FREIGHT CONTRACTS ACCORDING TO THE CODE OF MARITIME TRADE LAW

Yıl 2016, , 393 - 410, 01.06.2016

İlknur Uluğ Cicim

https://doi.org/10.13113/CEDRUS/201623

Öz

Although important studies have been made in the field of Ottoman maritime studies, research con­cerning Ottoman maritime law, of most considera­ble importance in the Ottoman judicial system, is limited. Transportation, studied in the context of Mari­time Law, has essential characteristics in respect to a state’s authority on the seas. This study investigates the histori­cal development of Ottoman freight contracts made for maritime transport and according to the Code of Mari­time Law which entered into force in 1863, it analyses these contracts.

Anahtar Kelimeler

Maritime Trade Law • Freight Contracts • Maritime Transport • Code of Maritime Trade Law

TİCARET-İ BAHRİYE KANUNNAMESİ’NE GÖRE NAVLUN SÖZLEŞMELERİ

Öz

Osmanlı Denizciliği alanında yapılmış önemli çalış­malar mevcut olmasına rağmen, Osmanlı’nın hukuk sis­temi içerisinde azımsanmayacak derecede önem sa­hibi olan Deniz Ticaret Hukuku hakkında yapılan araş­tırma­lar bir hayli sınırlıdır. Deniz Ticaret Hukuku’na göre incelenen taşımacılık, denizlerde yetkinliği olan dev­letler açısından vazgeçilmez bir niteliğe sahiptir. Bu çalışmanın amacı da; Osmanlı Dönemi’nde deniz nakli­yatı esna­sında gerçekleştirilen Navlun sözleşmeleri­nin tarihsel gelişimini ve bu sözleşmelerin 1863’te yürürlüğe giren Ticaret-i Bahriye Kanunnamesi’ndeki yerini ince­lemek­tir.

Anahtar Kelimeler

Deniz Ticaret Hukuku • Navlun Sözleşmeleri • Deniz Taşımacılığı • Ticaret-i Bahriye Kanunu

Kaynakça

• BOA Başbakanlık Osmanlı Arşivi - Mütenevvî Maruzat Evrakı (BOA. Y. MTV.) 310/212.
• BOA Başbakanlık Osmanlı Arşivi - Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi (BOA. DH. MKT.) 72/01.
• BOA Başbakanlık Osmanlı Arşivi - Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdiriyeti Tahrirat Kalemi (BOA. DH. EUM. THR.) 71/03.
• 5 Numaralı Mühimme Defteri 5 Numaralı Mühimme Defteri; Özet ve İndeks. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları. Ankara 1994.
• 7 Numaralı Mühimme Defteri 7 Numaralı Mühimme Defteri; Özet-İndeks Transkripsiyon. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları. Ankara 1996.
• 12 Numaralı Mühimme Defteri 12 Numaralı Mühimme Deferteri; Özet-Transkripsiyon-İndeks. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları. Ankara 1996.
• Kanunname Kânunnâme-i Hümâyun-ı Ticâret-i Bahriyye. İstanbul 1280. Düstur Düstur. 1.Tertib - Cilt I. İstanbul 1289.
• Altunbay 2002 M. Altunbay, “Klasik Dönemde Osmanlı'da Madencilik”. Türkler 10 (2002) 792-801.
• Arı 2007 B. Arı, “Akdeniz'de Korsanlık ve Osmanlı Deniz Hukuku”. Ed. Ö. Kumrular, Türkler ve Deniz. İstanbul (2007) 265-318.
• Arı 2011 Kemal Arı, “İzmir'de Deniz Ulaşımı ve Ticaretinin Kent Kimliğinin Oluşumu Üzerindeki Etkileri”. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi III/1 (2011) 1-18.
• Bes 1959 J. Bes, Kiralama Ve Deniz Nakliyatı Terimleri. Çev. F. Biren. İstanbul 1959.
• Bostan 1997 İ. Bostan, “XV ve XVI. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nin Deniz Politikası”. XV ve XVI. Asırları Türk Asrı Yapan Değerler. İstanbul (1997) 185-204.
• Braudel 1994 F. Braudel, II. Felipe Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, Cilt II. Çev. M. A. Kılıçbay. Ankara 1994.
• Bulunur 2004 K. İ. Bulunur, “16. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda Deniz Taşımacılığı: Navlun ve İskerçe Sözleşmeleri”. Journal of History Studies VI/3 (2004) 89-102.
• Cumalıoğlu 2008 E. Cumalıoğlu, “Kırkambar Sözleşmesinde Taşıyanın Gemiyi Belirlemesinin Hukuki Niteliği”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi X/2 (2008) 65-98.
• Çağa 1978 T. Çağa, Deniz Ticaret Hukuku I. İstanbul 1978.
• Çelik 2013 K. Çelik, “19. Yüzyılın Sonu ile 20. Yüzyılın Başlarında Suriye'de Dış Ticaret”. Tarih Okulu Dergisi XVI (2013) 705-738.
• Çiftçi 2007 C. Çiftçi, “Osmanlı Döneminde İstanbul'un İaşesinde Bursa'nın Rolü”. OTAM XVI (2004) 153-171.
• Du Jourdin 1993 M. M. Du Jourdin, Avrupa ve Deniz. Çev. M. Kargın. İstanbul 1993.
• Durhan 2008 İ. Durhan, “Tanzimat Döneminde Osmanlı Yargı Teşkilatındaki Gelişmeler”. Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi XII/3-4 (2008) 55- 111.
• Ekinci 2006 İ. Ekinci, “XIX. Yüzyılda Osmanlı Deniz Ticaretinde Değişim ve Tepkiler”. Tarih İncelemeleri Dergisi II (2006) 35-76.
• Ekinci 2011 İ. Ekinci, “Osmanlı Deniz Ticaretinde Ölçü Birimlerinin Batılılaşmasına Bir Örnek; Kile'den Tonilato'ya, Moorsom Usulü'nün Kullanılması”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi IV/17 (2011) 311-324.
• Emecen 1989 F. Emecen, “XVI. Asrın İkinci Yarısında İstanbul ve Sarayın İaşesi İçin Batı Anadolu'dan yapılan Sevkiyat”. Ed. Anonymous, Tarih Boyunca İstanbul Semineri 29 Mayıs - 1 Haziran 1988 Bildiriler. İstanbul (1989) 197-230.
• Gedikli 2006 F. Gedikli, “XV ve XVI. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti'nde Deniz Taşımacılığına Dair Bazı Hukuki Terimler Ve Düzenlemeler”. Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları I (2006) 41-64.
• Güçer 1987 L. Güçer, “XVI - XVIII. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunun Ticaret Politikası”. Türk İktisat Tarihi Yıllığı I (1987) 1-128.
• Gürboğa 2008 N. Gürboğa, “Osmanlı Taşrasında Belediye İdaresi: Alanya Belediyesi (1914-1915)”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi VII/16-17 (2008) 165-185.
• Hirsch 1942 E. E. Hirsch, Deniz Ticareti ve Sigorta Hukuku. İstanbul 1942.
• İnalcık 1992 H. İnalcık; “Ottoman Galata 1453-1553”. Varia Turcica V/13 (1991) 275- 375.
• İnalcık 2000 H. İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi (1300- 1600), Cilt I. Çev. H. Berktay. İstanbul 2000.
• Kender et al. 2014 R. Kender, E. Çetingil – E. Yazıcıoğlu, Deniz Ticaret Hukuku, Cilt I. İstanbul 2014.
• Köse 2003 M. Z. Köse, “Osmanlı Balkanı’nda Kara Ticareti ve Rekabet: Rumeli'de Dubrovnik Tüccarları (1600-1630)”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi XVI (2003) 41-58.
• Kurdakul 1987 N. Kurdakul, Ticaret Anlaşmaları ve Kapitülasyonlar. İstanbul 1987.
• Kurul 2014 E. Kurul, “Rhodos’luların Denizcilik Yasası: Νόμος Ῥοδιῶν Ναυτικός”. Cedrus II (2014) 527-549.
• Kurul 2015 E. Kurul, “Iustinianus, Digesta XIV. 2: Gemiden Mal Atımına İlişkin Rhodos Yasası Hakkında”. Cedrus III (2015) 379-389.
• Küçük 2007 E. Küçük, Roma Hukuku’nda Donatanın Sorumluluğu. Ankara 2007.
• Özdemir 2009 Ş. Özdemir, “Osmanlı Denizciliğinde Gemi Kazaları ve Dalışlar”. OTAM XIX (2009) 365-380.
• Pakalın 1951 M. Z. Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. Cilt 2. İstanbul 1951.
• Quataert 1987 D. Quataert, Osmanlı Devleti'nde Avrupa İktisadi Yayılımı ve Direniş (1881-1908). Çev. S. Tekay. Ankara 1987.
• Sami 2014 Ş. Sami, Kâmûs-i Türkî. Eds. R. Gündoğdu, N. Adıgüzel – E. F. Önal. İstanbul 2014.
• Tabakoğlu 2014 A. Tabakoğlu, “Osmanlı Döneminde İstanbul'un İaşesi”. Eds. F. M. Emecen, A. Akyıldız – E. S. Gürkan, Osmanlı İstanbul'u Fetih ve İstanbul Sempozyumu. İstanbul (2014) 99-168.
• Tekin 2003 A. Tekin, “Osmanlı Devleti'nde Hukuk Devletinin Gelişim Süreci”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi VI/24 (2003) 380-413.
• Tinniswood 2011 A. Tinniswood, 17. Yüzyılda Akdeniz’de Korsanlık. Çev. D. Tayanç. İstanbul 2011.
• Uygun 2015 S. Uygun, “Bir Fransız Buharlı Deniz Nakliyat Kumpanyası Etrafında Osmanlı-Fransız Ermeni İlişkileri”. Akademik Bakış Dergisi VIII/16 (2015) 121-146.
• Üçok – Mumcu 1982 C. Üçok – A. Mumcu, Türk Hukuk Tarihi. Ankara 1982.
• Ünal 2006 M. A. Ünal, “XVI. Yüzyılda Sinop Tersanesi için Canik Sancağından Malzeme Temini”. Ed. C. Yılmaz, Geçmişten Geleceğe Samsun. Samsun (2006) 231-252.
• Yıldırım – Öğreten 2009 H. Yıldırım – A. Öğreten, “1876-1908 Döneminde Ereğli Kömür Havzasında Uygulanan Madencilik Teşvik ve Sonuçları”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi II/7 (2009) 323-344.
• Yılmaz 2010 F. Yılmaz, Osmanlı Tarih Sözlüğü. İstanbul 2010.