Ferîdüddin Attâr’ın İlâhînâme’sinde Kamuda Etik Yönetim Düşüncesi

Yıl 2024, , 37 - 57, 26.08.2024

Yaşar Uzun

https://doi.org/10.55483/cekmece.1476525

Öz

Kamuda dürüstlüğün geliştirilmesi ve sürdürülmesi etik değer ve ilkelere dayalı yönetim anlayışının güçlendirilmesi ile mümkündür. Kamuda etik değer ve ilkelerin ihlal edilmesinin yol açtığı sorunların ve zararların ciddiyeti nedeniyle, etik değerlere dayalı yönetim anlayışının geliştirilmesi hükümetlerin ve BM, OECD gibi uluslararası kuruluşların da gündeminde olan bir konudur. Etik yönetim anlayışının gereklerini tespitte önemli bir başvuru kaynağı ise kültürel eserlerde yer alan bilgilerdir. Bu çalışmada, Ferîdüddin Attâr’ın İlâhînâme’sinin kamuda etik yönetim esaslarına dair ne tür bilgi ve tavsiyeler içerdiği sorusu eserin içeriği analiz edilerek cevaplandırılmaya çalışılmıştır. Bu nedenle çalışmanın amacı, Ferîdüddin Attâr’ın İlâhînâme’sinde kamuda etik yönetim esaslarına dair bilgi ve tavsiyeler hakkında okuyucu farkındalığını geliştirmektir. Çalışmanın sonunda İlâhînâme’nin kültürel bir eser olarak kamuda etik yönetimin geliştirilmesine yönelik yönetim tavsiyeleri içeren önemli bir eser olduğunu söylemek mümkündür. Attâr ve İslam siyaset düşüncesinin gelişimine katkıda bulunan diğer düşünürlerin eserlerinin incelenmesiyle, yönetim alanında kültürel kaynaklarda yer alan kadim bilginin gün ışığına çıkarılmasına, insanlığın ortak bilgisi haline dönüşmesine destek sağlanmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Feridüddin Attar, İlahiname, Etik, Etik Yönetim, Denetim

Kaynakça

• Ak, M. ve Sezer, Ö. (2018). Kamu personel sisteminde çalışanların görevde yükselmesinde kayırmacılık sorunu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (Geybulla Ramazanoğlu Özel Sayısı), 739-757.
• Alizade, A. (2016). Ferideddin Attar'in “İlahiname” adlı eserinin şekil ve içerik özellikleri. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 3(10), ss.108-127.
• Attâr, F. (1992). Şark İslâm Klasikleri İlâhinâme, Çev. Abdulbaki Gölpınarlı, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Attâr, F. (1996). Şark İslâm Klasikleri İlâhinâme II, Çev. Abdulbaki Gölpınarlı, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Aydın, İ. ve Saldırım, M. (2019). Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri Eğitimi Katılımcı El Kitabı, Yargıtay Başkanlığı Yayınları.
• Balkan, B. (2017). Etik kültürün kurumlarda geliştirilmesinde iş etiği ve kamu etiği ilişkisi teknik rapor, https://www.etik.gov.tr/raporlar/arastirma-raporlari/
• Barutçugil, İ. (2014). Liderlik. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Canım, R. (2016). Simurgun kanatlarında iran seyahatnâmesi. Ülke Hatırat.
• Devellioğlu, F. (2006). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi.
• EUROSAI Task Force Audit & Ethics (TFAE) Guideline (2017). How to implement ISSAI 30 (INTOSAI code of ethics), guidance for supreme audit institutions, https://eurosai.revizija.hr/ethics-in-sais/guidance-tools/2476
• Gökalp, S. A. (2021). Yönetime katılım sürecinde internet ve sosyal medyanın önemi. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 4(2), 329-348.
• İslamdusunceatlasi.org, (2024). Ferîdüddin Attâr, https://islamdusunceatlasi.org/feriduddin-attar/389
• Kalkandelen, H. (2017). Attâr’ın İlâhînâme’sinde Âhiret. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 48, 195-213.
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu. (2019). Kamu görevlileri etik rehberi.
• Kaplan, Ç. (2011). Kamu personelinin disiplin yönetimi ve uygulamalarına bakışı. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 139-156.
• Konyalı, G. (2021). Uluslararası hukukta ihbarcılık kavramı ve ihbarcıların korunması. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(1), 412-428.
• OECD, (2017). OECD recommendation of the council on public integrity, https://www.oecd.org/gov/ethics/OECD-Recommendation-Public-Integrity.pdf
• Öztekin, N. (2007). Attâr'ın İlâhî-nâmesi'ndeki iki hikâyenin Anadolu mesnevilerindeki izleri. Journal of Turkish Studies, 2(34), 428-443.
• Pieper, A. (2012). Etiğe giriş. (Çev: V. Atayman, G. Sezer.) Ayrıntı Yayınları.
• Reinert, B. (2024). Attār, Farīd-Al-Dīn. Encyclopaedia Iranica, III/1, pp. 20-25 http://www.iranicaonline.org/articles/attar-farid-al-din-poet
• Sevgi, H. A. (2000). İlâhînâme. İslâm Ansiklopedisi içinde. C. 22. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Şahinoğlu, M. N. (1991). Attâr, Ferîdüddin. İslâm Ansiklopedisi içinde. C. 4. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Şen, M. L. (2019). Kamu görevlilerini yoldan çıkaran bubi tuzakları: hediye ve bağışlar. Enderun, 3(2), 86-97.
• Şengül, R. (2018). Kamu yönetiminde şeffaflık dönüşümü. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(5), 154-163.
• Tiyek, R. ve Sarıyıldız, A. Y. (2018). Performans yönetiminde başarının sırrı: iletişim, Uluslararası Bankacılık Ekonomi Ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 51-86.
• Tutar, H. ve Altınöz, M. (2017). Hesap verebilirlik bağlamında iç denetim ve sorun alanları: eleştirel bir analiz. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 225-248. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf/issue/30498/329746
• Türk Dil Kurumu, (2024). Şikâyet. https://sozluk.gov.tr/
• Türk Standardları Enstitüsü, (2023). TS ISO 31000 Risk Yönetimi, https://www.tse.org.tr/ts-iso-31000-risk-yonetimi/
• Türer, C. (2020). Felsefeye giriş. (C. Türer (Edit.), Felsefe Tarihi içinde (ss.19-51). Bilimsel Araştırma Yayınları.
• Uzun, Y. (2021). Koçi bey risaleleri’nde etik yönetimin izlerini bulmak. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 1-32.
• Uzun, Y. ve Önder, M. (2021). Yüksek denetim kurumlarının kamuda dürüstlükle ilgili risklerin yönetilmesinde rolü, Sayıştay Dergisi, 32(122), 37-71 https://doi.org/10.52836/sayistay.1004556
• Uzun, Y. (2022). Kamu yönetiminde etik rehberlik faaliyeti olarak kamu görevlilerine etik danışmanlık sunulması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40 (1), 201-221.
• Uzun, Y. (2023). Kamuda Değer odaklı yönetim üzerine bir okuma: Firdevsi’nin Şahnâme’sinde etik yönetimin izleri. Edebiyat ve Beşeri Bilimler Dergisi (70), 112-125. https://doi.org/10.5152/AUJFL.2023.1037739,
• Yayla, A. (2019). Siyasi düşünce sözlüğü. Adres Yayınları.
• Yüksel, M. (2015). Etik kodlar, ahlak ve hukuk. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), 9-26.