Local Governments and Financial Structures in Denmark

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 4, 1563 - 1592, 21.02.2024

İzel Akkurt , Çiğdem Akman

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1265183

Öz

Economic, social and administrative developments in local governments and financial structures over the years are of close interest to countries. With the developments in local governments, “localization” has come to the fore in the administrations in recent years. In terms of developing local governments, it is very important to analyze different country experiences and make comparisons between countries, examine good practice examples and develop recommendations. For this reason, Denmark, which is an example in terms of administrative and financial autonomy, which ranks first among the most livable countries, was selected in the study. With the reform made in Denmark in 2007, it created a simple local government structure covering only municipalities and regions. In this study, the example of Denmark and Turkey's local governments are intended to be made of administrative and financial comparative analysis. In the preparation of the study, the method of analysis was used with the literature review. In the study, general information about the economic, political and administrative appearance of Denmark was given, followed by the development process of local governments, the administrative and financial structure of the comprehensive consideration of similarities and differences between Turkey and laid down.

Anahtar Kelimeler

Local Government, Denmark, Local Government Reform, Financial Structure of Local Governments

Danimarka’da Yerel Yönetimler ve Mali Yapıları

Öz

Kent yönetiminde yaşanan gelişmeler neticesinde yerel yönetimlerin yapısı ve işleyişi giderek ön plana çıkmaktadır. Yerel yönetimlerin geliştirilmesi açısından farklı ülke deneyimlerinin analiz edilerek ülkeler arasında karşılaştırmalar yapılması, iyi uygulama örneklerinin incelenmesi ve öneriler geliştirilmesi oldukça önemlidir. Bu nedenle çalışmada İskandinav tipi refah modelinin bir parçası olarak en yaşanabilir ülkeler arasında ilk sıralarda yer alan Danimarka seçilmiştir. Danimarka’nın bu başarısında demokratik ilkeler, katılımcı ve şeffaf yönetim yapısı gibi faktörler etkili olmuştur. Ülkede 2007 yılında yapılan reform ile yerel yönetimlerde bir dönüşüm gerçekleşmiş ve yerel yönetimler yapılanması yalnızca belediyeler ve bölgeleri kapsar hale getirilmiştir. Ülke hem idari hem de mali alanda oluşturduğu yerel yönetim yapılarını desteklemiştir. Farklı ülkeler ile karşılaştırıldığında ise Danimarka, idari ve mali özerklik açısından örnek teşkil etmektedir. Bu doğrultuda çalışmada Danimarka’nın ekonomik, siyasal ve yönetsel görünümü hakkında genel bilgiler verilmiş, ardından yerel yönetimlerin gelişim süreci, idari ve mali yapısı kapsamlı bir şekilde ele alınarak Türkiye ile arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetimler, Danimarka, Yerel Yönetimler Reformu

Kaynakça

• Acar, İ. A., & Akman, Ç. (2021). "Dünyada Yerelleşme ve Mali Yapılarda Gelişmeler". Ç. Akman, & İ. A. Acar (Ed.). içinde, "Dünyada Yerel Yönetimler ve Mali Yapıları" (s. 1-16). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Akarçay, P. (2017). "Finlandiya, Danimarka ve Norveç'te Yerel Yönetimler". Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(46), 352-372.
• Akdemir, T., & Karakurt, B. (2016). "Nordik Ülkelerinde İdarelerarası Mali İlişkiler". Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11) , 127 - 159.
• Akman, Ç. (2019). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yerel Yönetimler Yapbozu: Gelişmeler ve Öneriler.” OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 2499-2532.
• Alıcı, O. V. (2013). "Büyükşehir İlçe Belediyelerinin İdari ve Mali Özerkliği". Yerel Politikalar, (3), 127-152.
• Armağan, R., & Dikmen, S. (2015). " İskandinav Ülkeleri Vergi Sistemleri ve Gelirlerinin Karşılaştırmalı bir Analizi". AKÜ İİBF Dergisi, 17(2), 67-81.
• ASO. (2016). "Danimarka Ülke Notu". https://www.aso.org.tr/wp-content/uploads/2017/09/danimarka.pdf (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• Can, E. (2013). "6360 Sayılı Kanun ve Yerel Yönetimlerde Yeni Dönem". F. N. (Ed.) içinde, Yönetişim: Türk Kamu Yönetimine Yansımaları (s. 265-275). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Council of Europe. (1998). "Structure and Operation of Local and Regional Democracy:Denmark". Council of Europe.
• Council of Europe. (2013). "Local and regional democracy in Denmark". https://rm.coe.int/local-and-regional-democracy-in-denmark-recommendation-julia-costa-por/168071ab7f (Erişim Tarihi: 3 Mart 2023).
• Çiftçi, Y. (2020). "Yerel Yönetim Reformu Sonrasında Türk Yerel Yönetimleri İçin Bir Tipoloji Belirleme Çalışması”. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Danish Regioner. (2023). "Danish Regions". https://www.regioner.dk/services/in-english (ErişimTarihi: 5 Mart 2023).
• Danish Regions. (2011). "The Regions". https://www.regioner.dk/media/1334/regionerne-kort-fortalt-2011-engelsk.pdf (Erişim Tarihi: 21 Haziran 2021).
• Danske Regioner. (2023). "Om de fem regioner". https://www.regioner.dk/services/om-de-fem-regioner (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• denmark.dk. (2023). "Goverment and Politics". https://denmark.dk/society-and-business/government-and-politics (Erişim Tarihi 3 Mart 2023).
• European Committee of the Regions. (2021). "Denmark". https://portal.cor.europa.eu/divisionpowers/Pages/Denmark-Introduction.aspx (Erişim Tarihi: 13 Mayıs 2021).
• Folketinget. (2023). "The Constitutional Act of Denmark". https://www.thedanishparliament.dk/en/democracy/the-constitutional-act-of-denmark (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• Greve, E. (2012). "Local Government in Denmark". A. M. Moreno(Ed.) içinde, Local Government in the Member States of the European Union: a Comparative Legal Perspective (s. 135-156). Madrid: INAP.
• Güler, B. A. (2018). Türkiye'nin Yönetimi:Yapı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Günal, A., Atvur, S., & Dernek, K. O. (2014). "6360 Sayılı Yasanın Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi". Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 55-70.
• Hansen, J. B. (2012). "Local Government in Denmark and the 2007 Municipal Reform". A. Moisio (Ed.) içinde, Rethinking Local Government: Essays on Municipal Reform (s. 43-81). Helsinki, Helsinki: Government Institute for Economic Research.
• İNSAMER. (2020). "Danimarka". https://www.insamer.com/tr/ulke-profili-danimarka/ (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2021).
• Kara, H., & Karakılçık, Y. (2016). "5018 Sayılı Kanun Kapsamında Yerel Yönetimlerin Denetimi: Getirdiği Yenilikler,Uygulamalar ve Karşılaşılan Eksiklikler". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(3), 727-738.
• Legatum Institute. (2023). "The Legatum Prosperity Index". https://www.prosperity.com/rankings (Erişim Tarihi: 9 Mart 2023).
• Mecek, M., & Atmaca, Y. (2020). "Yerel Yönetimlerin İdari Yapısına İlişkin Mevzuat Analizi". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(76), 2068-2087.
• Ministry for Economic Affairs and the Interior. (2014). "Municipalities and Regions- Tasks and Financing". https://english.im.dk/media/22352/municipalities-and-regions-tasks-and-financing-june-2014.pdf (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• Ministry of Interior and Health. (2005). "The Local Government Reform-In Brief". https://english.im.dk/media/22359/the-local-government-reform-in-brief.pdf (Erişim Tarihi: 5 Mart 2023).
• Ministry of the Interior and Housing. (2004). "Agreement on a Structural Reform". https://english.im.dk/media/22360/agreement-on-a-structural-reform.pdf (Erişim Tarihi: 5 Mart 2023).
• Ministry of the Interior and Housing. (2023). "About Municipalities and Regions". https://english.im.dk/responsibilities-of-the-ministry/governance-of-municipalities-and-regions/about-municipalities-and-regions (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• OECD. (2016a). "Denmark". https://www.oecd.org/regional/regional-policy/profile-Denmark.pdf (Erişim Tarihi: 13 Mart 2023).
• OECD. (2016b). "Turkey". https://www.oecd.org/regional/regional-policy/profile-Turkey.pdf (Erişim Tarihi: 13 Mart 2023).
• OECD. (2021). "Government at a Glance 2021". https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/8ccf5c38-en.pdf?expires=1678351571&id=id&accname=guest&checksum=6A7501715161443997F1672E037F9530 (Erişim Tarihi: 10 Mart 2023).
• OECD. (2023a). “Government at a Glance 2023” . https://www.oecd.org/publication/government-at-a-glance/2023/dashboard (Erişim Tarihi: 18 Ekim 2023).
• OECD. (2023b). "General Government Revenue". https://data.oecd.org/gga/general-government-revenue.htm#indicator-chart (Erişim Tarihi: 13 Mart 2023).
• OECD. (2023c). “Government at a Glance: Country Notes” . https://www.oecd.org/publication/government-at-a-glance/2023/country-notes/turkiye-1aab42fa/#chapter-d1e22 (Erişim Tarihi: 18 Ekim 2023).
• Övgün, B. (2007). "Bir Politika Transferi Örneği: Kalkınma Ajansları”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(03), 233-255.
• Parlak, B. (2014). "Avrupa Birliği Perspektifinden Merkezi Yönetim - Yerel Yönetim İlişkileri". Tesam Akademi Dergisi, 1(1), 7-40.
• Region Nordjylland. (2015). "Organisation". https://rn.dk/service/english/organisation (Erişim Tarihi: 21 Haziran 2021).
• Region Syddanmark. (2021). "The Regional Council". https://regionsyddanmark.dk/wm230809 (Erişim Tarihi: 23 Haziran 2021).
• Scottish Govenment. (2021). "Systems of Local Governance and How Citizens Participate İnternational Review". https://www.gov.scot/publications/systems-local-governance-citizens-participate-international-review/pages/8/ (Erişim Tarihi: 5 Mart 2023).
• Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü. (2023). "Kalkınma Ajansları". https://www.siviltoplum.gov.tr/bilgimerkezi/kalkinma-ajanslari (Erişim Tarihi: 29 Haziran 2023).
• SKAT. (2021). "Municipal Budget". https://www.dst.dk/en/Statistik/emner/nationalregnskab-og-offentlige-finanser/kommuner-og-regioner/kommunernes-budgetter (Erişim Tarihi: 8 Mayıs 2021).
• SKAT. (2023a). "Inroduction to Taxation in Denmark". https://skat.dk/data.aspx?oid=2244281 (Erişim Tarihi: 9 Mart 2023).
• SKAT. (2023b). "Tax in Denmark". https://skat.dk/data.aspx?oid=80716&vid=217663&lang=us (Erişim Tarihi: 9 Mart 2023).
• Statics Denmark. (2023). "Population". https://www.dst.dk/en/Statistik/emner/borgere/befolkning (Erişim Tarihi:3 Mart 2023).
• Statistics Denmark. (2023a). https://www.statbank.dk/20022 (Erişim Tarihi: 5 Mart 2023).
• Statistics Denmark. (2023b). https://www.statbank.dk/20517 (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• Statsministeriet. (2023a). "The Constitutional Act of Denmark". https://english.stm.dk/media/8874/the-constitutional-act-of-denmark.pdf (Erişim Tarihi: 3 Mart 2023).
• Statsministeriet. (2023b). https://english.stm.dk/media/8876/home-rule-act-of-the-faroe-islands.pdf (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023) .
• Statsministeriet. (2023c). https://english.stm.dk/media/8872/gr_self-government_uk.doc (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2022). "2021 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu". Ankara: T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı.
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2019). Belediye Meclisi, Belediye Encümeni ve İhtisas Komisyonları Teşekkülü ve Çalışmasına İlişkin Rehber". https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/dokumanlar/belediye-meclisi--8230-21647-20190406231213.pdf (Erişim Tarihi: 30 Haziran 2023).
• T.C. İçişleri Bakanlığı. (2023). "Özel İdare". https://www.icisleri.gov.tr/illeridaresi/ozel-idare1 (Erişim Tarihi: 30 Haziran 2023).
• T.C. İçişleri Bakanlığı. (2023). "Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanteri". https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx (Erişim Tarihi: 13 Mart 2023).
• Taştekin, A., & Akca, H. (2020). "Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na Türkiye’nin Koyduğu Çekincelerin Yeniden Değerlendirilmesi". Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(3), 594-609.
• TBMM. (2018). "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası". https://www5.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2018.pdf (Erişim Tarihi: 28 Haziran 2023).
• Tekdere, M. (2019). "Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerin Yerel Yönetim Yapıları". Türk&İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (20), 248-282.
• Tekin, A., & Akdağ, Y. (2013). "Belçika, Danimarka, Finlandiya ve Hollanda'nın Vergi Harcamaları Gelişimi". Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 277-292.
• Tontuş, Ö. (2015). "Tüm Yönleriyle Sağlık Turizmi Ülkeler". Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• Trade Union Development Projects Directory. (2023). "Local Government Denmark". https://projects.ituc-csi.org/local-government-denmark?lang=en (Erişim Tarihi: 6 Mart 2023).
• TÜİK. (2012a). "İstatistiki Göstergeler:1932-2011". Ankara: TÜİK.
• TÜİK. (2012b). "Türkiye İstatistik Yıllığı". Ankara: TÜİK.
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2021). "Danimarka’nın Siyasi Görünümü". http://www.mfa.gov.tr/danimarka-siyasi-gorunumu.tr.mfa (Erişim Tarihi: 10 Mart 2021).
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2023). "Danimarka Ekonomisi". https://www.mfa.gov.tr/danimarka-ekonomisi.tr.mfa (Erişim Tarihi: 5 Mart 2023).
• Türkölmez, İ. R. (2022). "Danimarka’nın Politik Yapısının Kameral Kökenleri". Journal of Political Administrative and Local Studies (JPAL) , 5(1), 26-45.
• Ulusoy, A., & Akdemir, T. (2009). "Yerel Yönetimler ve Mali Özerklik: Türkiye ve OECD Ülkelerinnin Karşılaştırmalı Analizi". Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 259-287.
• UNDP. (2023). "Documentation and Dowlands". Human Development Reports: https://hdr.undp.org/sites/default/files/2021-22_HDR/HDR21-22_Statistical_Annex_HDI_Table.xlsx (Erişim Tarihi: 3 Mart 2023).
• World Bank. (2023a). "Denmark". https://data.worldbank.org/country/denmark (Erişim Tarihi: 4 Mart 2023).
• World Bank. (2023b). " GDP,PPP (current international $)- Denmark". https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.PP.CD?locations=DK&name_desc=false (Erişim Tarihi: 3 Mart 2023).
• Yeğiner, P., & Tanrıvermiş, Y. (2021). "Dünya'da ve Türkiye'de Yerel Yönetim Bankacılığı". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (31), 23-42.
• Yetkin, O. (2020). "Türkiye’de Büyükşehir Belediyelerinin Yapısı ve Geleceği". Akademik Düşünce Dergisi, (1), 4-16.