Fatih Erdoğan'ın Kitaplarında Fantastik Ögeler

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 89 - 104, 14.06.2020

Sevgen Özbaşı

Öz

Anahtar Kelimeler

Çocuk edebiyatı, fantastik, fantastik ögeler, Fatih Erdoğan

Fantastic Elements in Fatih Erdoğan's Books

Öz

Kökeni insanlığın var olmaya başladığı dönemlere kadar uzanan fantastik anlatı, sözlü gelenek yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılmış ve zaman içinde yazıya geçirilmiştir. Dolayısıyla “düşsel” olarak tanımlanan fantastik kavramı edebiyatın içinde yer edinmiştir. Çocuk okurun düşünme ve düş kurma becerisini geliştirmek, düş dünyasını zenginleştirerek çocuğa farklı bakış açıları kazandırmak, çocuğun yaratıcı ve eleştirel düşünebilmesine katkı sağlamak amacıyla çocuk edebiyatı yapıtları da fantastik ögelerden yararlanmaktadır. Ancak bu ögelerin yer aldığı kitapların, çocuğa görelik ilkesi dâhilinde onun düş dünyasına ve algılamasına uygun kurgularla yaratılması gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında, çocuk edebiyatı üzerine dersler veren ve bu alana çok sayıda yapıt kazandıran Fatih Erdoğan’ın “Sihirli Dizi”sinde yer alan beş kitap (Sihirli Kaykay, Sihirli Kalem, Sihirli Kitap, Sihirli Küre, Sihirli Araba) barındırdığı fantastik ögeler çerçevesinde incelenmiştir. Çalışma, doküman incelemesinin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Veri kaynağını oluşturan beş kitaptaki fantastik ögeler ayrı ayrı belirlenmiş; bu ögeler başlıklar altında toplanarak fantastik kurgu özellikleri bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda yazarın, kitaplarında fantastik ögelere yer vererek okurun düş dünyasını zenginleştirmeye; onun merak duygularını devindirmeye ve okumalarını daha zevkli kılmaya çalıştığı; kitaplarında vermek istediği iletileri, fantastik ögeleri kullanarak okuruna sezdirmeye ve bu yolla ona duyma-düşünme sorumluluğu vermeye çalıştığı söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Children's literature, fantastic, fantastic elements, Fatih Erdoğan

Kaynakça

• Akdeniz, S. (2010). Asaf Hâlet Çelebi şiirlerinde ara konumda fantastik. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Bilkent Üniversitesi, Ankara.
• Akyüz Sizgen, B. (2014). Bab-ı Esrar romanında fantastik unsurlar. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(3), 97-119.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles – Huberman modeli, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Dilidüzgün, S. (2004). Çağdaş çocuk yazını – yazın eğitimine atılan ilk adım. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Dilidüzgün, S. (2011). Fantastik çocuk kitaplarında fantastik ögeleri belirleyen etmenler. S. Sever (Haz.), III. Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu İçinde (s. 608-612). Ankara.
• Ertekin, A. (2007). Fantastik yazın nedir? Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 35-46.
• Eskimen, A. D. (2015). Gülten Dayıoğlu’nun Yada’nın Gizilgücü adlı eserinde eğitsel, fantastik, estetik ve halk kültürüne ait unsurlar. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(34), 63-77.
• Fidan, M. (2017). Hikmet Temel Akarsu’nun eserlerinde fantastik ögeler ve eğitim odaklı değerler. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Gizli, C. (2019). İhsan Oktay Anar’ın romanlarında fantastik unsurlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı.
• Gökçek, H. S. (2013). Gülten Dayıoğlu’nun gençlik romanlarında fantastik unsurlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Hatipoğlu, T. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında fantastik öge içeren metinlerin varlığı ve işleniş şekli. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Huseynzade, A. (2019). Türkçe ders kitaplarındaki öykülere okur merkezli kuramla bir bakış (Fatih Erdoğan hikayesi örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Kartal, S. G. (2007). Cumhuriyet dönemi Türk çocuk roman ve hikâyelerinde fantastik ögeler (1923-1960). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kılıçarslan, R. (2011). Fatih Erdoğan’ın eserlerinde çocuk ve eğitim teması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Moran, B. (2016). Türk romanına eleştirel bir bakış 3. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sipahioğlu, B. (2006). 1980 sonrası fantastik Türk romanı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Taş, İ. (2009). 1980-2000 arası Türk hikâye kitaplarında fantastik unsurlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Todorov, T. (2004). Fantastik - edebi türe yapısal bir yaklaşım (N. Öztokat, Çev.) İstanbul: Metis Eleştiri. Yayınları.
• Toyman, Y. Ö. (2006). Nazlı Eray’ın roman dünyasında düşsü ve büyülü gerçekliğin kurgusu ile fantastik unsurlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Tunç, A., Akın, E. (2020). Miyase Sertbarut’un çocuk kitaplarında fantastik kurgu. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 45-53.
• Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Üzmer, M. A. (2019). Barış Müstecaplıoğlu’nun eserlerinde fantastik unsurlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, O. (2013). Fatih Erdoğan’ın eserlerinin eğitsel değerler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.