“Mo’nun Gizemi”, “Mo’nun Gizemi 2- Otran”, “Mo’nun Gizemi 3- İkizler” Adlı Yapıtlarda Etik Olgusu

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 34 - 58, 30.06.2022

Arzu Atılgan

https://doi.org/10.47935/ceded.1012275

Öz

Çocuk edebiyatı yapıtları çocuğun dünyayı algılayabilmesine, yaşama ilişkin duyarlık kazanabilmesine olanak sağlayan yaratılardır. Çocuk edebiyatı yapıtları; çocuğun gelişimine destek olurken, çocuğun çevreye ilişkin verilerle tanışmalarına olanak sağlayabilir ve çocuğa demokratik toplumun duyarlı bir bireyi olabilmek için rehberlik edebilir. Çocuk edebiyatı yapıtlarında insanlık tarihinde önemli bir yer edinen evrensel olgulara da yer verilebilmektedir. Bu araştırmanın amacı; Gülten Dayıoğlu’nun “Mo’nun Gizemi” “Mo’nun Gizemi 2- Otran” ve “Mo’nun Gizemi 3- İkizler” adlı yapıtlarını “etik” olgusu bağlamında değerlendirmektir. Araştırmada “betimsel çözümleme yöntemi” kullanılmıştır. Elde edilen veriler ışığında “Mo’nun Gizemi” “Mo’nun Gizemi 2- Otran” ve “Mo’nun Gizemi 3- İkizler” adlı yapıtların “etik” olgusunu yazınsal metin yoluyla çocuk ve gencin anlam evrenine sunduğu düşünülmektedir. Karakterlerin bedenleri üzerinde yapılan etik dışı deneysel araştırmalar yapıtlarda çok boyutlu bir bakış açısıyla aktarılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

bilim etiği, Mo'nun Gizemi, Çocuk Edebiyatı, gülten dayıoğlu

Kaynakça

• Aslan, C. (2019). Çocuk edebiyatı ve duyarlık eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Aydın, İ. (2016). Akademik etik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büken, Ö. N. (2019). CRISPR ve etik. Bilim ve Ütopya Aylık Bilim, Kültür ve Politika Dergisi, 298, 24- 33.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cemaloğlu, N. (2020). Bilimsel araştırma teknikleri ve etik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Demir, R. (2019). Hukuksal yönleriyle insan geni üzerindeki çalışmalar. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Demirkasımlıoğlu, N. (2020). Bilimsel araştırma ve yayın etiği. N. Cemaloğlu (Ed.), Bilimsel araştırma teknikleri ve etik içinde (s. 257-280). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dilidüzgün, S. (2018). Çağdaş çocuk yazını. İzmir: Tudem Yayınları.
• Erdem, A. R. (2012). Bilim insanı yetiştirmede etik eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2 (1), 25- 32.
• Ergün, Y. (2010). Hayvan deneylerinde etik. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 19 (4), 220- 235.
• Ersoy, N. (2015). Araştırma etiği. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1 (1), 2-8.
• Erzan, A. (Ed.). (2008). Bilim etiği el kitabı. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Gül, H. (2021). Bilim ve araştırma etiği. Pamukkale Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41 (1), 103- 120.
• Gür, R., Özbaş, M. (2021). Bilim, araştırma ve yayın etiği, K. Yılmaz, R.S. Arık (Ed.), Bilim ve araştırma etiği içinde (s. 45- 60). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Güven, Y.Ö., Kınıkoğlu, O. (2020). Hayvan deneyleri. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Irzık, G. (2008). Bilimin farklı boyutları ve etik, A. Erzan (Ed.), Bilim etiği el kitabı içinde (s.5-9). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Irzık, G., Erzan, A. (2008). Bilim etiği ve yöntem sorunu, A. Erzan (Ed.), Bilim etiği el kitabı içinde (s. 10- 14). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Irzık, G. (2008). Bilimsel araştırma ahlakı, A.Erzan (Ed.), Bilim etiği el kitabı içinde (s.15-16). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Karadağ, N. (2020). Etik ve meslek kavramı, etik kuramlar, N. Cemaloğlu (Ed.), Bilimsel araştırma teknikleri ve etik içinde (s. 241- 255). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Karakütük, K. (2002). Öğretim üyesi ve bilim insanı yetiştirme (Lisansüstü öğretimin planlanması). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kınsız, M. (2002). Mo’nun gizeminde Dayıoğlu’nun üslupsal gizemi. Fen- Edebiyat Fakültesi/ Edebiyat Dergisi, 14, 221-228.
• Regan, T. (2007). Kafesler boşalsın (S. Çağlayan, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Resnik, D.B. (2004). Bilim etiği (V. Mutlu, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sarı, İ., Aşırdizer, M. (2014). Tıbbi uygulamalar ve bilimsel çalışmalarda “çocuklarda onam” kavramı”. Adli Tıp Dergisi, 28 (1), 60-72.
• Selsam, H. (1995). Etik yeni değerler ve özgürlük (Y. Demirekler, Çev.) Ankara: Yaba Yayınları.
• Sert, G. (2020). Tıp hukuku ve etiği derslerine giriş. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
• Sever, S. (2015). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Sever, S. (2018). Sanatsal uyaranlarla dil öğretimi. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Şirin, M.R. (2019). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. İstanbul: Uçan At Yayınları.
• Tazebay, U.H. (2002). Genetik araştırmalar ve etik. Avrasya Dosyası, Moleküler Biyoloji ve Gen Teknolojileri Özel, 8 (3), 51-61.
• Tekcan, A. (2008). Sosyal bilim araştırmalarında etik kurallar, A. Erzan (Ed.), Bilim etiği el kitabı içinde (s.33-34). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Tolun, A. (2008). İnsan katılımcılarla yapılan tıbbi ve genetik uygulama ve araştırmalarda etik, A. Erzan (Ed.), Bilim etiği el kitabı içinde (s. 25-32). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Tuncer, F. N. (2018). Genetik çalışmaların önemi ve etik ilkeleri. Ö.Y. Çakmut (Ed.), Uluslararası Gen Hukuku Sempozyumu içinde (s. 25-35). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• TÜBA. (2002). Bilimsel araştırmada etik ve sorunları. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Uluoğlu, C., Akarsu, N., Perçin, F. (2007). Genetik araştırmaların etik yönü ve bir örnek üzerinden bilgilendirilmiş gönüllü olur formu. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 21(3), 207- 214.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K., Arık, R. S. (Ed.). (2021). Bilim ve araştırma etiği. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/laborantveveterinersaglik_ao/mevhhaklari.pdf Erişim Tarihi: 1.10.2021
• https://www.unesco.org.tr/Content_Files/Content/Sektor/Sosyal_ve_Beseri_B/insan_genetik_verileri.pdf Erişim Tarihi: 10.08.2021
• İncelenen Yapıtlar
• Dayıoğlu, G. (2002a). Mo’nun gizemi. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Dayıoğlu, G. (2020b). Mo’nun gizemi 2- otran. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Dayıoğlu, G. (2020c). Mo’nun gizemi 3- ikizler. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.