İşyeri Zorbalığına Çatışma Perspektifinden Bakışın Doğrusal ve Bulanık Mantık Yöntemleriyle Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 349 - 370, 30.06.2020

Esra Erenler Tekmen , Ela Özkan Canbolat , Fatma Sağlam

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.722779

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, iş hayatında sıklıkla yaşanan çatışmaların iş yeri zorbalığı üzerinde etkili olup olmadığını araştırmaktır. Çalışma kapsamında geliştirilen hipotezler, Çankırı Emniyet Müdürlüğü çalışanlarından oluşan örneklemden toplanan verilerle test edilmiştir. Örgütlerde yaşanan çatışmalar, görev ve ilişki çatışması olmak üzere iki boyutta ele alınmıştır. Çatışmanın iş yeri zorbalığı üzerindeki etkisini test etmek için çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Ayrıca, değişkenler arasındaki ilişkiler bulanık mantık niteliksel karşılaştırma analizi (fsQCA) yolu ile de değerlendirilerek iki metot sonuçları karşılaştırılmıştır. Çoklu regresyon analizi sonuçları, görev ve ilişki çatışmasının iş yeri zorbalığına maruz kalma davranışı üzerinde anlamlı ve doğru yönlü etkisinin olduğunu gösterirken, fsQCA sadece ilişki kaynaklı çatışmanın iş yeri zorbalığı üzerinde etkili olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

İşyeri zorbalığı, Çatışma, fsQCA

Kaynakça

• Agervold, M. (2009). The significance of organizational factors fort he incidence of bullying. Scandinavian Journal of Psychology, 50: 267-276.
• Akkoyun, F. (2013). Çatışma yönetimi- insan ilişkilerinde, gruplarda ve örgütlerde çatışmayı yönetme stratejileri. Ankara : Nobel yayınları.
• Akün Palut, F.A. (2013). İşyerinde algılanan kişilerarası çatışmaların stres belirtileri ile ilişkisinde psikolojik sermaye ve çatışma yönetimi tarzlarının biçimlendirici etkileri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Aquino, K. (2000). Structural and individual determinants of workplace victimization: the effects of hierarchical status and conflict management style. Journal of Management, 26(2): 171-193.
• Aquino, K ve Lamertz, K. (2004). A relational model of workplace victimization: social roles and patterns of victimization in dyadic relationship. Journal of Applied Psychology, 89 (6). 1023-1034.
• Ayoko, O., Callan, V. ve Härtel, C. (2003). Workplace conflict, bullying and counterproductive behaviours. International Journal of Organizational Analysis, 11(4), 283–301.
• Baillien, E., Notelaers G., De Witte, H. ve Matthiesen, S.B. (2010). The relationship between the work unit’s conflict management styles and bullying at work: moderation by conflict frequency. Economic and Industrial Democracy, 32(3), 401-419.
• Bercovitch, J. (1983). Conflict and conflict management in organizations: A framework for Analysis. Hong Kong Journal of Public Administration, 5(2), 104-123.
• Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin kaçınılmaz sorunu: Yıldırma, Bilig, (42): 111-126.
• Chan, K.W., Huang, X. ve Ng, P.M. (2007). Managers’ conflict management styles and employee attitudinal outcomes: The mediating role of trust. Asia Pacific Journal of Management, 25(2), 277-95.
• Çağlar Kuşçu, P. (2011). İşyeri zorbalığı ve örgüt kültürü ilişkisi üzerine sosyolojik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(19), 371-394.
• Çağlayan, O.A. (2006). Örgütsel çatışma yönetimi ve bir araştırma, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Denizli.
• Çetin Gürkan, G. ve Demiralay, T. (2013). İlişki ve görev çatışması ile işten ayrılma niyeti ilişkisinin araştırılması: Konaklama işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 59-79.
• De Dreu, C.K.W., Evers, A., Beersma, B., Kluwer, E.S. ve Nauta, A. (2001). The theory-based measure of conflict management strategies in the workplace. Journal of Organizational Behavior, 22, 645-668.
• De Dreu, C.K.W. ve Weingart, L.R. (2003). Task versus relationship conflict, team performance, and team member satisfaction: A Meta- Analysis. Journal of Applied Psychology, 88(4), 741-749.
• De Dreu, C.K.W. ve Beersma, B. (2005). Conflict in organizations: beyond effectiveness and performance. European Journal of Work and Organizational Psychology,14 (2), 105-117.
• Einarsen, S., Raknes, B.I. ve Matthiesen, S.B. (1994). Bullying and harassment at work and their relationships to work environment quality: an exploratory study. European Work and Organızatıonal Psychologist, 4 (4), 381-401.
• Einarsen, S. ve Raknes, B. I. (1997). Harassment in the workplace and the victimization of men. Violence and Victims, 12(3), 247-263.
• Einersan, S. (1999). The nature and causes of bullying at work. International Journal of Manpower, 20(1/2), 16-27.
• Einersan, S. (2000). Harassment and bullyıng at work: A revıew of the Scandinavian approach. Aggression and Violent Behavior, 5(4), 379-401.
• Einarsen, S. ve Mikkelsen, E.G. (2003). Individual effects of exposure to bullying at work. Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. and Cooper, C.L. (Eds.), Bullying and emotional abuse in the workplace, international perspectives in research and practice, London, UK: Taylor and Francis.
• Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. ve Cooper, C.L. (2003). The concept of bullying at work: The European tradition. S. Einarsen, H. Hoel, D. Zapf ve C.L. Cooper (Eds.), Bullying and emotional abuse in the workplace: International Perspectives in Research and Practice. London: Taylor and Francis.
• Einarsen, S., Hoel, H. ve Notelaers, G. (2009). Measuring exposure to bullying and harassment at work: Validity, factor structure and psychometric properties of the Negative Acts Questionnaire-Revised, Work & Stress, 23 (1), 24-44.
• Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. ve Cooper, C.L. (2011). Bullying and harassment in the workplace, development in theory, research and practice, USA: Taylor & Francis Group. Ergeneli, A. (2017). Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel Yayınevi
• Fiss, P. C. (2007). A set-theoretic approach to organizational configurations. The Academy of Management Review, 32(4), 1180-1198.
• Fiss, P. C. (2011). Building better causal theories: A fuzzy set approach to typologies in organization research. Academy of Management Journal, 54(2), 393-420.
• Friedman, R.,Tidd, S., Currall, S.C. ve Tsai, J. (2000). What goes around comes around: The impact of personal conflict style on work conflict and stres. The International Journal of Conflict Management, 11(1), 32-55.
• Gregersen, J. (2017). Is workplace bullying a conflict? Examples from Norwegian lawsuits. Psychiatry, Psychology and Law, 24(3), 428-439.
• Gültekin, S., Bayhan Karapınar, P., Metin Camgöz, S. ve Ergeneli, A. (2011). Do stages of moral developmant matter in the preference of conflict handling styles with peers?. International Journal of Humanities and Social Science, 1(7), 223-230.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B. J., Anderson, R. E., ve Tatham, R. L. (2006). Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice Hall
• Katz, D., ve Kahn, R. L. (1978). Organizations and the system concept. Classics of organization theory, 161-172.
• Keashly, L., & Nowell, B. (2003). Conflict, conflict resolution and bullying. Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. ve Cooper, C. (Ed.), Bullying and emotional abuse in the workplace: International research and practice perspectives. London: Taylor & Francis.
• Keashley, L. ve Nowell, B.L. (2011). Workplace bullying, conflict and conflict resolution. In S. Einarsen, H. Hoel, D. Zapf, & C. L. Cooper (Ed.), Bullying and harassment in the workplace: Developments in theory, research and practice. London: Taylor & Francis.
• Körükcü, Ö., Yıldırım N. ve Kukulu, K. (2014). Hemşirelikte önemli bir sorun: zorbalık (Bullying). Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 126-129.
• Leon-Perez, J.M., Medina, F.J., Arenas, A. ve Munduate L. (2015). The relationship between interpersonal conflict and workplace bullying, coping with conflict and bullying at work. Journal of Managerial Psychology, 30(3), 1-22.
• Matthiesen, S.B. ve Einarsen, S. (2004). Psychiatric distress and symptoms of PTSD among victims of bullying at work. British Journal of Guidance & Counselling, 32 (3), 335-356.
• Naseer, S., Raja, U., ve Donia, M.B.L. (2016). Effect of perceived politics and perceived support on bullying and emotional exhaustion: The moderating role of type a personality. The Journal Of Psychology, 150(5), 606-624.
• Oktay, F. (2016). Çatışma yönetimi ile örgütsel destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(4), 1146-1155.
• Ragin, C. C. (1987). The comparative method: Moving beyond qualitative and quantitative strategies [Elektronik Sürüm] Oak l& California: University of California Press.
• Ragin, C.C. (2006). Set relations in social research: Evaluating their consistency and coverage. doi:10.1093/pan/mpj019 .
• Ragin, C. C. (2008). Redesigning social inquiry: Fuzzy sets and beyond (Vol. 240). Chicago: University of Chicago Press.
• Rihoux, B., ve Ragin, C.C. (2009). Configurational comparative methods: Qualitative comparative analysis (QCA) and related techniques. Sage Publications.
• Samaddar, S., Nargundkar, S., ve Daley, M. (2006). Inter-organizational information sharing: The role of supply network configuration and partner goal congruence. European Journal of Operational Research, 174(2), 744-765.
• Sarpkaya, R. (2002). Eğitim örgütlerinde çatışma yönetimi ve bir örnek olay. Eğitim Yönetimi Dergisi, 31, 414-429.
• Schneider, C.Q., ve Wagemann, C. (2010). Standards of good practice in qualitative comparative analysis (QCA) and fuzzy-sets. Comparative Sociology, 9(3), 397-418.
• Simunaniemi, M. ve Köylü, M. (2013). Kaos GL'den işyerinde zorbalık ve mobbing Bilgi Notu, [Erişim: 11 Nisan 2020, http://www.kaosgl.org/sayfa.php?id=15426].
• Smithson, M., ve Verkuilen J. (2006). Fuzzy Set Theory. Terry D. Clark, Jennifer M. Larson, John N. Moderson, Joshua D. Portter ve Mark J. Wierman (Ed.). Applying Fuzzy Mathematics to Formal Models in Comparative Politics. (S. 29-63). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications lnc.
• Solmuş, T. (2005). İş yaşamında travmalar: cinsel taciz ve duygusal zorbalık/Taciz. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(2), 1-14.
• Şimşek, M.Ş. ve Çelik, A. (2016). Yönetim ve Organizasyon, 18. Baskı, Konya: Eğitim Yayınevi
• Vartia-Vaananen, M. (2013). Workplace bullying and harassment in EU and Finland: in JILPT Seminar on Workplace Bullying and Harassment, Report no: 12, Japan: The Japan Institute for Labor Policy and Training Pub.
• Williams, F. (2011). Interpersonal conflict: the importance of clarifying manifest conflict behavior. International Journal of Business, Humanities and Technology. 1(3), 148-152.
• Zadeh, L. A., Fu, K., Tanaka, K. ve Shimura, M. (1975). Fuzzy sets and their applications to cognitive and decision processes, New York: Academic Press.
• Zapf, D., Knorz, C. ve Kulla, M. (1996). On the relationship between mobbing factors, and job content, social work wnvironment, and health outcomes. European Journal of Work and Organızatıonal psychology, 5(2), 215-237.
• Zapf, D. (1999). Organisational, work group related and personal causes of mobbing/bullying at work. International Journal of Manpower, 20, 1(2), 70-85.
• Zapf, D., ve Gross, C. (2001). Conflict escalation and coping with workplace bullying: A replication and extension. European Journal of Work and Organızatıonal Psychology, 10(4), 497-522.