Sığırlarda Böbrek Taşı Oluşumu ve Çeşitleri

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 11, 10.07.2023

Aysel Güven , Olcay Öztürkler , Ulviye Bunyatova

https://doi.org/10.48138/cjo.1098104

Öz

Formation and Types of Kidney Stones in Cattle

Öz

Kars’ ta Kasım- Şubat 2021 ayları arasında mezbahanelerde kesimi yapılan 256 erkek ve 200 dişi sığır olmak üzere 426 sığır taş yönünden incelendi. Tüm böbreklerin 37’sinde (erkek:27, dişi:10) taş olgularına rastlandıTaşlar, kimyasal yöntemlerle fosfat, kalsiyum, ürat, karbonat, kalsiyum okzalat, sistin, ksantin, magnezyum, amonyum ve silikat yönünden analizleri yapıldı. Erkek sığırlarda taş komposisyonları yönünde incelendiğinde %6,64 fosfat, %1,56 karbonat, %10,55 kalsiyum okzalat, %7,03 ürat, %0,78 sistin, %1,56 amonyum, %1,56 magnezyum, %0,39 ksantin bileşikleri saptanırken, dişilerde bu oranlar sırasıyla %1,50 fosfat, %4,00 kalsiyum, %3,00 kalsiyum okzalat, %0,50 ürat, %1,50 amonyum, %0,50 magnezyum bulundu, ancak öte yandan silikat, ksantin, sistin ve karbonata görülmedi

Anahtar Kelimeler

Kidney Stones, cattle, biochemical examination.

Kaynakça

• 1. Aral, S.(1996). Avrupa Birliğine giriş sürecinde Türkiye’de hayvancılık politikaları ve alınması gerekli önlemler. Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler Odası Dergisi, Ankara.
• 2. Kok, D.J& Khan, S.R.(1994). Calcium oxalate nephrolithiasis, a free or fixed particle disease. Kidney Int,(46)847-854.
• 3. Pak, C.Y.C. Etiology and treatment of urolithiasis. Am J Kidney Dis,(18)624-637.
• 4. Çakır, Ö.O; Yürük, E. Binbay, M.(2014). Üriner sistem taş hastalığında deneysel modeller, Endoüroloji Bülteni, (7)13-17. Doi: 10.5350/END=2014070105.
• 5. Forman, S.A; Whiting, R& Connell, C.J.(1959). Chemical and Physical Composition of the Uroliths. Comp Med Vet Sci.,23(5): 161-162.
• 6. Winnie, W. Low, J.M; Uhl, P.H; Kass, A. & Westropp, L.J.(2010). Evaluation of trends in urolith composition and characteristics of dogs with urolithiasis: 25,499 cases (1985–2006). J Am Vet Med,236(2):193-200.. doi: 10.2460/javma.236.2.193.
• 7. Gasthuys, F. Steenhaut, M. De Moor, A& Sercu K(1993). Surgical treatment of urethral obstruction due to urolithiasis in male cattle: a review of 85 cases. Vet Res, 21: 522-6.
• 8. Balley, C.B; Bezean, L.M; Lawson, J.E.(1963). Silica urolithiasis in beef caltle. 5 effeet of controlling urine Ph on the incidence and compositian of urina(y calculi in calves. Canad. Anim. Sci, 43:150- 155.
• 9. Yüksel, H&Yaman, I.(2008). Mezbahada Kesilen Sığırlarda Böbrek Lezyonlarının İnsidens ve Patolojisi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergis,22 (3):131–136.
• 10. Makhdoomi, D.M&Gazi, M.A.(2013). Obstructive urolithiasis in ruminants-A review. Vet. World, 6(4):233-238. dio: 10.5455/vetwold.2013.233-238.
• 11. Anjara J.V.(1969). Observation on bavine urethral talculosis. Indian Yet. J. 46: 449-453.
• 12. Baştuğ, F.(2013).İnfantlarda üriner sistem taş hastalığı: Etyoloji ve Tedavi. Endoüroloji Bülteni, 6:143-151. doi: 10.5350/ENDO2013060302.
• 13. Breslau, N.A; Brinkley, L. Hill, K.D&Pak, C.Y.(1988).Relationship of animal protein-rich diet to kidney stone formation and calcium metabolism, J Clin Endocrinol Metab. 66(1):140-6.doi: 10.1210/jcem-66-1-140.
• 14. Güven, A. Maraslı, M&Kamiloğlu, N.N.(2003). Nephrolithiasis of sheep in Turkey, The Indian Vet. J, 80:409-411.
• 15. Maraşlı, N. Türkütanıt, S. Maraşlı&S Çelikler D.(1995). Kars Bölgesinde besi ve mera sığırlarımnda rastlanan böbrek taşı olguları üzerinde biyokimyasal ve patolojik çalışmalar, Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg. 1:(1-2)25-30.
• 16. Janes, M.L; Dominguez, B.J& Deveau, M.A.(2018). An experimental model for calcium carbonate urolithiasis in goats. J Vet Intern Med,32(3),1268–1273. doi:10.1111/jvim.15061. Epub 2018 Mar 10.
• 17. Çakır, Ö.O; Yürük, E& Binbay, M.(2014). Üriner Sistem Taş Hastalığında Deneysel Modeller, Endoüroloji Bülteni, 7;13-17. doi: 10.5350/END=2014070105.
• 18. Krzemień, G. Szmigielska, A. Jankowska-Dziadak, K& Pańczyk-Tomaszewska M. (2016). Renal staghorn calculi in small children-presentation of two cases. Period, 20:(1),23-6.
• 19. Singh, V.K& Rai, P.K .(2014). Kidney stone analysis techniques and the role of major and trace elements on their pathogenesis: A review, Biophys Rev. 6:(3-4), 291–310. doi: 10.1007/s12551-014-0144-4
• 20. Ergun, H.(1978). Değişik rasyonlarla beslenen danalarda idrar yollarında taş teşekkülü ve bu taşların kimyasal katımları üzerinde araştırmalar. Doktora tezi, Ankara.
• 21. Ersoy, E & Bayşu N (1981). Pratik biyokimya. Ankara Üniv. Vet. Fak. Yay, 372, Ders Kitabı, 27, Ankara.
• 22. Demir, P & Aral, S(2009). Kar İlinde Faaliyet Gösteren Süt Sığırcılık İşlerinin Karşılaştıkları sorunlar ve Çözüm Önerileri, Vet Hekim Derg. 80:(3)17-22.
• 23. Günlü, A. Atasever, M& Karakaya, Y(2009). Erzurum ili hayvancılığının yapısal özellikleri ve yakın gelecekteki durumu üzerine genel değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi. 1 (3- 4), 55-68.
• 24. Bauza, J,L; Pieras, E.C; Grases, F. Tubau, V. Guimerà, J. Sabaté, X.A, & Pizà P(2018). Urinary tract infection’s etiopathogenic role in nephrolithiasis formation, Med Hypotheses. 118: 34-35. Doi: 10.1016 / j.mehy.2018.06.002.
• 25. Bauza, J.L; Pieras, E.C; Grases, F. Tubau, V. Guimerà, J. Sabaté, X.A & Pizà P(2018). Urinary tract infection’s etiopathogenic role in nephrolithiasis formation, Med Hypotheses. 118:34-35. Doi: 10.1016 / j.mehy.2018.06.002.
• 26. Khan, S.R; Pearle, M.S; Robertson, W.G; Ganbaro, G. Canales, B.K; Doizi, S; Traxer, O&Tiselius H.G.(2016). Kidney stone, Nat Rew Dis Primers, 25:2,16008-1625.doi: 10.1038/nrdp.2016.8.
• 27. Onmaz, A.C; Albasan, H. Lulce, J.P; Osborne, C.A; Güneş, V Khan, S.R; Pearle, M.S; Robertson, W.G; Ganbaro, G. Canales, B.K; Doizi, S; Traxer, O & Tiselius H.G.(2016). Kidney stone, Nat Rew Dis Primers, 25:2doi: 10.1038/nrdp.2016.8.
• 28. Sancak, A.A.(2012). Research Article Mineral Composition of Uroliths in Cattle in the Region of Kayseri, Makalesi J Fac Vet Med. 9(3):175-181.
• 29. Sunyeoz, J.A.(2008). The use of calcium and vitamin D in the managment of osteoporosis, Ther Clin Risk Manag. 4(4): 827–836, doi: 10.2147/tcrm.s3552.
• 30. Gasthuys, F. Steenhaut, M. De Moor, A Khan, S.R; Pearle, M.S; Robertson, W.G; Ganbaro, G. Canales, B.K; Doizi, S; Traxer, O&Tiselius H.G.(2016). Kidney stone, Nat Rew Dis Primers, 25:2, 8-15. doi: 10.1038/nrdp.2016.8.
• 31. Sercu, K.(1993). Surgical treatment of urethral obstruction due to urolithiasis in male cattle: a review of 85 cases. Vet Res, 21: 522-6.
• 32. Smith, J.A; Divers, T.J Khan, S.R; Pearle, M.S; Robertson, W.G; Ganbaro, G. Canales, B.K; Doizi, S; Traxer, O&Tiselius H.G.(2016). Kidney stone, Nat Rew Dis Primers, 25:2doi: 10.1038/nrdp.2016.8.
• 33. Lamp TN(1989). Ruptured urinary bladder in a Post- parturient cow. Cornell Vet.73; 3-12.
• 34. Mclntosh GH, Pulsford MF, Spencer WG, Rosser H.(1974). A study of urolithiasis in grazing ruminants in South Australia, Vet J, 50(8):345-50, doi: 10.1111/j.1751-0813.1974.tb14102.x.