Some Assessments of European Porcelains Found in Excavations of Alanya Citadel

Yıl 2014, , 453 - 466, 01.06.2014

Özlem Oral

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201406471

Öz

A variety of European manufacturing porcelain fragments found during excavations of the Tophane Quarter and harbor area of Alanya Citadel from 2006 to 2008, within the Archeological Excava­tions and Restoration Project of Alanya Citadel, show the presence of commercial relations of late Ottoman Alanya with the Levant and Central Europe. Based upon trade marks and the characteristic decoration of fragments it is possible to determine their production centers in Europe. This article aims to assess the cultural and trading life of late Ottoman Alanya through these European manufactured porcelains.

Anahtar Kelimeler

Art History • Late Ottoman period • Porcelain • European Porcelain • the Eastern Mediterranean Levant • Levant Trade

Alanya Kalesi Kazılarında Bulunan Avrupa Porselenleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler

Öz

Alanya Kalesi’nin liman kesiminde ve Tophane Mahallesi’nde 2006-2008 yılları arasında, Alanya Arke­olojik Kazıları ve Restorasyon Projesi kapsamında gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkan Avrupa imalatı çok sayıdaki porselenin, üzerlerindeki damgalar ve karakteristik motiflerinden yola çıkılarak, Avrupa’daki üretim merkezlerinin belirlenebilmesi mümkün ola­bilmiştir. Bu makalede söz konusu buluntulardan bir grup seçki sunulmak suretiyle bu porselenlerin Geç Osmanlı Alanyası’nın kültür ve ticaret tarihine katkı­sına yönelik bir değerlendirmenin yapılması amaçlan­maktadır.

Anahtar Kelimeler

Sanat Tarihi • Geç Osmanlı • Porselen • Avrupa Porseleni • Doğu Akdeniz Levant • Levant Ticareti

Kaynakça

• AOC Annuaire Oriental du Commerce 16me Année, 1900.
• AŞS Antalya Şer’iyye Sicili, Milli Kütüphane.
• SVK Salname-i Vilâyet-i Konya.
• Bacci 1969 M. Bacci, European Porcelain. London 1969.
• Bailey 1970 F. E. Bailey, British Policy And The Turkish Reform Movement- A Study in Anglo-Turkish Relations (1826-1853). New York 1970.
• Beaufort 2001 F. Beaufort, Karamanya. Çev.: A. Neyzi – D. Türker, Antalya 2001.
• Bilici 2008 Z. K. Bilici, Kalenin Gemileri-Alanya Kalesi’ndeki Gemi Graffitileri. İstanbul 2008.
• Cuinet 1980-1895 V. Cuinet, La Turquie d’Asie Geographie Administrative, Statistique, Descriptive et Raisonné de Chaque Province l’Asie-Mineure. Paris 1890- 1895.
• Çelikkol, Groot – Slot 2000 Z. Çelikkol, A. De Groot, – B. J. Slot, Lale İle Başladı (It Began With The Tulip). Ankara 2000.
• François 2009 V. François, “Ceramiques D’epoque Ottomane Ả La Citadelle De Damas, des dẻcouvertes archẻologiques nouvelles au Bilâd al-Châm”. Al-Rafidan XXX (2009) 53-66.
• François 2011 V. François, “Assemblages De Céramiques Du Début Du XVe Et Du XVIIIe Siécles Ả Damas”. Al-Rafidan XXXII (2011) 294-329.
• Godden 1993 G. A. Godden, Godden’s Guide to European Porcelain. New York, LondonParis 1993.
• Groot 1978 A. H. De Groot, The Ottoman Empire and the Dutch Republic (A History of the Earliest Diplomatic Relations 1610-1630). İstanbul 1978.
• Hobson 1932 R. L. Hobson, “Early Staffordshire Wares Illustrated by Pieces in the British Museum Article V (Conclusion) The Whieldon Period”. The Burlington Magazine for Connoisseurs 6, 23 (February 1904) 148-149, 152-154.
• Honey 1942-1952 W. B. Honey, European Ceramic Art From the End of the Middle Ages to about 1815-A Dictionary of Factories, Artists, Technical Terms et Cetera. Vol. II, London 1949-1952.
• İlter 2002 A. İlter, Tanzimat Sonrası Sanayi Devriminin Küçük Sanatlara Yansıması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2002.
• Karagedik 2006 N. Karagedik, “XIX. Yüzyıl Ortalarında Alâiyye Kaza Merkezde İskân, Nüfûs ve Mesleki Yaşam”. Alanya Tarih ve Kültür Seminerleri V (2006) 232-250.
• Kurmuş 1975 O. Kurmuş, Emperyalizmin Türkiye’ye Girişi. İstanbul 1975.
• Mercangöz 2003 Z. Mercangöz, “Kuşadası Kadı Kalesi Kazı 2001 Yılı Çalışmalar”. XXIV. Kazı Sonuçları Toplantısı II, 27-31 Mayıs 2002 (2003) 125-138.
• Oral 2009 Ö. Oral, Alanya Kalesi Kazılarında Çıkan Avrupa Porselenleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara 2009.
• Ortaylı 2000 İ. Ortaylı, Osmanlı İmparatorluğu’nda İktisadi ve Sosyal Değişim Makaleler-1. Ankara 2000
• Ortaylı 2008 İ. Ortaylı, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. İstanbul 2008.
• Önsoy 1982 R. Önsoy, Osmanlı-Alman İktisadi Münasebetleri-1871-1914. İstanbul 1982.
• Özyiğit 1995 Ö. Özyiğit, “1993 Yılı Phokala Kazı Çalışmaları”. XVI. Kazı Sonuçları Toplantısı I, 30 Mayıs -3 Haziran 1994 (1995) 425-454.
• Özyiğit 1996 Ö. Özyiğit, “1994 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları”. XVII. Kazı Sonuçları Toplantısı II, 29 Mayıs-2 Haziran 1995, (1996) 1-26.
• Pamuk 1995 Ş. Pamuk, 19. Yüzyılda Osmanlı Dış Ticareti. Ankara 1995.
• Reeck 2000 M. V. Den. Reeck, Belgium in the Ottoman Capital (From the Early Steps to “la Belle Epoque”-The Centenary of “Le Palais de Belgique: 1900-2000. İstanbul 2000.
• Sami 1311 Ş. Sami, “Alaiyye Maddesi”. Kâmusü’l-Alâm Cilt IV İstanbul 1311.
• Sevin, Arslan – Kalsen 2011 V. Sevin, N. Arslan – H. Kalsen, Harput Kale Mahallesi’nde Osmanlı Yaşamı. İstanbul 2011.
• Ubicini 1998 M. A. Ubicini, Osmanlı’da Modernleşme Sancısı (Türkiye Üzerine Mektuplar). Çev.: C. Aydın, İstanbul 1998.
• Yener – Malkoç 2005 A. Yener – M. Malkoç, “Kale İçi, 148 Ada, 15 Parselde Yapılan Sondaj Kazısı”. XIV. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu 30 Nisan-2 Mayıs 2004 (2005) 101-108.
• Yerasimos 1974 S. Yerasimos, Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye (Bizans’tan Tanzimat’a). Çev.: B. Kuzucu, İstanbul 1974.
• Yılmaz 2007 L. Yılmaz, “Alanya-Tophâne Mahallesi’ndeki Geç Osmanlı Dönemi Kiliselerinden Bir Örnek”. Konya Kitabı X (761-776) Konya 2007.