Kadın Çiftçilerin Kooperatifçilik Farkındalıkları ve Tarımsal Kooperatif Yönetimine Katılma İstekleri: Bir Örnek Olay Araştırması

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 77 - 86, 25.07.2022

Bengü Everest , Murat Kılıç , Damla Güngör

https://doi.org/10.33202/comuagri.953933

Öz

Kadın üreticiler tarımsal üretimin her aşamasında yer almaktadır. Ancak tarımsal örgütlenme ve tarımsal pazarlama konularında yeteri kadar yer almamaktadırlar. Bu çalışma ile kadın çiftçilerin tarımsal örgütlenme konusundaki bilinçlerinin ve tarımsal kooperatiflerde yönetime katılma isteklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada Çanakkale ili Merkez ilçesinde en fazla tarım işletmesinin bulunduğu Kumkale köyü gayeli olarak seçilmiştir. Örnek hacminin belirlenmesinde oransal örnekleme yöntemi kullanılarak 80 kadın çiftçi ile anket yapılmıştır. Bu köydeki kadınlarla yapılan anket çalışması verileri Mann Whitney U testi ile analiz edilmiştir. İlave olarak verilerin analizinde temel tanımlayıcı istatistiklerden ve likert ölçekli sorulardan da yararlanılmıştır. Ortaya çıkan sonuçlarına göre kadın üreticiler kooperatif yönetimine katılım sağlamada isteklidirler. Kadın üreticiler başarılı kooperatifleri inceleyerek bu konudaki bilgilerini artırmak istemektedirler. Bu bağlamda yakın bölgedeki başarılı kooperatiflerde teknik incelemelerin yapılması ve bölgede kooperatifçilik eğitimlerinin verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadın Çiftçi, Kooperatifleşme, Yönetime Katılma, Farkındalık, Çanakkale

Kaynakça

• Aksoy, A. D. & Günay, G. (2018). Türkiye'de kadın kooperatifçiliği. Third Sector Social Economic Review, 53(1), 77-90.
• Bakırcı, K. (2014). İstihdamda cinsiyetler arası eşitlik ve mevzuatta ve kamusal politikalarda yapılması gereken değişiklikler. Kadın Araştırmaları Dergisi, 10(1), 1-37.
• Candan, E., & Günal S., Ö. (2015). Türkiye’de tarımda kadın emeği, Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, http://www.turktob.org.tr/upload/dergi16/10-12.pdf (Erişim Tarihi: 01.10.2020).
• Everest, B. (2018). Türkiye'de kooperatifçiliğin nicelik, mevzuat ve kamu yönetimi boyutlarıyla irdelenmesi. Third Sector Social Economic Review, 53(3), 1008.
• Everest, B., & Yercan, M. (2016a). Kooperatif ortaklarının kooperatifçilik ilkelerini algılamaları üzerine bir araştırma: Tarım kredi kooperatifleri örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1), 67-73.
• Everest, B., & Yercan, M. (2016b). Kooperatif ortaklarının kooperatif yönetimine katılma durumları ve eğilimleri: Tarım Kredi Kooperatifleri Balıkesir bölge Birliği örneği. In SESSION 5C: Çevre ve Tarım Ekonomisi, International Conference On Eurasian Economies (pp. 519-526).
• Everest, B., Yavaş, A., Tatar, E., Acar, İ, & Çakar, F. (2019). Çiftçilerin Kooperatifçilik eğitimi alma isteğini etkileyen faktörler: Çanakkale ili örneği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 34(1), 40-46.
• Gidarakou, I. (2000). Farm women's new vocational activities: Prospects and problems of women's cooperatives and small on-farm businesses in Greece. Journal of Rural Cooperation, 28(886-2020-459), 19-38.
• Guarín, A., Rivera, M., Pinto-Correia, T., Guiomar, N., Šūmane, S., & Moreno-Pérez, O. M. (2020). A new typology of small farms in Europe. Global Food Security, (26), 100389.
• Gülçubuk, B. (2014). Kırsaldaki kadınlar için kooperatifler ne işlevler üstlenebilir? GAP Tarım Kongresi,17-19 Ekim 2014, Şanlıurfa, sayfa: 260-265.
• Günaydın, G. (2010). Tarım ve kırsallıkta dönüşüm politika transferi süreci /AB ve Türkiye. Tan Yayınevi. ISBN: 978-605-5668-11-2.
• Hazneci, E., Hazneci, K., Kılıç, B., & Ceyhan, V. (2012). Samsun ilinde kadın çiftçilerin kooperatifleşmeye karşı tutumları. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Konya.
• Ishemo, A., & Bushell, B. (2017). Farming cooperatives: opportunities and challenges for women farmers in Jamaica. Journal of International Women's Studies, 18(4), 13-29.
• İnan, İ. H. (2016). Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği, İdeal Kültür ve Yayıncılık, ISBN: 978-605-5729-67-7.
• Kaya, N., Çoker, S., Kınıklı, F., & Yercan, M. (2019). Çiftçilerin kooperatifçiliğe bakış açıları üzerine bir araştırma: Ağrı ve Eskişehir illeri örneği. Turkish Journal of Agricultural Economics, 25(2).
• Koutsou, S., Notta, O., Samathrakis, V., & Partalidou, M. (2009). Women's entrepreneurship and rural tourism in Greece: Private enterprises and cooperatives. South European Society and Politics, 14(2), 191-209.
• Meador, J. E., & O’Brien, D. (2019). Placing Rwanda’s agriculture boom: trust, women empowerment and policy impact in maize agricultural cooperatives. Food Security, 11(4), 869-880.
• Newbold, P. (1995). Statistics for business and economics, Prentice Hall Inc., USA. Pages 1016.
• Poudel, G., & Pokharel, B. (2017). Women’s empowerment through small farmers’ cooperatives: a case study from Eastern Nepal. Journal of Advanced Academic Research, 4(2), 68-78.
• Serinikli, N. (2019). Kırsal alandaki mikro kadın girişimcilerin kooperatifleşmeye karşı tutumları: Agro-turizm kadın kooperatifleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 14(1), 45-57.
• Tutar, F. Alpaslan, C., Tutar, E., & Turgut A. (2014). Türkiye’de yerel kalkınmanın yeni aktörü üçüncü sektör: Kooperatifler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (2)1 ss:501 – 524.
• Ticaret Bakanlığı. (2012). Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü, Kooperatifçilik ve Kadın Kooperatifleri. http://koop.gtb.gov.tr/data/51f7a6fe487c8e14b4454624/Kooperatif%C3%A7ilik%20ve%20Kad%C4%B1n%20Kooperatifleri%20Kitap%C3%A7%C4%B1k%2018.12.2012.pdf Erişim tarihi: 13 Ocak 2021
• TOOB. (2013). Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Tarım Sektörü Raporu, Yayın No: 2014/230. ISBN: 978-605-137-388-1.
• TÜİK. (2020). İstatistik Veri Portalı. İstihdam, İşsizlik ve Ücret. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Istihdam,-Issizlik-ve-Ucret-108 Erişim tarihi: 13.10.2020.
• TZOB. (2001). Kırsal alanda işgücü değeri ile kadınlar: bir toplumsal cinsiyet analizi örneği, Yayın No:225, s.7.
• Yercan, M., & Kınıklı, F. (2018). Tarımsal kooperatiflerde ortakların yönetme katılımını etkileyen faktörlerin analizi üzerine bir araştırma: İzmir ili sütçülük kooperatifleri örneği, Tarım Ekonomisi Dergisi, (24)2, sf. 159-173.