A Group of Rhodian Amphorae from Kekova

Yıl 2018, Cilt: 6 , 249 - 263, 29.06.2018

Erdoğan Aslan , L. Ufuk Erdoğan , Uğurcan Orhan Yusuf Kılıç

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201812

Öz

Kekova, Underwater, Rhodian Amphoras, Kekova Island is located in today's Antalya prov-ince and within the borders of Demre county. It is located in Central Lycia within the borders of the Lycian Region in Antiquity. The Kekova Island, which runs parallel to the coast, is located on the maritime trade route extending from Egypt to Rome. Numerous trade amphoras found underwater in studies conducted in the Kekova region clearly demonstrate the intensity of overseas trade in this region. Rhodian amphorae forming a group of amphoras found by us in underwater survey investigations between 2012-2017 is the material of our study. In this study, in particular Rhodian amphoras, the trade relationship between Rhodian and Lycia, which has been in the commercial for many years over the sea, has been evaluated.

Anahtar Kelimeler

Kekova, Underwater, Rhodian Amphoras, Proto-Rhodian, Trade

Kekova’da Bulunan Bir Grup Rhodos Amphorası

Öz

Kekova Adası, günümüz Antalya ili, Demre ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Antikçağda Lykia Bölgesi sınırları içinde, Merkezi Lykia’da bulunmaktadır. Kıyıya paralel olarak uzanan Kekova Adası konumu itibariyle Mısır’dan Roma’ya kadar uzanan deniz ticaret güzergâhı üzerindedir. Kekova bölgesinde yapılan çalışma-larda sualtında tespit edilen çok sayıdaki ticaret amphorası, bu bölgenin denizaşırı ticaret yoğunluğunu açıkça ortaya koymaktadır. Tarafımızca 2012-2017 yılları arasında yapılmış olan sualtı yüzey araştırmalarında tespit edilen amphoraların bir grubunu oluşturan Rhodos amphoraları çalışmamızın materyalini oluşturmaktadır. Bu çalışmada Rhodos amphoraları özelinde, uzun yıllar boyunca deniz aşırı bölgelerle ticarette bulunmuş Lykia’nın, Rho-dos ile arasındaki ticari ilişkileri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kekova, Sualtı, Rhodos Amphorası, Proto-Rhodos, Ticaret

Kaynakça

• AA Archäologischer Anzeiger.
• Agora The Athenian Agora.
• AgoraPB Exavations of the Athenian Agora. Picture Book.
• ActaHyp Acta hyperborea. Danisch Studies in Classical Archaeology.
• Adalya Annual of the Suna & İnan Kıraç-Research Institute on Mediterranean Civilizations.
• AJA American Journal of Archaeology.
• Akşit 1971 O. Akşit, Hellenistik ve Roma Devrinde Likya. İstanbul 1971.
• Alkaç 2014 E. Alkaç, “M.Ö. 1. Yüzyılın Ortalarında Yunan Amphoralarının Mühürlenme İşleminin Sona Ermesinin Nedenleri”. Olba 22 (2014) 213-230.
• Alpözen et al. 1995 O. Alpözen, A. H. Özdaş – B. Berkaya, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Ticari Amphoraları. Ankara 1995.
• Arslan 2002 M. Arslan, “I. Mithridates-Roma Savaşı: Rhodos ve Lykia’nın Durumuna Genel Bakış, Likya İncelemeleri”. Arkeoloji ve Sanat Yayınları 1 (2002) 115-128.
• Arslan 2003 M. Arslan, “İ.Ö. 188 Yılından İ.Ö. 67 Yılına Kadar Lykia, Pamphylia ve Kilikia Trakheia Sahillerindeki Korsanlık Faaliyetleri: Nedenleri ve Sonuçları”. Adalya VI (2003) 91-118.
• Arslan 2007 M. Arslan, Mithradates VI Eupator Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul 2007.
• ASCSA The American School Of Classical Studies At Athens. Princeton.
• Arslan – Tüner-Önen 2011 M. Arslan – N. Tüner Önen, “Akdeniz’in Korsan Yuvaları: Kilikia, Pamphylia, Lykia ve Ionia Bölgelerindeki Korykoslar”. Adalya XIV (2011) 189-205.
• Aslan 2014 E. Aslan, “2012-2013 yılı Kekova Adası ve Çevresi Yüzey/Sualtı Araştırmaları”. AST 32/1 (2014) 335-354.
• Aslan 2015 E. Aslan, “Kekova Adası 2012 – 2013 Yılı Sualtı Araştırmalarında Bulunan Amphoraların Tipolojik Değerlendirmesi”. Olba XXIII (2015) 321-369.
• Aslan 2016 E. Aslan, Kekova Bölgesi Limanları. Konya 2017.
• Aslan – Kılıç 2016 E. Aslan – Y. Kılıç, “2016 yılı Kekova Adası ve Çevresi Yüzey/Sualtı Araştırmaları”. AST 34/1 (2014) 27-50.
• AST Araştırma Sonuçları Toplantısı.
• Aydaş 2010 M. Aydaş, M.Ö. 7. Yüzyıldan 1. Yüzyıla Kadar Karya ile Rodos Devleti Arasındaki İlişkiler. İstanbul 2010.
• BAR British Archaeological Reports. British Series.
• BARIntSer British Archaeological Reports. International Series.
• Bass 1984 G. F. Bass, “A Bonze Age Shipwreck at Uluburun (Kaş): 1984 Campaign”. AJA 90 (1986) 269-296.
• Bass 1991 G. F. Bass “Evidence of Trade from Bronze Age Shipwrecks”. Bronze Age Trade in the Mediterranean. SIMA XC (1991) 69-82.
• Bean 1980 G. E. Bean, Turkey Beyond the Meander. London 1980.
• Bean 1980 G. E. Bean, Karia. İstanbul 1987.
• Bean 2000 G. E. Bean, Eskiçağda Menderes’in Ötesi. Çev. P. Kurtoğlu. İstanbul 2000.
• Bean – Cook 1957 G. E. Bean. – J. M. Cook, “The Carian Coast III”. BSA 52 (1957) 58-146.
• Berthold 1984 R. M. Berthold, Rhodes in the Hellenistic Age. Ithaca and London 1984.
• BCH Suppl. Bulletin de correspondance hellénique: Supplément.
• Bresson 1986 A. Bresson, "Remarques sur la dispersion des amphores Rhodiennes". BCH Suppl. XIII (1986) 81-86.
• BSA The Annual of the British School at Athens.
• Bryce 1990 T. R. Bryce, “Hellenism in Lycia” Grek Colonists and Native Populations Proceedings of the First Australian Congrees of Classical Archaeology. Oxford (1985) 531-541.
• BSS Black Sea Studies. Danish National Research Foundations’s Centre
• Cankardeş-Şenol 1995 G. Cankardeş-Şenol, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde Bulunan Rhodos Amphora Mühürleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi. İzmir 1995.
• Cankardeş-Şenol 2005 G. Cankardeş-Şenol, “Amphora Mühürlerinin Köken ve Sosyal Sosyal Statünün Belirlenmesindeki Etkileri ve Kent Lokalizasyonunun Tespitine Katkıları”. Olba XII (2005) 139-164.
• Cankardeş-Şenol 2006 G. Cankardeş-Şenol, Klasik ve Helenistik Dönemde Mühürlü Amphora Üreten Merkezler ve Mühürleme Sistemleri. İstanbul 2006.
• Cankardeş-Şenol – Şenol 1998 G. Cankardeş Şenol – A. K. Şenol "The Rhodian Amphorae from Sarayburnu". Arkeoloji Dergisi V (1998) 51-61.
• Cankardeş-Şenol – Alkaç 2007 G. Cankardeş Şenol – E. Alkaç, “Amphora Mühürleri: Rhodos, Knidos, Kıbrıs ve Lokal Üretimler”. Ed. S. Durugönül, Dağlık Kilikia’da Bir Antik Kent Kazısının Sonuçları Nagidos. Adalya Suppl. 6. İstanbul (2007) 297-344.
• Cedrus Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi. Antalya
• Çevik 2015 N. Çevik, Lykia Kitabı. İstanbul 2015.
• Desbat – Picon 1986 A. Desbat – M. Picon, “Les Importations D‟Amphores de Méditerranée Orientale Decouvertes a Lyon (Fin du Ier siécle avant J.C. et Ier siécle aprés)”. BCH Suppl. XIII (1986) 637-648.
• Sonnabent 2001 H. Sonnabent, “Rhodos”. DNP, Band. X. Stutgart, (2001) 996-1000.
• DNP Der Neue Pauly. Enzyklopädie der Antike
• Doğer 1991 E. Doğer, Antik Çağda Amphoralar. İzmir 1991.
• Doğer – Şenol 1996 E. Doğer – A. K. Şenol, “Rhodos Peraiası’nda iki yeni Amphora Atölyesi”. Arkeoloji Dergisi 4 (1996) 59-73.
• Durukan 2009 M. Durukan, “The Connection of Eastern and Central Cilicia with Piracy”. Adalya 12 (2009) 77-102.
• Dündar 2012 E. Dündar, Patara Kazılarından Ele Geçen (1989-2010 Yılları) Arkaik, Klasik ve Hellenistik Dönem Ticari Amphoralar ve Amphora Mühürleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya 2012.
• Dündar 2014 E. Dündar, “A Group of Amphorae from Side Museum and a New Type of Amphora: The Lycian Amphora?”. AA 1 (2012) 43-61.
• Empereur – Hesnar 1987 J. Y. Empereur – A. Hesnar, "Les Amphores Hellenistiques". Ceramiques hellenistiques et Romaine II (1987) 17-71.
• Fraser – Bean 1954 P. M. Fraser – G. E. Bean, The Rhodian Peraea and Islands. London 1954.
• Gabrielsen 1997 V. Gabrielsen, The Naval Aristocracy of Hellenistic Rhodes. Aarhus 1997.
• Grace 1949 V. R. Grace, "Standard Pottery Containers of the Ancient Greek World". Hesperia Supp. 8 (1949) 175-189 + 455-456.
• Grace 1953 V. R. Grace, “The Eponyms Named on Rhodian Amphora Stamps”. Hesperia 22/2 (1953) 116-128.
• Grace 1963 V. R. Grace, “Notes on the Amphoras from the Koroni Peninsula”. Hesperia 32/3 (1963) 319-334.
• Grace 1979 V. R. Grace, Amphoras and the Ancient Vine Trade. AgoraPB 6. New Jersey 1979.
• Grace 1985 V. R. Grace, “The Middle Stoa Dated by Amphora Stamps”. Hesperia 54/1 (1985) 1-54.
• Hesperia The Journal of the American School of Classical Studies at Athens.
• IJNA International Journal of Nautical Archaeology and Underwater Exploration.
• Jurišić 2000 M. Jurišić, Ancient Shipwrecks of the Adriatic. Maritime transport during the first and second centuries AD.. BAR Int Ser 828. Oxford 2000.
• Kerem 1999 F. Kerem, “İçel Müzesi’nde bulunan Bir Grup Amphora”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ankara 1999.
• Kızılarslanoğlu – Alkaç 2014 H. A Kızılarslanoğlu – E. Alkaç, “Elaiussa’da Ele Geçen Hellenistik Dönem Rhodos Amphora ve Amphora Mühürleri”. Adalya XVII (2014) 55-68.
• Kurul 2014 E. Kurul, “Rodosluların Denizcilik Yasası”. Cedrus II (2014) 527-549.
• Kurul 2015 E. Kurul, “Rodosluların Denizcilik Yasaları: Tarihsel Süreç ve Kapsam”. Eds. T. Kahya, A. Özdizbay, N. Öner-Tünen – M. Wilson, Uluslararası Genç Bilimciler Buluşması II: Anadolu Akdeniz’i Sempozyumu Antalya 04-07 Kasım 2015. İstanbul (2015) 519-532.
• Lund 1993 J. Lund, “Rhodian Amphorae as Evidence for he Realations between Late Punic Carthage and Rhodes”. ActaHyp 5 (1993) 359-375.
• Magie 1950 D. Magie, Roman Rule in Asia Minor to the End of the Third Century After Christ I. Princeton-New Jersey 1950.
• Mansel 2014 A. M. Mansel, Ege ve Yunan Tarihi. Ankara 2014.
• MoDIA Monographs of the Danish Institute at Athens.
• Olba Mersin Üniversitesi Kilikia Arkeolojisini Araştırma Merkezi Yayınları.
• Monachov 2005 S. J. Monachov, “Rhodian Amphoras: Developments in Form and Measurements. Chronologies of the Black Sea Area in the Period c. 400 – 100 BC”. BSS 3 (2005) 69-95.
• Peocock – Williams 1986 D. P. S. Peocock – D. F. Williams, Amphorae and the Roman Economy: An Introductory Guard. London 1986.
• Rosloff 1981 J. P. Rosloff, "1980 Turkish Underwater Survey". IJNA 10/4 (1981) 277-286.
• Rotroff 1997 S. I. Rotroff, Hellenistic Pottery Athenian and Imported Wheelmade Table Ware and Related Material. Agora XXIX ASCSA. New Jersey 1997.
• SBT Sualtı Bilim ve Teknolojileri Toplantısı.
• Sciallano – Sibella 1991 M. Sciallano – P. Sibella, Amphores Comment les Identifier?. Errance 1991.
• Sealey 1985 P. R. Sealey, “Amphoras from the 1970 Excavations at Colchester Sheepen”. BAR 142 (1985) 1-201.
• Şenol – Aşkın 2007 A. K. Şenol – E. Aşkın, “Amphoralar Işığında Kentin Ticari İlişkileri”. Ed. S. Durugönül. Dağlık Kilikia’da Bir Antik Kent Kazısının Sonuçları Nagidos. Adalya Suppl. 6. İstanbul (2007) 241-297.
• Şenol 1996 A. K. Şenol, “Geç Rhodos Amphoralarının Batı Anadolu'daki Dağılım ve Üretim Problemleri”. SBT 96 (1996) 165-172.
• Şenol 2000 A. K. Şenol, İskenderiye Kazılarında Ele Geçen Amphoralar Işığında Kentin Roma Dönemi Şarap, Zeytinyağı, Salamura Balık ve Sosyal Ticareti. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi. İzmir 2000.
• Şenol 2003 A. K. Şenol, Marmaris Müzesi Ticari Amphoraları. Ankara 2003.
• Şenol 2009 A. K. Şenol, “AETAM’da Bulunan Amphoraların Tipolojisi”. Ed. A. K. Şenol, AETAM’da (Arslan Eyce Taşucu Amphora Müzesi) Bulunan Ticari Amphoralar ve Akdeniz’de Ticaretin İzleri. İzmir (2009) 100-319.
• Cankardeş-Şenol et al. 2004 G. Cankardeş Şenol, A. K. Şenol – E. Doğer, “Production in the Rhodian Peraea in the Hellenistic Period”. TATEM, MoDIA 5 (2004) 353-360.
• Tekocak – Zoroğlu 2013 M. Tekocak – L. Zoroğlu, “Kelenderis’te Bulunan Bir Grup Roma Dönemi Ticari Amphorası ve Düşündürdükleri”. Olba 21 (2013) 109-140.
• Ten-Cate 1961 P. H. J. H. Ten-Cate, The Luwian Population Groups of Lycia and Cilicia Aspera During the Hellenistic Period. Leiden 1961.
• Tüner-Önen 2008 N. Tüner-Önen, Phaselis Antik Kenti ve Teritoryumu. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Antalya Üniversitesi. Antalya 2008.
• Zemer 1977 A. Zemer, Storage Jars in Ancient Sea Trade. Haifa 1977.
• Zoroğlu et al. 2008 L. Zoroğlu, M. Dillon, D. Yakınlar – N. Rauh, “Anamur Arkeoloji Müzesi’ndeki Amphora Araştırmaların Raporu”. AST 26/2 (2008) 33-50.