Transcultural, Ottoman Albums Printed in London in 19th Centur

Yıl 2015, , 365 - 378, 01.06.2015

Esma İgüs

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.2015011413

Öz

The East, and consequently Ottoman culture was perceived as exotic and a magical world in the world of thought of the West from the 16th century onwards. Curiosity and interest in the exotic and magical Ottoman world was met by the albums prepared in the West, containing images of Ottoman culture with explanatory texts. As these albums were cultural objects created by societies, the first discus­sion in our study will be what the concept of “cultu­re” means on scientific grounds. The mea­ning of the cross-culture concept which is a subdiscip­line of cul­tu­re, will be explained in terms of art and the discip­line of cultural history. Another topic examined in this study is the chronological determi­nation of the Ottoman albums prepared in Europe, containing ima­ges of Ot­to­man culture. Followed by the prepa­ration processes of the “Young Album” and the “Al­bum of Turkish Military Cos­tume” which were prin­ted in London under the protection of the Ottoman Empire in the 19th century, are mentioned and intro­duced within the framework of the discipline of cultural history. Where these albums stand within the Ottoman and English world of tho­ught, how these two cultures perceive these albums, and the link between these albums and the cross-culture concept are examined in the conclusions.

Anahtar Kelimeler

Culture • Cross-Cultural • Ottoman Empire • Album

Kültürlerarasılık, 19. Yüzyılda Londra’da Basılan Osmanlı Albümleri

Öz

16. yüzyıldan itibaren Doğu dolayısıyla da Os­man­lı kültürü, Batı’nın zihin dünyasında egzotik ve büyülü bir dünya olarak algılanmıştır. Egzotik ve bü­yülü Osmanlı dünyasına olan merak ve ilgiyi, içle­rinde Osmanlı kültü­rüne ait görsellerin ve açıklama metin­lerinin bulunduğu Batı’da hazırlanan albümler karşı­lamıştır. Bu albümler, toplumların ürettiği kül­türel nesneler olduğu için, çalış­mamızda öncelikle kül­tür kav­ra­mının bilimsel zeminde ne anlama gel­diği tartışı­la­caktır. Metnin ilerleyen bölü­münde kül­tür teriminin bir alt açılımı olan kültürlera­rası kav­ramının sanat, kültür tarihi disiplini açısından ifa­desi ortaya konu­lacaktır. Avrupa’da Osmanlı’ya iliş­kin görsel imajlar içeren Osmanlı albümlerinin kro­nolojik olarak tespiti bu çalışmanın üzerinde dura­cağı bir başka konudur. Daha sonra ise 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu himayesinde Londra’da basılmış olan ”Young Albümü” ve ”Türkiye Askeri Kos­tümü Albümü” adlı çalışmaların hazırlanışındaki süreçlere değinilecek ve sanat tarihi disiplini çerçe­vesinde söz konusu albüm­ler tanıtılacak­tır. Metnin sonuç bölümünde ise; bu albümlerin Os­manlı ve İn­giliz zihin dünyasında nerede durduğu, iki kültürün bu albümleri algılama biçimlerine ilişkin yak­la­şım­ları, ve albümlerin kültürlerarası kav­ramı ile olan bağı irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Kültür • Kültürlerarası • Osmanlı İmparatorluğu • Albüm

Kaynakça

• Adams 2003 A. Adams, Webs of Allusion: French Protestant Emblem Books of the Sixteenth Century. Genova 2003.
• Aman 2012 F. Aman, “Bronislaw Malinowski’nin Kültür Teorisi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21/1 (2012) 135-151.
• Anonymous 1814 Anonymous, The Post Office Annual Directory for 1814, Being a List of More Than 17000 Merchants, Traders ex. of London and Parts Adjacent. London 1814.
• Anonymous 1815 Anonymous, The Repository of Arts, Literature, Commerce, Manufactures, Fashion and for January. Volume XIII. London 1815.
• Anonymous 1996 Anonymous, Check List of Painters 1200-1994 Represented in the Witt Library, Courtauld Institue of Art London. Chicago 1996.
• Anonymous 2012 Anonymous, Benezit Dictionary of British Graphic Artists and Illustrators. Oxford 2012.
• Aytaç 2011 A. Aytaç, “Türk Medeniyetinde Dokuma Kültürü ve Yabancı Resim Sanatı Üzerindeki Tarihsel Yeri”. 38. Icanas Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildirileri. Ankara (2011) 203-220.
• Briggs 1992 A. Briggs, “Culture”. Ed. R. Bauman, Folklore, Cultural Performances, and Popular Entertainments. New York – Oxford- London (1992) 52-60.
• Clark 1818 J. H. Clark, The Military Costume of Turkey: Illustrated by a Series of Engravings from Drawings Made on the Spot. London 1818.
• Codell 2012 F. J. Codell, “The Art of Transculturation”. Ed. J. Codell, Transculturation in British Art 1770-1930. Farnham (2012) 1-9.
• Erkenekli 2013 M. Erkenekli, “Toplumsal Kültür Araştırmaları İçin Değer Merkezli Bütünleşik Bir Kültür Modeli Önerisi”. Savunma Bilimleri Dergisi 12/1 (2013) 147- 172.
• Fidan 2011 S. Fidan, “Türk Kültüründe Askeri Giyim Kuşam ve Asker Modası”. Milli Folklor 23/92 (2011) 95-105. (Eserde atıfı bulunmamaktadır).
• Girgin 2005 K. Girgin, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol). İstanbul 2005.
• Görünür – Ögel 2006 L. Görünür – S. Ögel, “Osmanlı Kaftanları ile Entarilerinin Farkları ve Kullanılışları”. İTÜ Dergisi-Sosyal Bilimler 3/1 (2006) 59-68.
• Güvenç 1994 B. Güvenç, İnsan ve Kültür. İstanbul 1994.
• Hoeveler – Long 2006 D. Hoeveler – C. J. Long, “Mapping Orientalism Representations and Pedagogies”. Interrogating Orientalism: Contextual Approaches and Pedagogical Practices. Columbus (2006) 1-21.
• Hür 2003 A. Hür, “Kapıdağlı (Konstantin)”. DündenBügüne İstanbul Ansiklopedisi. İstanbul (2003) 407-408.
• İşler 2010 E. İşler, “Mitler ve Kültürlerarası İletişim”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5 (2010) 17-22.
• Kırkbıyık 2009 M. Kırkbıyık, “Kıyafetname-i Cedide Hakkında”. Ankara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 39 (2009) 793-813.
• Klemm 1867 G. F. Klemm, Allegemeine Cultur Geschichte der Menscheit. Leipzig 1867.
• Krober – Kluckhohn 1952 A. L. Krober – C. K. M. Kluckhohn, Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions. New York 1952.
• Moran 1994 B. Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul 1994.
• Renda 2000 G. Renda, ‘’Tasvir-i Hümayun 1800-1922’’. Yay. Yön. S. Kangal, Padişahın Portreleri, Tesavir-i Al-i Osmani. İstanbul (2000) 520-544.
• Roberts 2012 M. Roberts, “Imperial Portraiture and Transcultural Aesthetics”. Ed. J. Codell, Transculturation in British Art 1770-1930. Farnham (2012) 159-175.
• Roberts 2014 M. Roberts, “Ottoman Art, Empire and the Orientalism Debate”. Ed. R. Aldrich-K. McKenzie, The Routledge History of Western Empires. London. (2014) 364-384.
• Rogal 2002 S. J. Rogal, The Study of the Dispersal of a Nineteenth Century American Private Library Volume I. New York 2002.
• Salgar 2001 M. F. Salgar, Üçüncü Selim Hayatı, Eserleri. İstanbul 2001.
• Taylor 2004 L. Taylor, Establishing Dress History. Manchester 2004.
• Tracy 2007 N. Tracy, Britannia’s Palette, The Arts of Naval Victory. Montreal 2007.
• Unat 1968 F. R. Unat, Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri. Ankara 1968.
• Yenişehirlioğlu 2014 F. Yenişehiroğlu, “Sanat Tarihi Araştırmaları: Kültürel Kimlikte Gelenek, Çeşitlilik ve Değişim”. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9 /10 (2014) 1-3.
• Yıldırım 2014 L. Yıldırım, “Avrupa Tekstil Baskıcılığının Gelişiminde Türk Kırmızısı'nın Rolü”. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi 12 (2014) 11-22.
• Young 1815 John Young, A Series of Portraits of the Emperors of Turkey from the Foundation of the Monarchy to the Year 1808. Engraved from Pictures Painted at Constantinople by Command od Sultan Selim the Third with a Biographical Account of Each Emperors. London 1815.