Neapolis: The Castle of Termessos at the Crossroad of Pisidia, Lykia and Pamphylia

Yıl 2018, , 435 - 451, 29.06.2018

Nevzat Çevik

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201820

Öz

Neapolis Ancient Settlement on the top of Keldağ situated in Doyran just at the junction of Lycia, Pamphylia and Pisidia, was surveyed in detail by the author and his team between 1997-2004 and the first scientific archeological studies were conducted. It was understood by the help of new inscriptions that the city was a peripolion of Termessus, and took an important role in the political history of the region. As a result of detailed research at Neapolis, which had the character of a rural settlement of a demos scale with a military out¬post function, numerous important discoveries about urbanizm and local architecture both of Roman and al¬so of Byzantine times. This study briefly presents these discoveries.

Anahtar Kelimeler

Neapolis, Termessus, Peripolion, Pisidia, Doyran

Lykia, Pisidia ve Pamphylia Kavşağında Termessos’un Uç Kalesi: Neapolis

Öz

Lykia, Pisidia ve Pamphylia’nın kesiştiği Doyran yöresinde, Keldağ tepesinde bulunan Neapolis antik kenti 1997-2004 yılları arasında yazar ve ekibi tarafından detaylıca incelenmiş ve arkeolojik açıdan ilk kez bilimsel araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Termessos’un peripolion’u olduğu epigrafik araştırmalarda yazıtlar aracılığıyla kanıtlanan yerleşimin bölgenin siyasi tarihinde de önemli bir rol oynadığı anlaşılmıştır. Demos niteliğinde, askeri amaçlı bir uç kale fonksiyonlu kırsal bir yerleşim karakterindeki Neapolis’te gerçekleştirdiğimiz bu kapsamlı ça-lışmaların sonucunda şehircilik ve yerel mimarlık açısından hem Roma hem de Doğu Roma dönemlerine ilişkin çok sayıda önemli keşif yapılmıştır. Bu çalışma bu keşifleri özetlemektedir.

Anahtar Kelimeler

Neapolis, Termessos, Peripolion, Pisidia, Doyran

Kaynakça

• Akyürek 2006 E. Akyürek, “The Bey Dağları in the Byzantine Period: Trabenna, Neapolis and their territories”. Eds. K. Dörtlük, B. Varkıvanç, T. Kahya, J. des Courtils, M. Doğan-Alpaslan – R. Boyraz, III. Uluslararası Likya Sempozyumu, Sempozyum Bildirileri / The III rd International Symposium on Lycia, Symposium Proceedings, vol. I. Antalya (2006) 1-18.
• Akyürek et al. 2003 E. Akyürek, G. Tiryaki – A. Kızılkayak, “Antalya’nın Doyran ve Aşağı Karaman Köylerindeki Bizans Mimari Varlığı”. Arkeoloji ve Sanat Dergisi 112 (2003) 13-26.
• Bulut 2005 S. Bulut, “Likya-Pamfilya-Pisidia Sınır Bölgesinden Sıradışı İki Zeytinyağı İşliği”. Adalya VIII (2005) 191-210.
• Çelgin 2003 V. Çelgin, “Termessos Egemenlik Alanında Artemis Kültleri II: Keldağ/Göldağ (Neapolis) Antik Yerleşmesindeki ‘Aspalos-Artemis Akraia’ Kültü, Epigrafik ve Arkeolojik Veriler ışığında Bir Değerlendirme”. Adalya VI (2003) 141-170.
• Çevik – Pédarros 2005 N. Çevik – I. P. Pédarros, “Kelbessos dans le Beydağ. Un Peripolion sur le Territoire de Termessos de Pisidia: Résultats Préliminaires”. Anatolia Antiqua XXIII (2005) 439-447.
• Çevik 2005 N. Çevik, “New Finding about Dead Cult in Neapolis”. Adalya VIII (2005) 121-135.
• Çevik 2005b N. Çevik, “Bey Dağları Yüzey Araştırmaları 2004 / Surveys in the Bey Mountains in 2004”. Anadolu Akdeniz Arkeoloji Haberleri 3 (2005) 109-115.
• Çevik 2006 N. Çevik, “The Social Structure as Reflected Through the Necropolii of Trebenna”. Ed. Anon. The IIIrd International Symposium on Lycia. Antalya (2006) 175-207.
• Çevik 2008 N. Çevik, “Northeast Lycia. The New Evidence-The Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveys”. Adalya XI (2008) 189-233.
• Çevik 2015 N. Çevik, Lykia Kitabı. İstanbul 2015.
• Çevik et al. 1999 N. Çevik, İ. Kızgut – Ş. Aktaş, “1997 Yılı Trebenna ve Çevresi Yüzey Araştırmaları”. AST 16-2 (1999) 409.
• Çevik et al. 2004 N. Çevik, B. Varkıvanç, E. Akyürek, S. Bulut – İ. Kızgut, “Bey Dağları Yüzey Araştırmaları 2003: Neapolis - Kelbessos / Surveys in the Bey Mountains in 2003: Neapolis - Kelbessos”. Anadolu Akdeniz Arkeoloji Haberleri 2 (2004) 68-73.
• Çevik et al. 2005 N. Çevik, B. Varkıvanç, S. Bulut, İ. Kızgut, E. Akyürek – I.P. Pédarros, “Bey Dağları Yüzey Araştırmaları 2003: Neapolis Kelbessos ve Çevreleri”. AST 22/1 (2005) 101-114.
• Çevik et al. 2006 N. Çevik, B. Varkıvanç, S. Bulut, İ. Kızgut, E. Akyürek, I. P. Pédarros, M. Kunze – B. Özdilek, “Bey Dağları 2004 Yılı Yüzey Araştırmaları”. AST 23/1 (2006) 141-154.
• İplikçioğlu et al. 1999 B. İplikçioğlu, A.V. Çelgin – G. Çelgin, “Termessos ve Egemenlik Alanı Epigrafik Tarihi Yüzey Araştırmaları 1997”. AST XVI/1 (1999) 381-385.
• Kızılkayak 2003 G. Kızılkayak, Antalya’da Neapolis Bazilikası. İstanbul Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul 2003.
• Özdilek 2006 B. Özdilek, Neapolis Nekropolü. Akdeniz Üniversitesi, Sosyan Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Antalya 2006.
• Tıbıkoğlu 2008 H. O. Tıbıkoğlu, Neapolis Tapınakları. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Antalya 2008.
• Tiryaki 2010 A. Tiryaki, “Kisle Çukuru Manastırı: Antalya’da Onikinci Yüzyıla Ait Bir Bizans Manastırı”. Eds. A. Ödekan, E. Akyürek – N. Necipoğlu, I. Uluslararası Sevgi Gönül Bizans Araştırmaları Sempozyumu. İstanbul (2010) 447-457.