Kahramanmaraş Müzesi’nde Bulunan Yeni Bir Geç-Hitit Mezar Steli

Yıl 2022, Sayı: 21, 119 - 130, 29.12.2022

Ali Çifçi , Gülşen Başpınar

https://doi.org/10.58488/collan.1099640

Öz

Orta Demir Çağı'nda Kahramanmaraş ili ve çevresine hâkim olan Geç Hitit Gurgum Krallığı’ndan günümüze özelikle şehir merkezinde bulunan kale ve höyük ile yakın çevresinden çok sayıda kraliyet hiyeroglif yazıtı, kabartması ve mezar steli kalmıştır. Bölgede bulunan mezar stelleri kendilerine has konu, üslup ve ikonografik özellikleri bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Bu çalışma, Maraş Müzesi'ne Yörükselim mahallesinden getirilen bir mezar stelini bölgede bulunan diğer benzer rölyefler ile üslup ve ikonografi açısından karşılaştırılarak değerlendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Maraş, Orta Demir Çağı, Gurgum Krallığı, Mezar Steli.

Teşekkür

Yörükselim steli üzerinde çalışmamıza ve yayınlamamıza izin veren Kahramanmaraş Müzesi Müdürü sayın Safinaz ACIPAYAN’a ve çalışmada kullanılan harita ile stel çizimi için Bilcan GÖKCE ile Nilsu İRGİN’e teşekkürlerimizi sunarız.

A New Neo-Hittite Funerary Stele in Kahramanmaraş Museum

Öz

Throughout the Middle Iron Age, Kahramanmaraş province and its surrounding was dominated by the Neo-Hittite city-state of Gurgum Kingdom. Numerous hieroglyphic inscriptions, reliefs, and funerary stelae dated to this kingdom were recovered, especially, from the citadel and mound located in the city center and its immediate surroundings. The grave stelae found in the region have special importance in terms of their unique subject, style, and iconographic features. This study evaluates a funerary stele brought to the Maraş Museum from the Yörükselim neighborhood, by comparing it with other similar reliefs in the region in terms of style and iconography.

Anahtar Kelimeler

Maraş, Middle Iron Age, Kingdom of Gurgum, Funerary Stele

Kaynakça

• Akurgal, E. 1962 The Art of the Hittites, London.
• Akurgal, E. 2015 Hatti ve Hitit Uygarlıkları, Ankara.
• Bonatz, D. 2000a Das syro-hethitische Grabdenkmal: Untersuchungen zur Entstehung einerneuen Bildgattung in der Eisenzeit im nordsyrisch-südostanatolischen, Raum Mainz.
• Bonatz, D. 2000b “Syro-Hittite Funerary Monuments: A Phenomenon of Tradition or Innovations?” G. Bunnens (ed.), Essays on Syria in the Iron Age. Louvain: 189-210.
• Carter, E. 1995 “Report on the Kahramanmaraş Archaeological Survey Project from 24/9/93 to 11/11/93” Araştırma Sonuçları Toplantısı 12: 331-143.
• Carter, E. 1996 “The Kahramanmaraş Archaeological Survey Project: A Preliminary Report on the 1994 Season” Araştırma Sonuçları Toplantısı 13: 289-306.
• Çifçi, A. 2020 “The Karaçay/Pazarcık Stele of Storm God” Anadolu Araştırmaları 23: 123-134.
• Darga, A. M. 1998 “Geç-Hitit Dönemi Maraş Mezar Stellerinden Üç Örnek ve Gözlemler” G. Arsebük, M. J. Mellink, W. Schirmer (ed.), Karatepe'deki Işık / Light on Top of the Black Hill. Studies Presented to Halet Çambel. İstanbul: 241-256.
• Darga, A. M. 1992 Hitit Sanatı, İstanbul.
• Hawkins, J. D. 2000a Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions Volume I, Inscription of the Iron Age, Berlin.
• Hawkins, J. D. 2000b Corpus of Hieroglyphic Luwian Inscriptions Volume I, Part 3 Plates, Berlin.
• Konyar, E. 2008 “Kahramanmaraş Yüzey Araştırması 2007” ANMED, Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri 6: 130-136.
• Konyar, E. 2009 “Kahramanmaraş Yüzey Araştırması 2008” ANMED, Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri 7: 138-142.
• Konyar, E. 2010 “Kahramanmaraş Yüzey Araştırması 2009” ANMED: Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri 8: 136-142.
• Luschan, F. von. 1911 Ausgrabungen in Sendschirli IV, Berlin (Mittheilungen aus den Orientalischen Sammlungen XIV).
• Orthmann, W. 1971 Untersuchungen zur späthethitischen Kunst, Bonn.
• Schachner, Ş.; Schachner, A. 1996 “Eine späthethitische Grabstele aus Maraş im Museum von Antakya” Anatolica 22: 203-36.
• Seton-Williams, M.V. 1961 “Preliminary Report on the Excavations at Teil Rifaat” Iraq XXIII: 68-87.
• Struble, E. J.; Herrmann, V. R. 2009 “An Eternal Feast at Sam’al: The New Iron Age Mortuary Stele from Zincirli in Context” Bulletin of the American Schools of Oriental Research 356: 15-49.
• Tiryaki, S. G. 2010 Erken Demirçağ Gurgum (= Kahramanmaraş) Kabartmalı Mezar Taşları. Basılmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Woolley, L. 1939 “The Iron-Age Graves of Carchemish” University of Liverpool Annals of Archaeology and Anthropology 26: 11-37.