Antalya and Alanya in the Late Medieval Period from the Descriptions of Ibn Battuta and El-Omeri

Yıl 2016, Cilt: 4, 353 - 372, 01.06.2016

Muhammed Ali Budak

https://doi.org/10.13113/CEDRUS/201621

Öz

Due to their geographical location Antalya and Alanya have throughout history been important port cities of Anatolia. Therefore the ruling powers of An­atolia placed these two cities in the first rank of tar­gets they needed to control. Further, Antalya and Alan­ya, in consequence of their cosmopolitan structure in­cluded people of various nations and religions, trans­form­ing these into well-known settlements visited by travellers. In this study the observations recorded by trav­el­lers who visited these two settlements, in particu­lar Ibn Battuta and El-Omeri, and, in addition, Simon de Saint Quentin and Johannes Schiltberger are focus­sed upon, showing the state of these settlements in the Late Medieval period 14thc.-15thc. and where these ac­counts are corroborated by the later accounts of these cit­ies provided by Evliya Çelebi. Further, these, travel­lers’ descriptions are compared with modern sources.

Anahtar Kelimeler

Antalya • Alanya • Traveller • Travelogue • Late Medieval

İbn Battuta ve El-Ömeri’nin Anlatımıyla Geç Ortaçağ’da Antalya ile Alanya

Öz

Antalya ve Alanya coğrafi konumları sayesinde tarih boyunca Anadolu’nun diğer Akdeniz devletlerine açılan önemli liman kentleri olmuş ve bundan dolayı Ana­do­lu’da hüküm süren egemen güçlerin elde etmek iste­dik­leri şehirler içinde ilk sıralarda bulunmuşlardır. Kozmo­polit yapıları nedeniyle her ulus ve dinden kim­seyi sınır­ları bünyesinde bulundurmuş ve buna ek olarak bu böl­geye gelen seyyahların da ziyaret ettiği yerleşimler halini almışlardır. Bu çalışmada Antalya ve Alanya’yı zi­ya­ret eden İbn Battuta ve El-Ömeri başta olmak üzere Simon de Saint Quentin, Johannes Schilt­berger gibi seyyahların gözlemleri aktarılmış ve bunlar daha detaylı bilgi veren Evliya Çelebi’nin anlatıklarıyla desteklenerek bu yerle­şim­lerin Geç Dönem Ortaçağ’da XIV-XV. yüzyıl­lar na­sıl bir durumda bu­lun­duğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Onların Antalya ile Alanya hakkında anlat­tıkları mevcut-güncel kaynaklarla karşılaştırılacak­tır.

Anahtar Kelimeler

Antalya • Alanya • Seyyah • Seyahatname • Geç Ortaçağ

Kaynakça

• Anonym. 1963 Anonymous, “İç Turizm: Antalya”. Mimarlık 3 (1963) 20-21.
• Armağan 2002 A. L. Armağan, “Tarihsel Süreç İçinde Teke Yöresi”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi XX/32 (2002) 1-19.
• Armağan 2004 A. L. Armağan, “XVI. Yüzyılda Antalya'da Dini – Sosyal Yapılar ve Şehrin Demografik Durumu Üzerine Bir Araştırma”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi XX/36 (2004) 7-34.
• Armağan 2005 A. L. Armağan, “XVI. Yüzyılda Antalya”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi XXIV/ 38 (2005) 93-111.
• Baykara 2010 T. Baykara, “Türkiye Selçukluları Devrinde Antalya”. Dünden Bugüne Antalya I. Haz. A. K. Atılgan. Antalya (2010) 105-112.
• Bostan 1989 İ. Bostan, “Alanya”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 2 (1989) 339-341.
• Çavuşdere 2009 S. Çavuşdere “Ege’de Türk-İtalyan Hububat Ticareti (13 - 14. Yüzyıllar)”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi XXVIII/46 (2009) 275-303.
• Çetin 2012 H. Çetin, “İlhanlı Hâkimiyeti Altında Anadolu’da Siyasetin Temel Dinamiği: Göçebe Moğol-Türkmen Çatışması”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 7/4 (2012) 1203-1216.
• Çimen 2010 H. Çimen, İkinci Konut Satın Almada Destinasyon Kalitesinin Etkisi: Alanya Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi. Ankara 2010.
• Emecen 1991 F. Emecen, “Antalya”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 3 (1991) 232-236.
• Engelmann – Knibbe 1989 H. Engelmann – D. Knibbe, “Das Zollgestz der Provinz Asia: Eine neue Inschrift aus Ephesos”. Epigraphica Anatolica XIV (1989) 1-222.
• Evliya Çelebi Sey. (= Evliya Çelebi, Evliya Çelebi Seyahatnamesi) Kullanılan Metin ve Çeviri: Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi 9/1. Haz. S. A. Kahraman. İstanbul 2011.
• Eyice 2002 S. Eyice, “Korkut Camii”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 26 (2002) 207-208.
• Hellenkemper – Hild 2004 H. Hellenkemper – F. Hild, Tabula İmperi Byzantini VIII/1: Lykien und Pamphylien. Wien 2004.
• İbn Battuta Tuhfe Ebu Abdullah Muhammed İbn Battuta Tanci, Tuhfetü'n-Nuzzar fi Garaibi'l-Emsar ve Acaibi'l-Esfar I. Çev. A. S. Aykut. İstanbul 2004.
• Kalafat 2003 Y. Kalafat, “Ahi Türbeleri Etrafında Oluşan Halk İnançları (Diyanet İşleri Başkanlığı Arşiv Kayıtlarına Göre)”. TÜBAR XIV (2003) 177-186.
• Kara 1989 M. Kara, “Ahmed el-Bedevi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 2 (1989) 47-48.
• Kemaloğlu 2013 M. Kemaloğlu, “XI. –XIII. Yüzyıl Türkiye Selçuklu Devletinde Dini Eserlerinden Kümbet-Türbe-Ziyaretgâh-Namazgâh ve Camiler”. Akademik Bakış Dergisi 39 (2013) 1-18.
• Martini 1997 W. Martini, “Attaleia”. Der Neue Pauly II (1997) 226.
• Moğol 2010 H. Moğol, “Tekeoğulları Beyliği”. Dünden Bugüne Antalya I. Haz. A. K. Atılgan. Antalya (2010) 113-116.
• Özcan 2006 K. Özcan, “Anadolu-Türk Kent Tarihinden Bir Kesit: Selçuklu Döneminde Anadolu-Türk Kent Model(ler)i”. Bilig 38 (2006) 161- 184.
• Özen 2014 K. Özen, ”Akdeniz’in İncisi Alanya”. Antalya Rehberler Odası Dergisi IV/14 (2014) 36-72
• Saint Quentin 2006 S. de Saint Quentin, Bir Keşiş’in Anılarında Tatarlar ve Anadolu (1245- 1248). Çev. E. Özbayoğlu. Antalya 2006.
• Schiltberger 1995 J. Schiltberger, Türkler ve Tatarlar Arasında (1394-1427). Çev. T. Akpınar. İstanbul 1995.
• Sevim 2002 A. Sevim, “Keyhusrev II”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 25 (2002) 349-350.
• Sümer 2002a F. Sümer, “Keykavus II”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 25 (2002) 355-357.
• Sümer 2002b F. Sümer, “Kılıcarslan IV”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 25 (2002) 404-405.
• Şahin 2007 İ. Şahin, “Ahmed-i Bedevi”. Somuncu Baba 13/75 (2007) 76-77.
• Tanrıkorur 2004 Ş. B. Tanrıkorur, “Mevleviyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 29 (2004) 468-475.
• Tiryaki 2013 Y. Tiryaki, “Yivli Minare Külliyesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 43 (2013) 552-554.
• Uzunçarşılı 1995 İ. H. Uzunçarşılı, Büyük Osmanlı Tarihi I. Ankara 1995.
• Uzunçarşılıoğlu 1933 İ. H. Uzunçarşılıoğlu, “Teke Oğulları”. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Türk Arkeoloji Dergisi 1 (1933) 95-98.
• Üçok 1955 B. Üçok,“Hamitoğulları Beyliği”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/1 (1955) 73-80.
• Yakupoğlu 2009 C. Yakupoğlu, “Germiyanoğulları Muhitinde Ahiler ve Zaviyeleri”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 4/3 (2009) 2264-2285.
• Yılmaz 1997 L. Yılmaz, Antalya: Bir Ortaçağ Türk Kenti’nin Mimarlık Mirası ve Kent Dokusunun 16. Yüzyılın Sonuna Kadar Gelişimi (Bir Ortaçağ Arkeolojisi Survey’i). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi. Ankara 1997.
• Yücel 1991 Y. Yücel, Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I. Ankara 1991.