2011 Sonrası Dönemde İslam İş Birliği Teşkilatı’nın Yoksulluk Politikalarının Analizi

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 57 - 80, 31.07.2023

Ahmad Farhad Rasulı , Neşe Yıldız

Öz

Yoksulluk, günümüzde dünyanın hemen her yerinde görülen en önemli sosyal sorunlardan biridir. Yoksullukla mücadele ülkelerin kalkınmasında önem arz etmektedir. Birçok İslam ülkesinde de önemli düzeyde yoksulluk sorunu olduğu bilinmektedir. Bu kapsamda, İslam ülkelerinin üst çatı örgütü olan İİT’nin yoksulluk sorununun giderilmesi için çalışmaları bulunmaktadır. Bu çalışmada, 1969 yılında uluslararası Filistin sorunundan hareketle İslam Konferansı Örgütü olarak temelleri atılan ve 2011 yılında isim değişikliği sonrası İİT olarak çalışmalarını sürdüren İİT’nin yoksullukla mücadele politikaları ele alınmaktadır. İİT, güçlü ve köklü bir örgüte dönüşmek için politik, insani, ekonomik, sosyal vb. sorunlarını çözme iddiası taşımaktadır. Bu çalışmada İİT’nin yoksulluğa karşı Zirve kararlarında, 10 yıllık stratejisinde ve organlarında geliştirilen yaklaşımlar, doküman analizi ve veri analizi yöntemi ile değerlendirilmektedir. Çalışma sonucunda İİT’nin yoksulluk konusunda duyarlı davrandığı, sorunun çözümüne yönelik politikalar geliştirdiği, stratejiler oluşturduğu, mekanizmalar inşa ettiği, finansal kaynak ayırdığı ancak, bütün bu çabaların sorunun boyutları karşısında yetersiz kaldığı, yeni açılımlar ve güçlü desteklerle sorunun çözümüne daha fazla odaklanılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Yoksullukla Mücadele, İslam İş Birliği Teşkilatı, İslam İş Birliği Teşkilatı Organları

Kaynakça

• Alsagoff, S.H. ve Surono, A.O. (2015). Empowering The Poor Through Islamic Microfinance: Experience Of The Bank Of Khartoum Sudan İn Value Chain Project Financing. İslamic Development Bank.
• Ataman, M. ve Gökşen, A.N. (2014). Sembolizm ve Aktivizm Arasında İslam İşbirliği Teşkilatı, Ocak 2014 Sayı: 76, Seta.
• Acar, M. (2019). Uluslararası Bir Aktör Olarak İslam İşbirliği Teşkilatı. Barış Araştırmaları Ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 7(1), 51-68.
• Aksan, G. (2012). Yoksulluk ve Yoksulluk Kültürünün Toplumsal Görünümleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi • 27 / 2012, 9-19 Https://Dergipark.Org.Tr/En/Download/Article-File/1724394
• Aslan, E. (2016). Dünya Bankası Ve İslam Kalkınma Bankası’nın Yoksullukla Mücadele Politikaları: 2002 Sonrası Türkiye Örneği. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Politika Ana Bilim Dalı Doktora Tezi.
• Başaran, A. (2021). Türkiye-Rusya Federasyonu İlişkilerinde Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Karadeniz ve Karadeniz Ülkeleri, 100. Yılında Türkiye-Rusya İlişkileri ve Karadeniz (Moskova Antlaşması’ndan Günümüze, Ed. Mehmet Okur, Yüksel Küçüker, Ahmet Nazif Ünalmış, Ankara, Akçağ Yayınları, 197-236.
• Birdişli, F. ve Atawula, M. (2019). İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)’Nin Önemi Ve Bölgesel Güvenlik Sorunlarının Çözümünde İşlevsizliğinin Nedenleri. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(20), 77-101.
• COMCEC.(2012). COMCEC Strategy, Makıng Cooperatıon Work COMCEC Strategy Forbuıl Dıng An Interdependent Islamıc World, Ankara,
• COMCEC. (2021a). COMCEC Poverty Outlook 2021, COMCEC Coordination Offıce November 2021,
• COMCEC (2021b), Report on SPDA Special Program For The Development of Africa, 37 Th Ministerial Session 24-25 November 2021.
• COMCEC. (2017). Report on Spda Special Program For The Development of Africa, Meeting of the Follow-up Committee of the COMCEC, Ankara, Turkey.
• IsDB. (2021). Economic Empowerment, An IsDB Innovative Approach For Poverty Alleviation And Sustainable Development, Economic Empowerment Department, President's Complex,
• ISFD (2012). Islamic Solidarity Fund for Development, Fifth Annual Report
• ISFD. (2021). Islamic Solidarity Fund for Development, 14th Annual Report
• ISFD. (2022). ISFD Group in Brief, Empowering People For A Sustainable Future
• Kılıç, J. ve Tunçsiper, B. (2021). Çok Boyutlu Yoksulluk İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ve Bazı Ülkeler İçin Sistem Gmm Analizi (2010-2018), Issn: 1304-4796 Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Manisa Celal Bayar University Journal Of Social Sciences 2021; 19 (4); 101-114
• Koç, N. (2019). İslâm Dünyasında Birlik Arayışları: İslâm Konferansı - İslâm İşbirliği Teşkilatı Ve Türkiye. Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 14(28), 261-286.
• OIC, Charter of the Organisation of Islamic Cooperation (OIC)
• OIC. (2013). Cairo Fİnal Communİqué of The Twelfth Session of The Islamic Summit Conference "The Muslim World: New Challenges & Expanding Opportunities" Cairo - Arab Republıc of Egypt. 6-7 february, 2013
• OIC. (2016). Final Communique of The 13th Islamic Summit Conference (Unity and Solidarity For Justice And Peace) Istanbul, Republıc of Turkey 14-15 Aprıl 2016
• OIC. (2016). The OIC- 2025 Programme of Actıon.
• OIC. (2019). Fınal Communiqué of The 14 Th Islamic Summit Conference (Sessıon of Hand in Hand Toward The Future) Makkah Al-Mukarramah, Kingdom of Saudi Arabia 31 May 2019
• OPHI, (2011). Oxford Poverty And Human Development Inıtıatıve, Multidimensional Poverty Index 2011,
• SESRIC. (2019). Oıc-Tvet Strategıc Roadmap Oıc-Tvet Strategıc Roadmap 2020-2025 Oıc Tvet Oıc Tvet,
• SESRIC. (2021). Statistical Yearbook on OIC Member Countries 2021 ,
• Https://SESRICdiag.Blob.Core.Windows.Net/SESRIC-Site-Blob/Files/Article/808.Pdf
• SESRIC. (2022). Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Bölümü, https://www.sesric.org/SESRIC-Department-Research-Ar.Php, Erişim: 15.10.2022
• SESRIC, Poverty Alleviation Capacity Building Programme (PA-CaB), Https://Www.sesric.org/Cbp-Oic-Pap.Php, Erişim: 10.09.2022.
• SESRIC, COMCEC, (2015). Measurement of Poverty in Oıc Member Countres 2015.
• Tireli, M. Çoşkun, S. Ve Kunduracı, N.F. (2013). İİT Ülkeleri ve Türkiye’ye Ait Sosyal Göstergeler İle İnsani Gelişim Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Karşılaştırmalı Analizi. Sosyal Politika Çalışmaları, 13(7), 61-87.
• UNDP, (2011). Sürdürülebilirlik ve Eşitlik: Herkes İçin Daha İyi Bir Gelecek , Özet İnsani Gelişme Raporu.
• UNDP, (2022), Human Development Report 2021/2022, Overview, Uncertain Times, Unsettled Lives Shaping Our Future in a Transforming World 24-27
• UNDP, OPHI. (2021). Global Multidimensional Poverty Index 2021, Unmasking Disparities By Ethnicity, Caste And Gender.
• UNDP, OPHI, 2022, Global Multidimensional Poverty Index 2022, Unpacking Deprivation Bundles To Reduce Multidimensional Poverty
• Yaşar, S. ve Taşar M.O. (2019). Kavramsal Olarak Yoksulluk ve Türkiye’de Yoksullukla Mücadele Politikalarının Etkileri, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi (The Journal Of Social Economic Research) / 19 / 38 / 118-144
• Zaim, S. (2005). İslam Kalkınma Bankası’nın Dünü, Bugünü Ve Geleceği, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/9262.
• https://www.sesric.org/Event-Detail.Php?İd=1284, Erişim: 24.10.2022.
• https://www.sesric.org/SESRIC-İndex-Ar.Php, Erişim: 04.07.2022.
• https://Devinit.Org/Resources/Poverty-Trends-Global-Regional-And-National/#:~:Text=In%202021%20an%20estimated%20698,Less%20than%20%241.90%20a%20day; https://www.worldbank.org/en/news/factsheet/2022/05/02/fact-sheet-an-adjustment-to-global-poverty-lines
• https://www.comcec.org/tr/tarihce/