Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 84 - 103, 30.06.2022
https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.929441

Öz

Uzun yaşam süreleri ve düşük doğum hızları gibi nedenlerle dünya genelinde yaşlıların nüfus içindeki sayısı ve oranı giderek artmaktadır. Türkiye için yapılan nüfus projeksiyonlarında da yaşlı nüfusun bu küresel artış trendine paralel seyir izleyeceği öngörülmektedir. Yaşlı yetişkinlerin yeterli sağlık ve öznel iyi oluşa sahip olmaları, sağlıklı ve pozitif yaşlanan bir toplumun inşası için önem arz etmektedir. Bu durum iktisadi açıdan belirli sağlık ve sosyal hizmetlere ek yatırım gerektirebilir ve önemli ekonomik maliyetler doğurabilir. Özellikle, COVID-19 salgın süreci de kırılgan gruplar arasında yer alan bu gruba özgü politikaların geliştirilmesi gerektiği gerçeğini bir kez daha gündeme taşımıştır. Bu çalışmada, Türkiye’de yaşayan yaşlı yetişkinlerin öznel iyi oluşlarının belirleyicileri 2018 yılı Yaşam Memnuniyeti Araştırması Mikro Veri seti yardımıyla sıralı logit yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, gelir ve sağlık durumu dışında yaşlılarda öznel iyi oluşu etkileyen en önemli faktörlerin sırasıyla aile birlikte yaşama ve din ile ilgili olma durumları olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

  • Addai, I., Opoku-Agyeman, C., ve Amanfu, S. K. (2014), Exploring predictors of subjective well-being in Ghana: A micro-level study. Journal of Happiness Studies, 15(4), 869-890.
  • Aile ve Çalışma Bakanlığı. 2020, Erişim adresi; https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/45354/yasli-nufus-demografik-degisimi-2020.pdf
  • Andrew, F. M., ve Withey, S. B. (1976), Social indicators of well-being. New York and London: Plenum, 20(31), 696-717.
  • Andrews, F. M. (1974), Social indicators of perceived life quality. Social indicators research, 1(3), 279-299.
  • Andrews, F. M. and Stephen B. Withey. (1976), Social Indicators of Weil-Being: Americans' Perceptions of Life Quality.
  • Benfield, W. A. (2008), Determinants of poverty and subjective well-being. Social and Economic Studies, 1-51.
  • Beyaztas, F. Y., Kurt, G., ve Bolayir, E. (2012), Life satisfaction level of elderly people: a field study in Sivas, Turkey. JPMA-Journal of the Pakistan Medical Association, 62(3), 221.
  • Brant, R. (1990), Assessing proportionality in the proportional odds model for ordinal logistic regression. Biometrics, 46(4):1171–1178.
  • Brown, P. H., ve Tierney, B. (2009), Religion and subjective well-being among the elderly in China. The Journal of Socio-Economics, 38(2), 310-319.
  • Carandang, R. R., Shibanuma, A., Asis, E., Chavez, D. C., Tuliao, M. T., ve Jimba, M. (2020), “Are Filipinos Aging Well?”: Determinants of Subjective Well-Being among Senior Citizens of the Community-Based ENGAGE Study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(20), 7636.
  • Carmel, S., Raveis, V. H., O'Rourke, N., ve Tovel, H. (2017), Health, coping and subjective well-being: results of a longitudinal study of elderly Israelis. Aging & mental health, 21(6), 616-623.
  • Celik, S. S., Celik, Y., Hikmet, N., ve Khan, M. M. (2018), Factors affecting life satisfaction of older adults in Turkey. The International Journal of Aging and Human Development, 87(4), 392-414.
  • Chen, F., ve Short, S. E. (2008), Household context and subjective well-being among the oldest old in China. Journal of family issues, 29(10), 1379-1403.
  • Chin, B. M., Hwa, Y. S., ve Eam, L. H. (2020), Income and Subjectıve Well-Being: A Case Study. Kajian Malaysia: Journal of Malaysian Studies, 38(2).
  • Cummins, R. A. (2002), The validity and utility of subjective quality of life: a reply to Hatton & Ager. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 15(3), 261-268.
  • D’Agostino, A., Grilli, G., ve Regoli, A. (2019), The determinants of subjective well-being of young adults in Europe. Applied Research in Quality of Life, 14(1), 85-112.
  • Diener, E. (2005), Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American psychologis, 55(1), 34.
  • Diener, E., Sandvik, E., Pavot, W., ve Gallagher, D. (1991), Response artifacts in the measurement of subjective well-being. Social Indicators Research, 24(1), 35-56.
  • Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E., ve Smith, H. L. (1999), Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological bulletin, 125(2), 276.
  • Fordyce, M. W. (1978), Prospectus: The self-description inventory. Unpublished paper, Edison Community College, Ft. Myers, FL.
  • Hassan, S. M. U., Hamid, T. A., Haron, S. A., ve Ibrahim, R. (2018), A systematic review on psychosocial determinants of elderly subjective wellbeing. Mediterranean Journal of Social Sciences, 9(6), 107-107.
  • Iwarsson, S., ve Isacsson, Å. (1997), Quality of life in the elderly population: an example exploring interrelationships among subjective well-being, ADL dependence, and housing accessibility. Archives of Gerontology and Geriatrics, 26(1), 71-83.
  • Inal, S., Subasi, F., Ay, S. M., ve Hayran, O. (2007), The links between health-related behaviors and life satisfaction in elderly individuals who prefer institutional living. BMC Health Services Research, 7(1), 1-7.
  • Jivraj, S., ve Nazroo, J. (2014), Determinants of socioeconomic inequalities in subjective well-being in later life: a cross-country comparison in England and the USA. Quality of Life Research, 23(9), 2545-2558.
  • Kahneman, D., ve Krueger, A. B. (2006), Developments in the measurement of subjective well-being. Journal of Economic perspectives, 20(1), 3-24.
  • Katz, R. (2009), Intergenerational family relations and subjective well-being in old age: A cross-national study. European Journal of Ageing, 6(2), 79-90.
  • Lai, E. T., Yu, R., ve Woo, J. (2020), The associations of income, education and income inequality and subjective well-being among elderly in Hong Kong—A multilevel analysis. International journal of environmental research and public health, 17(4), 1271.
  • Lau, A. L., Chi, I., Cummins, R. A., Lee, T. M., Chou, K. L., ve Chung, L. W. (2008), The SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) pandemic in Hong Kong: Effects on the subjective wellbeing of elderly and younger people. Aging and mental health, 12(6), 746-760.
  • Lukaschek, K., Vanajan, A., Johar, H., Weiland, N., ve Ladwig, K. H. (2017), “In the mood for ageing”: determinants of subjective well-being in older men and women of the population-based KORA-Age study. BMC geriatrics, 17(1), 1-9.
  • McAuley, E., Blissmer, B., Marquez, D. X., Jerome, G. J., Kramer, A. F., ve Katula, J. (2000), Social relations, physical activity, and well-being in older adults. Preventive medicine, 31(5), 608-617.
  • Mhaoláin, A. M. N., Gallagher, D., Connell, H. O., Chin, A. V., Bruce, I., Hamilton, F., ve Lawlor, B. A. (2012), Subjective well-being amongst community-dwelling elders: what determines satisfaction with life? Findings from the Dublin Healthy Aging Study. International psychogeriatrics, 24(2), 316.
  • Moreno-Agostino, D., de la Torre-Luque, A., de la Fuente, J., Lara, E., Martín-María, N., Moneta, M. V., ve Ayuso-Mateos, J. L. (2021), Determinants of Subjective Wellbeing Trajectories in Older Adults: A Growth Mixture Modeling Approach. Journal of Happiness Studies, 22(2), 709-726.
  • Noll, H. H., ve Weick, S. (2015), Consumption expenditures and subjective well-being: empirical evidence from Germany. International Review of Economics, 62(2), 101-119.
  • Okun, M. A., ve Stock, W. A. (1987), Correlates and components of subjective well-being among the elderly. Journal of Applied Gerontology, 6(1), 95-112.
  • Selim, S. (2008), Life satisfaction and happiness in Turkey. Social Indicators Research, 88(3), 531-562.
  • Schimmack, U., ve Diener, E. (2003), Experience Sampling Methodology in happiness research [Editorial]. Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being, 4(1), 1–4.
  • Schneider, G., Driesch, G., Kruse, A., Nehen, H. G., ve Heuft, G. (2006), Old and ill and still feeling well? Determinants of subjective well-being in≥ 60 year olds: the role of the sense of coherence. The American journal of geriatric psychiatry, 14(10), 850-859.
  • Soukiazis, E., ve Ramos, S. (2016), The structure of subjective well-being and its determinants: A micro-data study for Portugal. Social Indicators Research, 126(3), 1375-1399.
  • Tajvar, M., Arab, M., ve Montazeri, A. (2008), Determinants of health-related quality of life in elderly in Tehran, Iran. BMC public health, 8(1), 1-8.
  • Tran, T. Q., Nguyen, T. Q., Van Vu, H., ve Doan, T. T. (2017), Religiosity and subjective well-being among old people: Evidence from a transitional country. Applied Research in Quality of Life, 12(4), 947-962.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). 2020, Erişim adresi: ata.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2019-33712#:~:text=Yaşlı%20nüfus%20olarak%20kabul%20edilen,9%2C1'e%20yükseldi.
  • United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2020), World Population Ageing 2020 Highlights: Living arrangements of older persons (ST/ESA/SER.A/451).
  • Vlachos, G. S., Cosentino, S., Kosmidis, M. H., Anastasiou, C. A., Yannakoulia, M., Dardiotis, E., ve Scarmeas, N. (2019), Prevalence and determinants of subjective cognitive decline in a representative Greek elderly population. International journal of geriatric psychiatry, 34(6), 846-854.
  • Wang, X., Shang, X., ve Xu, L. (2011), Subjective Well‐being Poverty of the Elderly Population in China. Social Policy & Administration, 45(6), 714-731.
  • Wolfe, R. and William G. (1998), An approximate likelihood-ratio test for ordinal response models. Stata Technical Bulletin,7(42): 24--27.
  • World health statistics monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. Geneva: World Health Organization; (2020), Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
  • Yeung, P., ve Breheny, M. (2016), Using the capability approach to understand the determinants of subjective well-being among community-dwelling older people in New Zealand. Age and ageing, 45(2), 292-298.
  • Zhou, Y., Zhou, L., Fu, C., Wang, Y., Liu, Q., Wu, H., ve Zheng, L. (2015), Socio-economic factors related with the subjective well-being of the rural elderly people living independently in China. International journal for equity in health, 14(1), 1-9.
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ekonomi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Ozlem Ipek 0000-0002-3711-3258

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 12 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Ipek, O. (2022). Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 84-103. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.929441
AMA Ipek O. Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Haziran 2022;12(1):84-103. doi:10.18074/ckuiibfd.929441
Chicago Ipek, Ozlem. “Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri”. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12, sy. 1 (Haziran 2022): 84-103. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.929441.
EndNote Ipek O (01 Haziran 2022) Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12 1 84–103.
IEEE O. Ipek, “Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 12, sy. 1, ss. 84–103, 2022, doi: 10.18074/ckuiibfd.929441.
ISNAD Ipek, Ozlem. “Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri”. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12/1 (Haziran 2022), 84-103. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.929441.
JAMA Ipek O. Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022;12:84–103.
MLA Ipek, Ozlem. “Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri”. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 12, sy. 1, 2022, ss. 84-103, doi:10.18074/ckuiibfd.929441.
Vancouver Ipek O. Türkiye’de Yaşlı Yetişkinlerde Öznel İyi Oluşun Belirleyicileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2022;12(1):84-103.