Tüketim Toplumunun Çocuk Tiyatrosuna Yansıması Üzerine Eleştirel Bir Bakış: Benim Güzel Pabuçlarım Örneği

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 202 - 219, 22.12.2021

Ali Kırcı

https://doi.org/10.47935/ceded.954503

Öz

Teknolojik gelişmeler insanoğlunun yararına sonuçlar ortaya koyduğu gibi birtakım sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sorunlardan yetişkinler kadar çocukların da etkilendiği bir gerçektir. Çocukların gelişimsel özellikleri dikkate alındığında yetişkinlerden çok daha olumsuz etkilenme ihtimallerinin olduğu da söylenebilir. Özellikle Z kuşağının diğer kuşaklara nazaran teknoloji ile daha fazla hemhal olması bu riski artırmaktadır. İnsan hayatındaki her şeyi konu edinen edebiyat eserleri için de bu durumun ana ve alt temaları oluşturması kaçınılmaz olmuştur. Bu çalışmada Dersu Yavuz Altun’un kaleme aldığı gelişen teknoloji ile birlikte insanoğlunun özüne yabancılaşmasına dikkat çeken Benim Güzel Pabuçlarım adlı tiyatro oyunu eleştirel bir bakışla incelenmiştir. Toplum eleştirisi bağlamında eserde ele alınan sorunlar temalara ayrılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak eserde çalışanın değersizleştirilmesinin, insanın doğaya ve diğer canlılara karşı acımasız tutumunun, yapaya yönelişin, teknoloji bağımlılığının, ihtiyaç fazlası tüketimin ve para hırsının eleştiri konusu olduğu belirlenmiştir. Çocuk tiyatrosunun tüketim toplumuna ilişkin bilinçlenmeye imkân tanıyabileceği zengin örneklerle gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Edebiyat, Tiyatro, Toplum, Eleştiri

A Critical Perspective On The Reflection Of The Consumption Society On Children's Theater: The Case Of My Beautiful

Öz

Technological developments not only produce results for the humanity but also bring some problems with them. It is a fact that children are affected by these problems at least as much as adults. Considering the developmental characteristics of children, it can be said that they are much more likely to be affected negatively than adults. Especially when it is considered that Generation Z is more familiar with technology compared to other generations, the degree of this risk increases. It has been inevitable that this situation constitutes the main and sub-themes for the literary works that deal with everything in human life. In this study, a theatre play called Benim Güzel Pabuçlarım by Dersu Yavuz Altun, which draws attention to the alienation of human beings from themselves with the developing technology, has been critically examined. In the context of social criticism, the problems discussed in the literary work were analysed by dividing them into themes. As a result, it was determined that the trivialization of employee, the cruel attitude of human towards nature and other creatures, the tendency to the artificiality, technology addiction, excess consumption and greed for money were criticized in the work.

Kaynakça

• Akdeniz, S. (2007). Bir ‘masal metinleri inceleme modeli’ önerisi ve uygulaması. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. 04-06 Ekim 2006. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi: 179-187.
• Ateş, G. (2016). Çocuk tiyatrosu metinlerinde ötekileştirilme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aydın, M. Z. (2010). Ailede ahlak eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları
• Aytaş, G. (2003). Okuma gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 155.
• Batur, Z., & Uygun, K. (2012). İki neslin bir kavram algısı: teknoloji. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 74-88.
• Bee H., & Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi (Çev. Okhan Gündüz). İstanbul: Kaknüs yayınları.
• Beşirli, H. (2013). Gençlik sosyolojisi: politik toplumsallaşma ve gençlik. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bohlin, K. E. (2005). Teaching charecter education through literature. USA: Routledge Falmer
• Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş çocuk yazını. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Dilidüzgün, S. (2006). Çocuk kitaplarının çocuğun sanat eğitimine katkısı. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. 04-06 Ekim 2006. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi: 115-115
• Dinç, M. (2015). Teknoloji bağımlılığı ve gençlik. Gençlik araştırmaları dergisi, 3(3), 31-65.
• Dölekoğlu, C. Ö., Giray, F. H., & Şahin, A. (2014). Mutfaktan çöpe ekmek: tüketim ve değerlendirme. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (44), 1-15.
• Gece Çelikkan, Ş. (2018). Aydınlanma ve toplum eleştirmeni olarak J.J Rousseau’nun ideal kültür ve toplum anlayışı. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 16(31), 39-47.
• Gürcan, A., Özhan, U. Y. S., & Uslu, U. Y. R. (2008). Dijital oyunlar ve çocuklar üzerindeki etkileri. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara, 1-50.
• İpşiroğlu, Z. (2007). Çocuk yazını eleştirisi. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. 04-06 Ekim 2006. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi: 173-176
• Karagöz, B. (2018). Emin Özdemir’in çocuk kitaplarına değerler eğitimi bağlamında bir bakış: bir çözümleme çalışması. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, 3, 63-85. DOİ: 10.30794/pausbed.414620
• Kutner, L., & Olson, C. (2008). Grand theft childhood: The surprising truth about violent video games and what parents can do. New York, NY: Simon and Schuster.
• Lewis, A., & Smith, D. (1993). Defining higher order thinking. Theory Into Practice, 32(3), 131- 137.
• Neydim, N. (1998). Çocuk ve edebiyat: çocukluğun kısa tarihi, edebiyatta çocuk figürler. İstanbul: Bu Yayınevi.
• Opperman, S. (2006). Doğa yazınında beden politikası. Littera Edebiyat Yazıları, 18, 75-86.
• Özen, S. (2007). İşyerinde psikolojik şiddet ve nedenleri. İş,Güç” The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 9(3), 1-24.
• Özertem, T. (1979). Türkiye’de çocuk tiyatrosu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ryan, K. ve Bohlin, K. E. (1999). Building character in schools: practical ways to bring moral ınstruction to life. San Francisco: Jossey-Bass
• Samurçay, N. (1978). Çocuk Psikolojisi Açısından Tiyatro, DTCF Tiyatro Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 1978, s. 113-138.
• Senemoğlu, N. (2018). Gelişim öğrenme ve öğretim: kuramdan uygulanmaya. Ankara: Anı Yayıncılık
• Şengül, A. (2001). Türk drama geleneği ve tarihî oyunlarımız. Ankara: T.C. Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları.
• Şimşek, N. D., & Müldür, M. (2020). Pedagojik bakış açısıyla metin tipleri, türleri ve yapıları. Ankara: İksad
• Stefan, V., Van Herpen, E., Tudoran, A. A., & Lähteenmäki, L. (2013) Avoiding food waste by romanian consumers: the ımportance of planning and shopping routines. Food Quality and Preference, 28(1): 375-381.
• Talas, C. (1997). Toplumsal ekonomi. İstanbul: İmge Kitapevi.
• Taş, H. Y., Demirdöğmez, M., & Küçükoğlu M. (2017). Geleceğimiz olan z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048.
• Temizyürek, F. (2003). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatının önemi. TÜBAR-XIII-Bahar
• Torlak, Ö. (2000). Tüketim: bireysel eylemin toplumsal dönüşümü. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Turan, L. (2013). Çocuk yayınlarında yer alan bazı olumsuzluklar. Eğitim Fakülteleri İçin Çocuk Edebiyatı içinde Yılar ve Turan(Ed.) (s. 201-224). Pegem Akademi.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS: Practice Papers.
• Yakar, Y. M., Yılmaz, O., & Yılmaz, H. D. (2019). Çocuk kitaplarında sorun odaklılık: engellilik algısı. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 56-76.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yörükoğlu, A. (2003). Çocuk ruh sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları.