeylerinin ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Pamukkale Tıp Dergisi, 2016, 9 (2), 125-133.
• 45. Gün F, Başkan G.A, öğretim elemanlarının algılarına göre örgütsel sinizm ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. An ınvestigation of the relationship between organizational cynicism and burnout regarding the perceptions of academicians. Hacettepe University Journal of Education, 2017, 32(2),361-379. doı: 10.16986/HUJE.2016016393.