Teacher and Principal Characters in Children's Books

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 201 - 215, 31.12.2022

Oğuzhan Yılmaz , Yasin Yakar

https://doi.org/10.47935/ceded.1216084

Cited By: 1

Öz

It is known that teachers play a great role in shaping the characters of children at an early age. For this reason, the way the teacher characters are presented in children's books is important. The document analysis design was used in the study to determine how the teacher and principal characters in children's books are shown. In line with the purpose of the study, the works containing the characters of teachers and principals were obtained by taking into account the opinions of the relevant field experts. Afterward, these works were read considering the sub-problem of the research, and the works that were not thought to reflect the child's point of view and reality were not included in the study group. While determining the works, more than one work of the authors was not included, and the works of different authors were tried to be used as much as possible. The works examined in the study were first read by the researchers without keeping any records. Then, the books were reviewed in light of the sub-problem of the research, and the sections about the characters of the teacher and the principal were recorded without any filtering. These recorded data were uploaded to the NVIVO 11 qualitative data analysis program, where they were first subjected to descriptive analysis and then to content analysis. In order to increase the validity and reliability of the study, coding was done by considering the reliability formula of Miles and Huberman (1994). As a result of the study, it was determined that the characters of the teachers and principals care a lot about the school rules, sometimes they make a habit of discriminating and insulting the students, and they rarely show loving and understanding attitudes.

Anahtar Kelimeler

Children, fictional text, teacher, principal, education

Çocuk Kitaplarında Öğretmen ve İdareci Karakterler

Öz

Erken yaşlarda çocukların karakterlerinin şekillenmesinde öğretmenlerin büyük bir rol oynadığı bilinmektedir. Bu nedenle çocuk kitaplarında öğretmen karakterlerin sunuluş biçimi önemlidir. Yazınsal nitelikli çocuk kitaplarında yer alan öğretmen karakterinin nasıl resmedildiğini tespit etmek amacıyla yapılan çalışma, doküman analizi deseniyle kurgulanmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda içeriğinde öğretmen karakter bulunan eserler, ilgili alan uzmanlarının görüşleri dikkate alınarak temin edilmiştir. Sonrasında bu eserler araştırmanın problem cümlesi göz önünde tutularak okunmuş, çocuk bakışını ve gerçekliğini yansıtmadığı düşünülen eserler çalışma grubuna dâhil edilmemiştir. Eserler belirlenirken yazarların birden fazla eserine yer verilmemiş, mümkün olduğunca farklı yazarların eserleri kullanılmaya çalışılmıştır. Çalışmada incelenen eserler araştırmacılar tarafından öncelikle herhangi bir kayıt tutulmadan okunmuştur. Ardından araştırmanın alt problemi ışığında kitaplar gözden geçirilmiş, öğretmen karakterlerle ilgili kesitler herhangi bir süzgece tabi tutulmadan kayda alınmıştır. Kayıt altına alınan bu veriler NVİVO 11 nitel veri analiz programına yüklenerek önce betimsel analize ardından içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışmanın geçerlik ve güvenirliğini artırmak amacıyla kodlamalar Miles ve Huberman’ın (1994) güvenirlik formülü dikkate alınarak yapılmıştır. Çalışma sonucunda öğretmen karakterlerin okul kurallarını fazlasıyla önemsedikleri, kimi zaman ayrımcılık yapıp öğrencilere hakaret etmeyi alışkanlık hâline getirdikleri, nadir de olsa sevgi dolu ve anlayışlı tutumlar sergiledikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk edebiyatı, kurmaca metin, öğretmen karakteri, eğitim

Kaynakça

• Almerico, G. M. (2014). Building character through literacy with children's literature. Research in Higher Education Journal, 26, 1-13.
• Aydın, Y. (2006). Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu, Acımak, Yeşil Gece, Kan Davası romanlarında öğretmen tipleri ve toplumun öğretmen algılaması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Aykaç, N. ve Türkoğlu, İ. E. (2011). Çocuk ve gençlik edebiyatı bağlamında Montaigne’in denemelerinin eğitbilimsel değerler açısından değerlendirilmesi. 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde (s. 181-190). Ankara Üniversitesi.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Prentice Hall,
• Barone, D., Meyerson, M., & and Mallette, M. (1995). Images of teachers in children's literature. The New Advocate, 8(A), 257-270.
• Baskın, S., & Toyran, M. (2016). Cumhuriyet dönemi Türk romanında eğitim. Bartın Üniversitesi Uluslararası Edebiyat ve Toplum Sempozyumu içinde (s. 421-437). Bartın Üniversitesi.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal. 9 (2), 27- 40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Çe, M. (2016). Çılgın öğretmen. Uğurböceği Yayınları.
• Destegüloğlu, B. (2020). Çocuk kitaplarındaki kötü karakterlerin görünümleri ve ortaokul öğrencilerinin kötü karakterlere ilişkin algıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
• Dumanlı Kadızade, E. ve Aslan, Y. (2022). Çocuk Edebiyatı Metinlerinde Otoriterliğin Çeşitli Görünümleri: Rıfat Ilgaz ve Christine Nöstlinger Örneği. Türkçenin Eğitimi-Öğretiminde Kuramsal ve Uygulamalı Çalışmalar 12 içinde. Türk Dil Kurumu.
• Erdoğan, F. (2014). Böyle de ödev mi olur? Mavibulut Yayınları.
• Evans, S. and Bates, L. (2000). From Mark Twain to Toni Morrison: Subverting Teacher Authority in Children's Literature. National Council of Teachers of English, November 19, 2000 Milwauke, USA.
• Günday, R. (2014). Emile Zola’nın Gerçek ve Reşat Nuri Güntekin’in Yeşil Gece adlı romanlarında rahip/hoca ve öğretmen tipleri. PAÜSBED, 18, 115-134.
• İzgü, M. (2016). Yumurtadan çıkan öğretmen. Bilgi Yayınları.
• Kalfa, M. (2013). Cengiz Aytmatov’un ilk öğretmen romanındaki eğitsel sorunlar ve öğretmen imgesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 202-210.
• Karacan, Ş. G. (2013). Off ya! Yine mi ödev? Nesil Yayınları.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expended sourcebook. SAGE Publications.
• Niemi, N.S., Smith, J.B. & Brown, N. (2014). The portrayal of teachers in children’s popular fiction. Journal of Research in Education, 20(2), 58–80.
• Ramsey, K. H. (2003). The Portrayal of Teachers in Children’s Literature. Advanced Childrens Literature, 1-10.
• Sandefur, S. & Moore, L. (2004). The nuts and dolts of teacher images in children‘s Picture storybooks: A content analysis. Education, 125(1), 41-55.
• Sertbarut, M. (2013). Sınıfta kalanlar okul açtılar. Çizmelikedi Yayınları.
• Sever, S. (2010). Çocuk ve edebiyat. Tudem Yayınları.
• Sevinç, C. (2012). Aydının halkla imtihanı: Ziya Gökalp’in “halka doğru” düsturu bağlamında Cumhuriyet’in ilk çeyreğinde Türk romanında idealist öğretmen tipleri. Gazi Türkiyat Dergisi, 10, 128-163.
• Toker, Ş. (2002). Cumhuriyet sonrası Türk romanında öğretmen ve sorunları. Ege Eğitim Dergisi, 2 (1), 1-10.
• Triplett, C., & Ash, G. (2000). Reflecting on the portrayal of teacher-studentrelationships in children’s literature. New Advocate, 13 (3), 241, 245-246.
• Watkins, S. (2016). Yaratık öğretmen çıldırdı. Domingo Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.