An Example of South/South West Pisidian Water Cisterns: The Double Water Cistern of Sia

Yıl 2015, , 119 - 128, 01.06.2015

Mehmet Kürkçü

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.2015011398

Öz

In the results and reports from archaeologi­cal excavations and field surveys conducted in Anato­lia most frequently the hydrological conditions and the water-related infrastructures of ancient cities are ignored. This paper presents an unpublished hydrau­lic structure known locally as the Çifte Sarnıç – or simply Çifte – which is located near the Psidian city of Sia. Firstly a detailed description and the full localiza­tion of the monument is given, followed by its architecture and function and its unique typological features are investigated. The double cistern at Sia, of which there is no other example in Anatolia, is compared to related examples in Pisidian cities in the attempt to determine how it was operated as part of a functioning system. Finally, the construction materials employed, the construction technique and the context are assessed as to the chronological parameters and a dating for this double water cistern at Sia is proposed.

Anahtar Kelimeler

Water Supplies • Cistern • Pisidia • Urbanism • Hellenistic Period

Güney/Güneybatı Pisidia Sarnıçlarına Bir Örnek: Sia Çifte Sarnıcı

Öz

Antikçağda kurulan kentlerin hidrolojik düzen­lemelerine, altyapı çalışmalarına ve sarnıç­lara ilgisiz ka­lın­ması Anadolu’da gerçek­leştirilen kazı ve yüzey araştır­ma­larına ait rapor ve sonuçlarının neredeyse tama­mına yakın bö­lü­münde karşımıza çıkar. Bu makalenin amacı bir Pisidia kenti olan Sia yakınlarında bulunan ve yöre halkı tarafından Çifte Sarnıç ya da sadece Çifte diye adlandırılan bir su yapısının tanıtılıp modern literatüre kazandırılmasıdır. Bunu yaparken kentin araştırma biri­kimine ve tespit edilen sarnıcın lokasyonu, tanıtımı, be­tim­len­mesinin yanı sıra mimari tipolojisinin belirlen­mesine ve işlevine ait değerlen­dirme­lerde bulu­nu­lacaktır. Son olarak, tipolojik açıdan incelen­diğinde Anadolu’da gü­nümüze değin bir benzeri bulunmayan Sia Çifte Sarnı­cı’nın Pisidia kentlerindeki diğer örneklerle karşı­laş­tırılması yapılarak çalışma siste­mi belir­lenmeye çalı­şıla­caktır. Kullanılan malzeme, uy­gu­lanan yapım tekniği ve bulunduğu kontekst kronolo­jik bir bütünlük içeri­sinde değerlendiri­lip strüktürün inşa edildiği dönem hakkında ta­rih­lendirmeye gidile­cektir.

Anahtar Kelimeler

Su Sistemleri • Sarnıç • Pisidia • Şehircilik • Hellenistik Dönem

Kaynakça

• Plin. nat (= Gaius Plinius Secundus “Yaşlı”, Naturalis Historia) Kullanılan Metin ve Çeviri: Gaius Plinius Secundus, Natural History. Trans.: H. Rackham, vol. I-V. Cambridge, Massachusetts - London 19613 - 19996 (The Loeb Classical Library).
• Theophr. h. plant (= Theophrastos, Peri Phyton Historias) Kullanılan Metin ve Çeviri: Theophrastus, Enquiry into Plants. Trans.: A. Hort. Cambridge, Massachusetts - London 1916 (The Loeb Classical Library).
• Vitr. (= Vitrivius, De Architectura) Kullanılan Metin ve Çeviri: Vitrivius, On Architecture. Trans.: F. Granger. Cambridge - Massachusetts - London 1998 (The Loeb Classical Library).
• Adam 2008 J. P. Adam, La Construction Romaine. Paris 2008.
• Aydal et al. 1998 S. Aydal – S. Mitchell – L. Vandeput, “1996 Yılı Pisidia Yüzey Araştırmaları”. AST XV (1998) 275-294.
• Bean 1960 G. Bean, “Notes and Inscriptions from Pisidia II”. Anatolian Studies 10 (1960) 43-82.
• Berard 1892 V. Berard, “Inscriptions d'Asie Mineure”. BCH XVI (1892) 417-446.
• Bingöl 1984 O. Bingöl, “Bayraklı (Eski İzmir) Çatı Kiremitleri”. Anadolu (Anatolia: 1976/77) XX (1984) 51-81.
• Brinker 1990 W. Brinker, Wasserspeicherung in Zisternen: Ein Beitrag des Wasserversorung früher Städte (Mitteilungen des Leichweiss-Instituts für Wasserbau der Technischen Univesität Braunschweig, 109). Braunschweig 1990.
• Büyükyıldırım 1994 G. Büyükyıldırım, Antalya Bölgesi Tarihi Su Yapıları. Ankara 1994.
• Chamonard 1924 J. Chamonard, Exploration Archéologique de Délos, VIII: Le Quartier du Théâtre: Etude sur l’habitation Délienne à l’époque Hellénistique, 2: Construction et Technique, Appendice. Paris 1924.
• El Khatib-Boujibar 1992 N. El-Khatib Boujibar, “Le Probleme de l'alimentation en eau a Lixus.”. Ed. Ecole Française de Rome, Actes du Colloque de Larache (8-11 Novembre 1989). Rome (1992) 305-323.
• Er 2006 Y. Er, Klasik Arkeoloji Sözlüğü. Ankara 2004.
• Kürkçü 2014 M. Kürkçü, L'urbanisme et les Aménagements Hydrauliques de Termessos. II Volumes. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Université de Paris-Sorbonne. Paris 2014.
• Mamoun – Charpentier 2009 A. Mamoun – G. Charpentier, “La Gestion de l’eau dans un Village des Campagnes de la Syrie du Nord”. Eds. M. Mouton – M. Al-Dbiyat, Stratégies d’acquisition de l’eau et société au Moyen-Orient Depuis l’Antiquité. Beyrouth (2009) 149-156.
• Martin – Ginouves 1985 R. Martin – R. Ginouves, Dictionnaire Méthodique de l'architecture Grecque et Romaine. Tome I. Matériaux, Techniques de Construction, Techniques et Formes du Décor. Roma 1985.
• Orlandos 1966 A. Orlandos, Les Matériaux de Construction et la Technique Architecturale des Anciens Grecs I. Paris 1966.
• Öziş 1987 Ü. Öziş, Su Mühendisliği Açısından Anadolu'daki Eski Su Yapıları. İzmir 1987.
• Pamir – Yamaç 2012 H. Pamir – İ. Yamaç, “Antiokheia ad Orontes Suyolları”. ADALYA XV (2012) 33-63.
• Riera 1994 I. Riera, “Le testimonianze Archeologiche”. Utilitas Necesseria. Sistemi İdraulici nell'Italia Romana, a cura di I Riera. Milano (1994) 163-466.
• Şimşek – Büyükkolacı 2006 C. Şimşek – M. Büyükkolacı, “Laodikya Antik Kenti Su Kaynakları ve Dağıtım Sistemi”. ADALYA IX (2006) 83-103.
• Tanrıöver et al. 2006 E. Tanrıöver – N. O. Baykan – N. Baykan, “The Water Supply Systems of Caria, an Inventory Study”. Ed. G. Wilinger, Cura Aquarium in Ephesus, Volume I. Leuwen - Paris (2006) 127-132.