Çocuk Edebiyatına Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 203 - 226, 26.12.2020

Sedat Karagül

https://doi.org/10.47935/ceded.836154

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı, çocuk edebiyatına yönelik tutumu belirlemeye olanak tanıyan bir ölçek geliştirmektir. 30 maddelik taslak ölçek; ilgili alanyazın taraması, uzman görüşleri ve gerçekleştirilen ön deneme doğrultusunda oluşturulmuş, ardından 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesinin farklı bölümlerinde öğrenim gören 314 öğretmen adayına uygulanarak geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliği, uzman görüşlerine başvurma ve ön deneme uygulaması yoluyla sağlanmaya çalışılmıştır. Yapı geçerliği için ise faktör analizi yapılmıştır. Faktör analizi sonucunda ölçeğin 3 faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiş; iki madde yük değerleri düşük olduğundan, iki madde de içinde bulundukları faktörle ilişkili bulunmadığından ölçekten çıkarılmıştır. Böylece ölçek, 26 madde ve 3 faktörden oluşan bir yapıya sahip olmuştur. Ölçekte yer alan maddelerin toplamı ile faktörler arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson korelasyon katsayısına ilişkin istatistik tekniğinden yararlanılmıştır. Yapılan çözümleme sonucunda ölçeği oluşturan faktörlerin birbirleri ile olumlu ve anlamlı ilişki içinde olduğu görülmüştür. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,88 bulunmuştur. Çalışmada elde edilen bulgular doğrultusunda geliştirilen ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı niteliği taşıdığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

çocuk edebiyatı, çocuk edebiyatına yönelik tutum, ölçek geliştirme, geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• Ajzen, I. (1989). Attitude structure and behavior. A. R. Pratkanis, S. J. Breckler & A. G. Greenwald (Ed.), Attitude structure and function in (s. 241-274). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Anderson, L. W. (1988). Attitudes and their measurement. J. P. Keeves (Ed.), Educational research, methodology, and measurement: an international handbook. in (s. 421-426). New York: Pergamon.
• Aslan, C. (2019). Çocuk edebiyatı ve duyarlık eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baş, B. (2015). Türkçe öğretimi açısından çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Bay, T. & Macpherson, D. (1998). Change your attitude: Creating success one thought at a time. New Jersey: The Career Press.
• Bentler, P. M. & Speckart, G. (1979). Models of attitude-behavior relations. Psychological Review, 86 (5), 452-464.
• Bölükbaş, F. (2004). Yansıtıcı öğretimin (reflective teaching) ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutum ve başarıları üzerindeki etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-333.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dilidüzgün, S. (2008). Ana çizgileriyle çocuk ve çocuk edebiyatı. Z. Güneş (Ed.), Okulöncesinde çocuk edebiyatı içinde (s. 37-54). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Eagly, A. H. & Chaiken, S. (1998). Attitude structure and function. D. T. Gilbert, S. T. Fiske & G. Lindzey (Ed.), The handbook of social psychology in (s. 269-322). New York: McGraw-Hill.
• Edwards, A. L. (1994). Techniques of attitude scale construction. New York: Irvington Publishers.
• Er, K. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2016). Ortaokul öğrencilerine yönelik dil bilgisi tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 343-356.
• Fazio, R. H. & Zanna, M. P. (1981). Direct experience and attitude-behavior consistency. Advances in Experimental Social Psychology, 14, 161-202.
• Fazio, R. H., Chen, J., McDonel, E. C. & Sherman, S. J. (1982). Attitude accessibility, attitude-behavior consistency, and the strength of the object-evaluation association. Journal of Experimental Social Psychology, 18 (4), 339-357.
• George, D. & Mallery, P. (2001). SPSS for windows: 10.0 update. Massachusettes: Allyn & Bacon.
• Harrell, K. D. (2004). Attitude is everything for success. California: Hay House Publishing.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1976). İnsan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş. Ankara: Sosyal Bilimler Derneği Yayınları.
• Karaca, Ş. (2013). Türk edebiyatında çocuk. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Keller, J. (2001). Attitude is everything (Change your attitude and you change your life). Florida: International Network Training Institute.
• Kutlu, Ö., Yıldırım, Ö ve Bilican, S. (2009). Öğretmenlerin dereceli puanlama anahtarlarına ilişkin tutum ölçeği geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VI(II), 76-88.
• Lukens, R. J., Smith, J. J. & Coffel, C. M. (2013). A critical handbook of children’s literature. Boston, Mass: Pearson Education Inc.
• Lynch-Brown, C. & Tomlinson, C. M. (1999). Essentials of children’s literature. Massachusettes: Allyn & Bacon.
• McKnight, W. & Chapman, E. N. (2010). Attitude: Protect your most priceless asset. USA: Axzo Press.
• Neydim, N. (2007). Dünyada ve Türkiye’de çocuk edebiyatının tarihsel gelişimi. Z. Güneş (Ed.), İlköğretimde çocuk edebiyatı içinde (s. 65-91). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Oğuzkan, F. (2010). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Onur, B. (2005). Türkiye’de çocukluğun tarihi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Onur, B. (2009). Türk modernleşmesinde çocuk. Ankara: İmge Kitabevi.
• Öztan, G. G. (2013). Türkiye’de çocukluğun politik inşası. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Postman, N. (2011). The disappearance of childhood. New York: Vintage.
• Prislin, R. & Crano, W. D. (2008). Attitudes and attitude change: The fourth peak. W. D. Crano & R. Prislin (Ed.), Attitudes and attitude change in (s. 3-15). New York: Psychology Press.
• Senemoğlu, N. (2004). Gelişim, öğrenme ve öğretim (kuramdan uygulamaya). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sever, S. (2008). Çocuk edebiyatı öğretimi nasıl olmalıdır? S. Sever (Yay. Haz.), II. Ulusal Çocuk Ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri) içinde (s. 41-56). Ankara.
• Sever, S. (2013). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
• Shavitt, S. (1991). The role of attitude objects in attitude functions. Journal of Experimental Social Psychology, 26 (2), 124-148.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Massachusettes: Allyn & Bacon.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• TÜBA (2011). Türkçe bilim terimleri sözlüğü (sosyal bilimler). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
• Şirin, M. R. (2016). Çocuk, çocukluk ve çocuk edebiyatı. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Şirin, M. R. (2019). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış -Çocuk edebiyatı nedir ne değildir?-. İstanbul: Uçan At Yayınları.
• Tuncer, H. ve Yardımcı, M. (2002). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı. Ankara: Ürün Yayınları.
• Ursinity, T., Demoss, G. & Ybaben, M. A. (2008). The top performer’s guide to attitude. Illinois: Sourcebooks, Inc.
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2017). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yörükoğlu, A. (1992). Değişen toplumda aile ve çocuk. İstanbul: Özgür Yayınevi.