Endirekt Merkeziyet Ölçüm Endeksleri ile Uluslararası Ticaret Ağında Güç Analizi

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 276 - 305, 30.06.2022

Ekin Karabulut Yetkin Çınar

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1052545

Öz

Ağ yapılarında güç ya da merkeziyet analizi hakkındaki araştırmalar her geçen gün daha önemli hale gelmektedir. Bu çalışmanın da temel amacı, güncel verilerle ülkelerarası ticaret ağ yapısında farklı endeksler bazında merkezi gücü kendinde toplayan ülkelerin ortaya çıkarılmasıdır. Ağ yapılarında güç ölçümü yapılabilmesi için doğrudan ilişkilerin etkisini hesaplayan merkezilik ölçütlerinin (Direkt Etki Hesaplama Yöntemleri) yanı sıra dolaylı ilişkileri de hesaba katan ve klasik merkezilik endeksleri tarafından göz önünde bulundurulmayan etkileşim yoğunluklarını hesaplamaya dahil eden merkezilik endeksleri (Endirekt Etki Hesaplama Yöntemleri) geliştirilmiştir. Bu çalışmanın temel problemi geliştirilen merkeziyet endekslerinin, özellikle de merkezilik ölçütleri literatüründeki en yeni ölçütler olan ve sınırlı uygulama literatürü bulunan Endirekt Etki Hesaplama Yöntemlerinin, uluslararası ticaret ağı üzerinde uygulanabilirliğinin araştırılması ve farklı ölçütlere göre elde edilen sonuçların karşılaştırılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Ağ Yapılarında Güç Ölçümü, Merkezilik Ölçütleri, Direkt Etki Hesaplama Yöntemleri, Endirekt Etki Hesaplama Yöntemleri, Uluslararası Ticaret Ağı

Kaynakça

• Akgül, B. K. (2014). Social Network Analysis of Construction Companies Operating in International Markets: The Case of Turkish Contractors (Master’s Thesis, Middle East Technical University, The Graduate School of Natural and Applied Sciences).
• Akram, Q.F. ve Christophersen, C. (2010). Interbank Overnight Interest Rates-Gains from Systemic Importance. Norges Bank Working Paper, (11).
• Aleskerov, F. (2006). Power indices taking into account agents’ preferences. B. Simeone ve F. Pukelsheim (Ed.). Mathematics and Democracy içinde (s. 1–18). Berlin.
• Aleskerov, F., Andrievskaya, I. ve Permjakova, E. (2014). Key borrowers detected by the intensities of their short-range interactions. NRU Higher School of Economics: Financial Economics Working Papers Basic Research Program, 33.
• Aleskerov, F., Meshcheryakova, N. ve Shvydun, S. (2016a). Centrality measures in networks based on nodes attributes, long-range interactions and group influence. Higher School of Economics Publishing House, 4.
• Aleskerov, F., Meshcheryakova, N., Nikitina, A. ve Shvydun S. (2016b). Key borrowers detection by long-range interactions. National Research University Higher School of Economics: Financial Economics Working Papers Basic Research Program, 56.
• Aleskerov, F., Meshcheryakova, N., Rezyapova, A. ve Shvydun, S. (2016c). Network Analysis of International Migration. V. Kalyagin, A. Nikolaev, P. Pardalos ve O. Prokopyev (Ed.). Springer Proceedings in Mathematics & Statistics, 197 içinde (s. 177-185). Cham.
• Aleskerov, F., Sergeeva, Z. ve Shvydun S. (2017). Assessment of Exporting Economies Influence on the Global Food Network. S. Butenko, P. Pardalos ve V. Shylo (Ed.). Springer Optimization and Its Applications, 130 içinde (s. 1-10). Cham.
• Aleskerov, F., Rezyapova, A., Roman, A. ve Yakuba, V. (2020). New Centrality Measures in Networks and their Applications to the International Trade and Migration Networks. 28th International Symposium on Modeling, Analysis, and Simulation of Computer and Telecommunication Systems (MASCOTS), 1-8.
• Anthonisse, J. M. (1971). The Rush in a Directed Graph. Amsterdam: Mathematisch Centrum.
• Ataç, B. (2019). Sosyal Ağ Analizi ile Suç ve Suçluların Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Ayhan, G. (2016). Network Analysis of Citations Among the Authors of The Oxford Handbook of the Economics of Networks (Master’s Thesis, Universidad de País Vasco).
• Bavelas, A. (1948). A mathematical model for group structures. Human Organization, 7(3), 16-30.
• Bavelas, A. (1950). Communication patterns in task oriented groups. The Journal of the Acoustical Society of America, 22(6), 271-282.
• Beauchamp, M. A. (1965). An improved index of centrality. Behavioral Science, 10(2), 161-163.
• Bech, M.L. ve Atalay, E. (2008). The topology of the federal funds market. Federal Reserve Bank of New York Staff Report, (354).
• Benguigui, L. ve Porat, I. (2016). Global migration topology analysis and modeling of bilateral flow network. Europhysics Letters, 115(1), 18002.
• Bonanich, P. (1972). Technique for analyzing overlapping memberships. Sociological Methodology, 4, 176-185.
• Cajueiro, D.O. ve Tabak, B.M. (2008). The role of banks in the Brazilian interbank market: Does bank type matter? Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 387(27), 6825-6836.
• Demirci, G. M. (2020). Understanding Twitter Users’ Behaviour by Social Network Analysis During Disasters (Master’s Thesis, Istanbul Technical University, Department of Industrial Engineering).
• Doğan, O. (2014). Antalya Medikal Turizm Kümesi’nin Tanımlanması ve Ağ Yapılarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Fagiolo, G., Reyes, J. ve Schiavo, S. (2010). International trade and financial integration: a weighted network analysis. Quantitative Finance, 10(4), 389–399.
• Fagiolo, G. ve Mastrorillo, M. (2013). International migration network: Topology and modelling. Physical Review, 88(1), 012812-.
• Freeman, L.C. (1977). A set of measures of centrality based upon betweenness. Sociometry, (13), 35-41.
• Freeman, L.C. (1979). Centrality in social networks: Conceptual clarification. Social Networks, 1, 215-239.
• Fruchterman, T.M.J. ve Reingold, E.M. (1991). Graph drawing by force-directed placement. Software-Practice and Experience, 21(11), 1129-1164.
• Garlaschelli, D. ve Loffredo M. (2004a). Patterns of Link Reciprocity in Directed Networks. Physical Review Letters, 93(26), 268701-.
• Garlaschelli, D. ve Loffredo M. (2004b). Fitness-Dependent Topological Properties of the World Trade. Physical Review Letters, 93(18), 188701-.
• Garlaschelli, D. ve Loffredo M. (2005). Structure and evolution of the world trade network. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 355(1), 138-144.
• Iori, G., De Masi, G., Precup, O.V., Gabbi, G. ve Caldarelli, G. (2008). A network analysis of the Italian overnight money market. Journal of Economic Dynamics and Control, 32(1), 259-278.
• International Trade Center (2021). Trade Map. https://www.trademap.org/.
• Katz, L. (1953). A new status index derived from sociometric index. Psychometrika, 39- 43.
• Kim, S. ve Shin, E. (2002). A longitudinal analysis of globalization and regionalization in international trade: a social network approach. Social Forces, 81(2), 445- 468.
• Kuşkapan, E. (2019). İstanbul Kentine Ait Karayolu Ulaşım Ağının Sosyal Ağ Analizi Yöntemi ile İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Erzurum Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Leavitt, H. J. (1949). Some effects of communication patterns on group performance. Journal of Abnormal and Social Psychology, 46, 38-50.
• Maier, G. ve Vyborny, M. (2005). Internal migration between US-states - A social network analysis. Vienna University of Economics and Business Discussion Papers, 2005(4).
• Minoiu, C. ve Reyes, J.A. (2013). A network analysis of global banking: 1978-2010. Journal of Financial Stability, 9(2), 168–184.
• Mollaoğulları, Z. (2020). Uluslararası Çatışmaların Sosyal Ağ Analizi ile İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Aydın Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Myerson, R.B. (1977). Graphs and cooperation in games. Mathematics of Operations Research, 2 (3), 225-229.
• Newman, M. E. J. (2003). The Structure and Function of Complex Networks. SIAM Review, 45(2), 167–256.
• Nieminen, J. (1974). On centrality in a graph. Scandinavian Journal of Psychology, 15, 322-336.
• Özdemir, Ö. (2015). Influence of Networks on Systemic Risk Within Banking System of Turkey (Master’s Thesis, Middle East Technical University, Graduate School of Informatics).
• Özgül, E. (2018). Teknoparklarda İş Birliği Üzerine Sosyal Ağ Analizi (Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Page, L. ve Brin, S. (1998). The anatomy of a large-scale hypertextual web search engine. Computer Networks and ISDN Systems, 4, 107-117.
• Rogers, D. L. (1974). Sociometric analysis of interorganizational relations: application of theory and measurement. Rural Sociology, 39(4), 487-503.
• Shaw, M. E. (1954). Group structure and the behavior of individuals in small groups. Journal of Psychology, 38(4), 139-149.
• Smith, S. L. (1950). Communication Pattern and the Adaptability of Task-oriented Groups: an Experimental Study. Cambridge, MA: Group Networks Laboratory, Research Laboratory of Electronics. Massachusetts Institute of Technology.
• Tüzüntürk, S. (2012). Firmalarda Organizasyonel Ağ Analizi ve Bir Uygulama (Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Vladi, O. (2017). International Financial Integration: A Complex Network Analysis (Master’s Thesis, Sakarya University, Institute of Social Sciences).
• Yarım, M. A. (2021). Sosyal Ağ Analizi ile Okullarda Örgütsel Moral Değerleri ve Doğal Liderlik Profillerinin İncelenmesi (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Yücetin, K. (2011). Sosyal Ağ Analizi Yöntemi ile Ağızdan Ağıza Pazarlama Etkisinin Arttırılması: Veri Setleri Üzerinde Uygulama (Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).