Muhacir Gazetesine Göre Göçerler ve Sorunları

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 128 - 139, 02.07.2018

Özgür Tilbe

https://doi.org/10.30804/cesmicihan.410076

Öz

Tarih
boyunca devletlerin siyasi, sosyal ve ekonomik hayatında  “göç” olgusunun önemli bir yer tuttuğu
gerçektir. Orta Asya’dan çeşitli nedenlerle başlayan Türk göçleri önce Anadolu geçekleşir.
Osmanlı Devleti döneminde ise Anadolu’dan Balkanlara gerçekleşen göçlerle devam
eder. Osmanlı Devleti, Rumeli’de sınırlarını genişletirken fethettiği
bölgelerde kalıcı olabilmek için iskân siyaseti uygular. Ancak 19. yüzyılın
sonu ile 20. yüzyılın başında, devletin gücünü kaybetmesi, milliyetçilik
fikirlerinin Balkan uluslarına sıçraması ve egemenler arasındaki mücadelelerin
de eklenmesiyle devletin Rumeli toprakları “Barut Fıçısına” dönüşür. Kuşkusuz
Osmanlı Devletinin son dönemlerine damgasını vuran en büyük sorunlardan birisi
de göç konusu olur. Devletin hâkimiyeti kaybettiği ve egemen grupların
değiştiği bölgede iskân edilmiş insanlar, 8 veya 9 kuşak sonra vatanı olarak
gördükleri Rumeli’den, Anadolu doğru yola düşer göçer(göçmen) olurlar. Devlet
adına bu ilk göç dalgası değildir. Öncesinde Osmanlı Devleti, Rusya giriştiği
rekabeti kaybedince Kafkasya ve Kırım’dan çok sayıda göçer/muhacir Anadolu’ya
gelmiştir. Kuşkusuz her yer değiştirme hadisesi hem devletlere hem de konun
öznesi olan göçerlere beraberinde birçok sorunu getirir. Bu sorunları aşmak
için kullanılan yöntemlerden biride basın yoluyla göçerlerin sorunlarını ve
taleplerini duyurmak olacaktır. Göçerlerin basındaki sesi ise Muhacir adıyla
yayımlanan gazete olmuştur.

 

Anahtar Kelimeler

Basın, Muhacir, Gazete, Osmanlı Devleti

Migrations and Problems According to Muhacir Newspaper

Öz

It is true that
“migration” has been very important in political, social and economic lives of
countries throughout the history. Turkish migrations, which started from Middle
Asia for several reasons, were firstly into Anatolia. In Ottoman Empire period,
migrations continued from Anatolia to Balkans. As Otoman Empire expanded its
borders, it used settlement policy in conquered places to stay there
permanently. That Ottoman Empire lost its power, nationalism ideas spread to
the Balkans and dominant powers began to struggle led to the lands of Ottoman
Empire in Rumelia turned into a “Powder Barrel” late in the 19th and aerly in
20th centuries. One of the biggest problems Ottomans faced in the late years of
the empire surely was “migration”. Settled people in the region where the
empire and dominant groups lost their authority started migrating from Rumelia
to Anatolia. It was not the first migration in the empire. Earlier, when
Ottomans lost the battle to Russia, lots of migrants came from Caucasus and
Crimea to Anatolia. Without no doubt, each migration lead to many problems for
countries and migrants. One of the ways to solve these kind of problems was to
announce the problems and demands of migrants through press. The voice of
migrants in press would be the newspaper called “Muhacir”. In this study, it is
aimed to reveal the problems, solutions suggestions and demands of the migrants
according to the newspaper named “Muhacir”.

Anahtar Kelimeler

Press, Ottoman Empire, Migration, Newspaper

Kaynakça

• ____________, (1909, Aralık 22 ) “Muhacir Hemşerilerimiz”. Muhacir, s.1.
• ____________, (1910, Ocak 29 ) “Bosnalı Kardeşlerimizden” Muhacir, s.2.
• ____________, (1910, Şubat 12 ) “Bosnalı Müslümanlardan Sadalar” Muhacir, s.3.
• ____________, (1910, Mayıs 3 ) “Edremit Muhacirleri” Muhacir, s.4.
• Ahmet Fikri, (1909, Aralık 25) “Ziraat ve Fevaid I” Muhacir, s.2-3.
• _________, (1909, Aralık 29) “Ziraat ve Fevaid II” Muhacir, s.2.
• _________, (1910, Ocak 8) “Ziraat ve Fevaid III” Muhacir, s.3.
• _________, (1909, Ocak 12) “Ziraat ve Fevaid III” Muhacir, s.2.
• _________, (1909, Ocak 20) “Ziraat ve Fevaid IV” Muhacir, s.2-3.
• _________, (1909, Ocak 24) “Ziraat ve Fevaid V” Muhacir, s.2-3.
• Mehmet Hulusi, (1909, Aralık 22) “İfade-i Meram”. Muhacir, s.1.
• Osmancık, (1910, Şubat 21) “Muhacir Kardeşlerimize Hitap” Muhacir, s.1-2.
• Ağanoğlu, H. Y. (2010), Osmanlıdan Cumhuriyete Balkanların Makus Talihi. Kum Saati Yayınları. Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu. Erişim Tarihi:25.05.2016.
• Çelik, Z. (2010). Osmanlının Zor Yıllarında Rumeli Göçmenlerinin Türk Basınındaki Sesi:‘Muhacir’ Gazetesi (1909-1910). 403-413. http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/478/468 Erişim Tarihi: 20.05.2016.
• Duman, H. (2000). Başlangıcından Harf Devrimine Kadar Osmanlı-Türk Süreli Yayınlar Ve Gazeteler Bibliyografyası Ve Toplu Kataloğu, 1828-1928: Cilt. I. Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı.
• İpek, N. (1999). Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri (1887-1890). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Perruchoud, R., (2009), Uluslararası Göç Terimleri Sözlüğü. http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_terimleri_sozlugu(1).pdf. Erişim Tarihi:20.05.2016Tilbe, A. (2015). “Göç/göçer Yazını İncelemelerinde Çatışma ve Göç Kültürü Modeli”. 458-466. Transnational Press London.