Yalova Çekirdeksizi Üzüm Çeşidinin Yazlık Sürgünlerinde Farklı Tepe Alma Uygulamalarının Yıllık Dal ile Üzüm Verim ve Kalitesine Etkileri

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 51 - 59, 17.07.2018

Alper Dardeniz , Mehmet Ali Gündoğdu , Arda Akçal , Tolga Sarıyer , Fulya Atik Nurdan Harput

Öz

Bu
araştırma, 2014 ve 2015 yıllarında Çanakkale ekolojik koşullarında ‘Yalova
Çekirdeksizi’ üzüm çeşidinin yazlık sürgünlerinde farklı seviyelerden yapılan
tepe alma uygulamalarının üzüm ve yıllık dal verim ve kalitesine etkilerinin
belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. ‘Yalova Çekirdeksizi’ üzüm çeşidi ‘5BB’
anacı üzerine aşılı, 3,0 metre x 1,5 metre aralık ve mesafede dikilmiş olup,
tek kollu sabit kordon terbiye sistemine göre terbiye edilmiştir. ‘Yalova
Çekirdeksizi’ üzüm çeşidinin yazlık sürgünlerinde, tane tutumunun ardından
(Haziran ayı başı) 3 farklı tepe alma uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bunlar;
KSTA: Kısa seviye tepe alma NSTA: Normal seviye tepe alma, USSB: Uzun seviye
sürgün bırakma uygulamalarıdır. Farklı tepe alma uygulamaları neticesinde
ortalama üzüm veriminde önemli bir farklılık tespit edilememekle birlikte
ortalama salkım ağırlığı, salkım sıklığı, salkım eni, salkım boyu, tane eni,
tane rengi (L, Chroma ve Hue değerleri), %SÇKM, %asitlik, pH, olgunluk indisi,
budama odunu ağırlığı ve yıllık dal çapı parametrelerinde önemli farklılıklar
belirlenmiştir. USSB uygulamasında; salkım uzunluğu artışıyla birlikte, aynı
tarihte hasat edilen üzümlerdeki olgunluk indisi (%SÇKM/%asitlik) değeri, diğer
uygulamalara kıyasla önemli seviyede yükselmiştir. KSTA uygulamasında; ortalama
salkım ağırlığı, salkım sıklığı, salkım eni ve tane eni parametreleri diğer
uygulamalara kıyasla yüksek, budama odunu ağırlığı ve yıllık dal çapı
parametreleri ise düşük bulunmuştur. NSTA uygulaması; birçok parametre için
ortalama sonuçlar oluşturmuştur. Yapılan farklı uygulamalar ‘Yalova
Çekirdeksizi’ üzüm çeşidinin ortalama üzüm veriminde önemli bir değişiklik
meydana getirmediğinden, bu üzüm çeşidinde erkenciliğin amaçlandığı yıllarda
USSB, daha geç tarihte hasat isteği ile birlikte salkım ve tane kalitesinin
amaçlandığı yıllarda ise KSTA uygulamasının yapılması önerilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifera L., Asma taç yönetimi, Yeşil budama, Tepe alma, Erkencilik, Üzüm verimi, üzüm kalitesi

Kaynakça

• Ağaoğlu, Y.S., 1973. Sürgün gelişme istikametleri ile çeşitli sentetik kimyasal maddelerin asma tomurcuk verimliliğine etkileri üzerinde bir araştırma. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yayınları: 618. 95 s. Ankara.
• Akçay, K., Akın, A., 2013. Sultani Çekirdeksiz üzüm çeşidinde farklı seviyede yaprak alma ve yaprak gübresi uygulamalarının üzüm verimi ve kalitesine etkileri. YYÜ Tar. Bil. Derg. 23(3); 249–255.
• Anonim, 2015. Çanakkale ili 2014–2015 yılı meteorolojik verileri. Çanakkale Meteoroloji İstasyonu Müdürlüğü verileri. 2 s. Çanakkale.
• Bahar, E., Kurt, C., 2015. Farklı toprak işleme ve yaprak alanı/ürün miktarlarının Syrah üzüm çeşidinin fizyolojisi, morfolojisi ve üzüm bileşimi üzerine etkileri: I. yaprak su potansiyelleri, sürgün, salkım, tane özellikleri ve verim üzerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi–A. Cilt 27. (Türkiye 8. Bağcılık ve Teknol. Sempozyumu Özel Sayısı). 296–315.
• Carbonneau, A., Leclair, Ph., Dumartin, P., Cordeau, J., Roussel, C., 1977. Etude de I ’influence Chez la Vigne “Partie Végétatif/Partie Productrice” Sur la Production et la Qualité des Raisins. Connaissance de la Vigni et du Vin. No: 2.
• Clingeleffer, P.R., 2000. Mechanization of wine and raisin production in Australian vineyards. In: Proceedings of the ASEV 50th Anniversary Annual Meeting, Seattle Washington, USA. Ed J.M. Rantz (American Society for Enology and Viticulture: Davis, Calif.). 165–169.
• Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: 1. 253 s. Ankara.
• Çelik, S., 2011. Bağcılık (Ampeloloji). Cilt I, 3. Baskı. Namık Kemal Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü. 428 s. Tekirdağ.
• Çelik, M., 2003. Yuvarlak çekirdeksiz üzüm çeşidinde bazı anaç ve kültürel uygulamaların üzüm verimi ve kalitesi ile vegetatif gelişmeye etkileri üzerinde araştırmalar. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. 194 sayfa. Aydın.
• Dardeniz, A., Yıldırım, I., Gökbayrak, Z., Akçal, A., 2008. Influence of shoot topping on yield and quality of Vitis vinifera L.. African Journal of Biotechnology. 7 (20): 3625–3628.
• Dry, P.R., 2000. Canopy management for fruitfulness. Austr. J. Grape and Wine Research. 6: 109–115.
• Holzapfe, B., Rogiers, S., 2002. Ripening grapes to specification: identifying manageable factors determining grape composition and quality through carbohydrate sink–source relationships. Final Report to Grape and Wine Research & Development Corporation.
• Kader, S., 1990. Yuvarlak Çekirdeksiz üzüm çeşidinde yaprak–üzüm ilişkileri üzerinde araştırma. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Bahçe Bitkileri Bölümü. Doktora Tezi. Bornova/İzmir.
• Khanduja, S.D., Balasubrahmanyam, V.R., 1972. Fruitfulness of grape vine buds. Economic Botanic. 26: 280–294.
• Kısmalı, İ., Dardeniz, A., 2002. Cardinal ve Amasya üzüm çeşitlerinde iki farklı yeşil budama uygulamasının gelişme, üzüm verimi ve kalitesine etkileri üzerinde araştırmalar. V. Ulusal Bağcılık Sempozyumu. 221–227. 5–9 Ekim, Nevşehir.
• Mann, S.S., Singh, K., 1985. Effect of Summer Pruning on Yield and Quality of Perlette Grapes. Acta Horticulture. 158: 133–138.
• Minolta, 1994. Precise color communication. Color control from feeling to instrumentation. Minolta, Co. Ltd., Osaka–Japan.
• Reynolds, A.G., Price, S., Wardle, D.A., Watson, B., 1994. Fruit environment and crop level effects on pinot noir vine performance and fruit composition in the British Columbia. Amer. J. Enol. Vitic. 45: 452–459.
• Sezen, E., Dardeniz, A., 2015. Farklı kış budama dönemleri ve yaz budaması uygulamalarının Yalova İncisi üzüm çeşidinin verim ve kalitesine olan etkilerinin belirlenmesi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. 3 (1): 15–27.
• Smart, R.E., Dick, J.K., Gravett, I.M., Fisher, B.M., 1990. Canopy management to improve grape yield and wine quality principles and practices. S Afr. J Enol. Vitic. 11 (1): 3–17.
• TÜİK, 2015. Bitkisel Üretim İstatistikleri. (http://www.tuik.gov.tr) (Erişim tarihi: 18 Şubat, 2015).
• Türker, L., Dardeniz, A., 2014. Sofralık üzüm çeşitlerinde farklı düzeylerdeki koltuk alma uygulamalarının verim ve kalite özellikleri üzerindeki etkileri. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. 2 (2): 73–82.
• Ünal, A., Ateş, F., Merken, Ö., Yılmaz, N., Yağcı, A., 2015. Bağcılıkta farklı taç yüksekliğinin verim, yaprak alanı ve güneşlenme üzerine etkileri. 8. Bağcılık Sempozyumu. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi–A. Cilt 27. (Türkiye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu özel sayısı). 154–159.