Myra Tiyatrosunda Ele Geçen Hellenistik Dönem Kalıp Yapımı Kabartmalı Kâseler

Yıl 2022, Cilt: 10, 113 - 138, 26.06.2022

Cüneyt Öz

Öz

Myra’nın görkemli yapılarından birisi olan tiyatroda 2011 yılında yapılan kazı çalışmalarında ele geçen otuz beş adet kalıp yapımı kabartmalı kâse parçası bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu kâseler, bindirme yapraklı, bitkisel bezeli, çiçek/rozet bezeli, uzun taç yapraklı (petalli), çam kozalağı taklidi kâseler ve diğer örnekler olmak üzere altı farklı grupta değerlendirilmiştir. Myra kalıp yapımı kabartmalı kâseleri, analoji yoluyla yapılan karşılaştırmalar neticesinde, MÖ II. yüzyılın ikinci yarısı ile I. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmiştir. Kâseler üzerinde ion kymationu, gioş, çiçek/rozet, saç örgüsü?, akanthus yaprağı, çam kozalağı, farklı yaprak çeşitleri (uzun taç yapraklar, eğrelti otları vb.), inci dizisi, nokta dizileri ve dalga motifi gibi oldukça farklı bezeme türleri görülmektedir. Myra tiyatrosunda bulunan bu kâselerin Attika ve Delos tipini etkisinde bırakmış, Batı Anadolu atölyelerinden Ephesos üretimi oldukları düşünülmektedir. İncelenen kâselerin kil ve astar özellikleri Ephesos örnekleriyle benzerlik göstermektedir. Bu benzerlik dışında, Myra’daki kâselerden birinin madalyon kısmındaki Ephesos’ta faaliyet gösteren Philon atölyesine ait imza, Myra örneklerinin Ephesos kökenli olduklarını kanıtlar niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Myra (Likya), Myra Tiyatrosu, Kalıp Yapımı Kabartmalı Kaseler,, Megara Kaseleri

Mold-Made Relief Bowls from the Hellenistic Period Unearthed at the Myra Theater

Öz

This study examines thirty-five mold-made relief bowl fragments found during the 2011 excavations in the theater, one of the magnificent structures of Myra. These bowls were examined in six different groups as bowls with imbricate leaves, vegetal decorations, flower/rosette decorations, long petals, pine-cone imitation, and other samples. Myra mold-made relief bowls were dated to the second half of the IInd century BC and the first half of the Ist century BC. The bowls have quite different types of decorations such as ionic kymation, guilloche, flower/rosette, braid?, acanthus leaf, pine-cone, different types of leaves (long petals, ferns, etc.), strings of pearls, strings of dots, and wave patterns. It is thought that the bowls found in the Myra theater were produced in Western Anatolian workshops in Ephesos, which influenced the Attica and Delos type. The clay and slip properties of these bowls are similar to those of the Ephesian samples. Apart from this similarity, on the medallion part of one of the bowls found in Myra, the signature of the Philon workshop operating in Ephesos proves that the origin of the Myra samples is Ephesus.

Kaynakça

• Athenaeus, The Deipnosophists. Çev. C. B. Gulick, London 1930-1943.
• Akamatis I. 1993, Πήλινες μήτρες αγγείων από την Πέλλα. Συμβολή στη μελέτη της ελληνιστικής κεραμικής (Clay Vase Moulds from Pella. A Contribution to the Study of Hellenistic Pottery). Αθήνα.
• Alkan M. 2013, Klasik Çağ’dan Erken Bizans’a Myra Kenti ve Teritoryumu. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Anderson-Stojanović V. R. 1992, Stobi. The Hellenistic and Roman Pottery. New Jersey.
• Atik-Korkmaz S. 2016, “Ana Tanrıçanın Kutsal Alanı: Letoon”. Eds. H. İşkan & E. Dündar, Lukka’dan Likya’ya. Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi. İstanbul, 186-205.
• Aygün Ç. A. 2018, Myra’nın Limanı Andriake’nin Yerleşim Planı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Becks R. 2016, “Tarih Öncesinde Likya”, Eds. H. İşkan & E. Dündar, Lukka’dan Likya’ya. Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi. İstanbul, 26-35.
• Becks R. & Polat Becks A. 2013, “Girmeler Mağarası – Lykia’da Bir Kalkolitik Dönem Yerleşimi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/8, 166-183.
• Behrwald R. 2000, Der lykische Bund. Untersuchungen zu Geschichte und Verfassung, Antiquitas. Reihe 1, Abhandlungen zur alten Geschichte 48, Bonn.