Türkiye İşgücü Piyasasının Bölgesel Farkları: Mekansâl Ekonometri Analizi

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 1 - 21, 30.06.2022

Ayşenur Gönülaçan , Rüya Karcı

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.728368

Öz

Türkiye’de istihdamın yapısı bölgesel anlamda farklılıklar taşımaktadır. İşgücü piyasasına ilişkin doğru ve etkin yorumlamaların yapılabilmesi ve amaca yönelik politikaların belirlenebilmesi adına bölgesel analizlerin yapılması gerekmektedir. Bu çalışma, Türkiye’de istihdamın yapısını bölgesel kapsamda 2017 yılı için mekânsal etkileri de dikkate alarak incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda İBBS 2 düzeyinde yer alan 26 bölge ile çalışılmıştır. Ele alınan coğrafi birimlerin birbiri ile ilişkili olması muhtemeldir. Bu doğrultuda Türkiye’nin istihdam yapısı Açıklayıcı Mekânsal Veri Analizi ile incelenmiştir. Çalışmada global ve lokal mekânsal bağımlılık analizleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda bölgesel istihdam verilerinin genel olarak global ve lokal anlamda istatistiksel olarak anlamlı pozitif mekânsal bağımlılık ilişkisi taşıdığını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

İstihdam, İBBS 2, Moran’s I, LISA

Kaynakça

• Akçagün, P., Öcal, N. ve Yıldırım, J. (2013). Reconsidering the Regional Emp-loyment Convergence Problem in Turkey: Spatial Panel Data Estimation in an SUR Framework, The VII World Conference of the Spatial Econometrics Association, Washington DC.
• Anselın, L. (1995). Local Indicators of Spatial Association—LISA. Geographical Analysis, 27(2), 93-115.
• Anselın, L. ve Bera A. K. (1998). Spatial Dependence in Linear Regression Mo-dels With an Introduction to Spatial Econometrics. A. Ullah, (Ed.) Hand-book of Applied Economic Statistics, 237-290, New York.
• Anselın, L. (1998). Spatial Econometrics: Methods and Models, London. Kluwer Academic Publishers.
• Anselin, L. (2001). Spatial Econometrics. B. H. Baltagi, (Ed), A Companion to Theoretical Econometrics. John Wiley & Sons: 310-330.
• Apaydın, F. (2018). Türkiye’de İşsizliğin Karakteristiklerinin Karşılaştırmalı Ana-lizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(30), 159-200.
• Cliff, A. D. ve Ord, J. K. (1981). Spatial Process: Models and applications. Lon-don, UK: Pion.
• Çelebioğlu, F. ve Dall’erba, S. (2010). Spatial Disparities Across the Regions of Turkey: An Exploratory Spatial Data Analysis. The Annals of Regional Science, 45, (2), 379-400.
• Çukurova Ajansı. Adana Adana-Mersin Bölgesi Temel Sosyal ve Ekonomik Gös-tergeler Bülten-2. http://www.cka.org.tr/files/Adana-Bolgesı-Bulten-NO2(1).pdf.
• Dall’erbA, S. (2005). Distribution of Regional Income and Regional Funds in Europe 1989–1999: An Exploratory Spatial Data Analysis. The Annals of Regional Science, 39(1), 121-148.
• Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (2013). Van Bölgesi Mevcut Durum Analizleri.
• Eraydın, A. (2004). Bölgesel Kalkınma Kavramı, Kuram ve Politikalarda Yaşanan Değişimler, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, DPT-PAÜ, 126.
• Erdoğan, R. ve Okudum, R. (2015). Türkiye’de İşgücünün Bölgesel Analizi. Doğu Coğrafya Dergisi, 2(33), 49-62.
• Gezıcı, F. ve Hewıngs, G. (2004). Regional Convergence and the Economic Per-formance of Peripheral Areas in Turkey. Review of Urban & Regional Development Studies, 16(2), 113-132.
• Güney Marmara Kalkınma Ajansı, Güney Marmara Bölge Planı 2014-2023, https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/BALIKESİR-Guney-Marmara-Bolgesi-2014-2023-Bolge-Plani.pdf, Erişim: 16.02.2019.
• Gül, E., Ekinci, A. ve Konya, S. (2009). Türkiye’de İstihdam Politikaları: Yapısal Bir Analiz. Ekin Yayınevi.
• Mutlu, S. (2012). Bölgesel Farklılaşmanın Nedenleri ve Türkiye Bağlamında Böl-gesel Gelişme Stratejileri. H. Erlat. ), Bölgesel Gelişme Stratejileri ve Ak-deniz Ekonomisi, Tek Yayın: 111-133.
• İpekyolu Kalkınma Ajansı (2015), Gaziantep Gaziantep-Adıyaman-Kilis Bölge Planı 2014-2023, www.ika.org.tr, (Erişim: 16.02.2019).
• Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Türkiye 2015. (2016). Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu, https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24633.
• Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Türkiye 2017. (2018). Ankara
• Karacadağ Kalkınma Ajansı (2015), Şanlıurfa (Diyarbakır-Şanlıurfa) Bölgesi Bölge Planı 2014-2023, Diyarbakır, www.karacadag.gov.tr, Erişim: 08.02.2019.
• Kulaksız, Y. (2008). Türkiye’de Bölgesel Gelişmişlik Farkları, İstihdam Ve Kurum Hizmetlerinin Çeşitlendirilmesi, T.C Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara, 2008.
• Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (2013), Kastamonu Düzey 2 Bölgesi (Kastamo-nu, Çankırı ve Sinop İlleri) Bölge Planı 2014 – 2023, www.kuzka.gov.tr, Erişim: 10.02.2019.
• Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı. Kuzeydoğu Anadolu Bölge Planı Mevcut Durum Analizi 2014-2023, https://www.kudaka.org.tr/ekler/ab704-erzurum_duzey2_bolgesi_mevcut_durum_analizi.pdf, Erişim: 10.02.2019.
• Lesage, J. ve Pace, R. K. (2009). Introduction To Spatial Econometrics, Taylor & Francis, CRC Press.
• Manavgat, G. ve Çelik, N. (2017). Sağlık Düzeyinin Belirleyicilerine Yönelik Mekânsal Bir Analiz: Türkiye İBBS-3 Örneği. Sosyoekonomi, 25(34), 53-67.
• Oral, B , Uğur, A . (2013). Türkiye’de Bölgesel Eşitsizlikleri Gidermek İçin Devlet Yardımları (Teşvikler): 2012 Teşvik Sisteminin Bölgesel Teşvikler Açısından Getirdiği Yenilikler. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 11(21), 140-168.
• Önder, A. ve Karadağ Deliktaş, E. (2007). The Effects of Public Capital on Regi-onal Convergence in Turkey. Ege University Department of Economics Working Paper Series, No: 07/01.
• Tapur, T. (2010). Konya ilinin 2007 Adrese Dayalı Nüfus Sayımı Açısından De-ğerlendirilmesi ve Konya’da Nüfus Gelişimi. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 115-133.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2018). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) İşgücü Piyasası Ve Genç İstihdamı. Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
• TMMOB. (2004). Türkiye’de Bölgesel Eşitsizlikler Konulu Komisyon Çalışması http://www.spo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=86&tipi=15&sube=0, Erişim Tarihi: 20/01/2019.
• Trakya Kalkınma Ajansı (2013). Tekirdağ Trakya Bölgesi Mevcut Durum Analizi Taslağı.
• https://www.trakyaka.org.tr/upload/Node/33085/xfiles/Trakya_2013_Mevcut_Durum_Analizi.pdf, Erişim: 07.02.2019.
• Yeşilyurt, M. E. (2008). Türkiye İmalat Sanayinde Mekânsal Komşuluk İlişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), 165-172.
• Yılmaz, A. ve Durman, M. (2015). Türkiye'de Doğalgaz Kullanımı ve Kalkın-manın Mekânsal Analizi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43(43), 233-252.
• http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.gov.tr_500_LK6T40MO_HATAY-Bolgesi-Mevcut-Durum-Analizi.pdf, Erişim: 02.02.2019.
• http://izto.org.tr/demo_betanix/uploads/cms/yonetim.ieu.edu.tr/6416_1479996831.pdf, Erişim: 02.02.2019.
• http://www.tuik.gov.tr/MicroVeri/Hia_2006/turkce/metaveri/tanim/index.html, Erişim: 02.02.2019.