Üreticilerin Dip Zeytin Hasat Kararı Üzerinde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi: İzmir İli Örneği

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 229 - 236, 21.12.2021

Hatip Altekin Nevin Demirbaş

https://doi.org/10.33202/comuagri.891903

Öz

Öz
Dip zeytin, fizyolojik olarak olgunlaşan ve yere düşen zeytinlerdir. Toplanmasının zor ve uzun bir süreç gerektirmesi nedeniyle dip zeytin hasadı genellikle üreticiler tarafından tercih edilmemektedir. Toplanmayan dip zeytinlerin hastalık ve zararlılara konukçuluk yapması ve bu nedenle bir sonraki üretim dönemini olumsuz etkilemesi teknik ve ekonomik açıdan sorun oluşturabilmektedir. Dip zeytinlerin geç toplanması ve dal zeytinlerle karıştırılması bu zeytinlerden elde edilen zeytinyağı kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı, İzmir ilinin önemli zeytin üretim bölgelerinden biri olan Foça ilçesinde üreticilerin dip zeytin hasat kararı üzerinde etkili olan faktörlerin ortaya konmasıdır. Araştırmada görüşülen üretici sayısı oransal örnekleme yöntemi ile 116 olarak belirlenmiştir. Çalışmada öncelikle zeytin üreticilerinin sosyo-ekonomik özellikleri ortaya konulmuştur. Üreticilerin dip zeytin hasat kararı üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi için Binary Lojistik Regresyon Analizi’nden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre üreticilerin eğitim düzeyi, teknik destek, örgütlenme durumu, erken ve mekanik hasat ile ek bir tarımsal faaliyetle uğraşmanın dip zeytin hasat kararı üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Zeytin ve dolayısıyla zeytinyağı üretiminde kalitenin sürdürülebilirliği için dip zeytinlerin bekletilmeden hasat edilmesi ve dal zeytinlerle ayrı toplanması ve taşınması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Binary Lojistik Regresyon,, Dip Zeytin,, Hasat

Kaynakça

• Aldrich, J.H., Nelson, F.D., 1984. Linear probability, logit, and probit models, Beverly Hills: Sage, 95p.
• Bayraktar, Ö.V., 2015. İzmir-Kemalpaşa yöresinde Globalgap uygulayan ve uygulamayan kiraz işletmelerinin teknik ve ekonomik yönünün sürdürülebilir tarım açısından değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 93 s.
• Bıyıklı, K., 2009. Türk zeytinyağlarının saflık derecelerinin belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 83 s.
• Blatchly, R., Delen Nircan, Z. A., O’Hara, P., 2020. Zeytinlikten sofraya zeytinyağının hikayesi, (Çev. Delen Nircan, Z.) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Sertifika No:40077, I. Basım Ocak, 2020., ISSN 978-625-7999-33-5.
• Boskou D., 1996. History and characteristics of the olive tree, In: Boskou, D., Eds. Olive Oil, Chemistry And Technology, AOCS Press, Champaign, Illinois, 6 p.
• Bravo, J., 1991. Zeytinyağı kalitesinin iyileştirilmesi, zeytinin olgunlaşması, zeytinin hasatı, Aracılar Matbaacılık, İzmir. 101s.
• Demirbaş, N., 2019. İyi tarım uygulamaları ile meyve bahçelerinde ortaya çıkan üretim, hasat ve hasat sonrası kayıpları azaltılabilir mi? XII. IBANESS İktisat, İşletme ve Yönetim Bilimleri Kongresi, Plovdiv/Bulgaristan, 289-296s.
• FAO, 2013. Report of the expert consultation meeting on food losses and waste reduction in the Near East Region: Towards a Regional Comprehensive Strategy, Egypt, 33p.
• Gujarati, D.N., 2005. Temel ekonometri, Literatür Yayıncılık, İstanbul, ISBN: 978-9750407925.
• Kalaycı, Ş., 2014. SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara, 273s.
• Kutlu, E., Şen, F., 2011. Farklı hasat zamanlarının Gemlik zeytin (olea europea l.) çeşidinde meyve ve zeytinyağı kalitesine etkileri, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 (2): 85-93s.
• Malhotra, N.K., 1996. Marketing research, an applied orientation, 2.ed., Prentice-Hall International Inc, Upper Saddle River, New Jersey, 890p.
• Morgan, P.S., Teachman, J.D., 1988. Logistic regression: descriptions, examples, and comparisons, Journal of Marriage and The Family 50: 929-936p.
• Newbold, P., 1995. Statistics for business and economics, Prentice Hall International Editions, 867p.
• Oğuzlar, A., 2001. Çok boyutlu ölçekleme ve kümeleme analizi arasındaki ilişkiler, V. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu 19-22 Eylül 2001, Adana.
• Özdamar, K., 1999. Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (çok değişkenli analizler), Kaan Kitapevi, Eskişehir, 474s.
• Özdamar, K., 2004. Paket programlar ile istatistiksel analiz, Kaan Kitabevi, Eskişehir, 522s.
• Özdemir Çifçi, R., Demirbaş, N., 2020. Meyve ve sebze üretiminde ortaya çıkan kayıplar üzerinde etkili olan faktörler, İzmir ili örneği, Mediterranean Agricultural Sciences, 33(1): 85-91s.
• Özdoğan, D., 2018. Türkiye’de zeytinyağında kalite ve markalaşmanın incelenmesi, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 153 s.
• Öztürk, F., Yalçın, M., Dıraman, H., 2009. Türkiye zeytinyağı ekonomisine genel bir bakış, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 4 (2): 35-51s.
• Renklidağ, G., 2007. Türkiye’de zeytin sektörünün sorunları ve çözüm önerileri. R. Tunalıoğlu ve P. Karahocagil (Ed.) Türkiye I. Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Sempozyumu Bildiriler Kitabı İçinde, İzmir: Tariş Zeytinyağı Üretim Tesisleri, 51-71s.
• Savran, M.K., Demirbaş, N., 2011. Türkiye’de sofralık zeytinde kalite sorunu ve öneriler, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi 25(2), 89-99s.
• Savran, M.K., Demirbaş, N., 2017. The warehouse receipt system in terms of olive oil producers in Turkey, Ege Univ. Ziraat Fak. Derg., 2017, 54(1):45-52.
• Soyyiğit, S., Yavuzaslan, K., 2018. Zeytin ihracatı ve uluslararası piyasada Türkiye’nin rolünün ağ analizi yaklaşımı ile incelenmesi, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (38) 2018, 47-84s.
• Stock, J. H., Watson, M.W., 2007. Introduction to econometrics, Pearson Addison Wesley, Boston, 796p.
• Topuz, B.K., 2017. Samsun ili tarımsal üretici birliklerinde güven ve performansa etkili faktörler, On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 158 s.
• Turan, İ., Şimşek, Ü., Aslan, H., 2015. Eğitim araştırmalarında Likert ölçeği ve Likert tipi soruların kullanımı ve analizi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 186-203s.
• Walker, S. H., Duncan, D.B., 1967. Estimation of the probability of an event as a function of several ındependent variables, Biometrika, 54 (4), 167–179p.